Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ, Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN
Về kỳ thi Trung học Phổ thông Quốc gia năm 2018, Bộ trưởng cho biết, đổi mới căn bản hình thức và phương pháp thi, kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo là một trong chín nhóm nhiệm vụ mà Nghị quyết Trung ương 29-NQ/TW đã đặt ra để đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Theo đó, Chính phủ đã ban hành chương trình hành động, trong đó xác định “Đổi mới việc tổ chức thi, công nhận tốt nghiệp Trung học Phổ thông và tuyển sinh Cao đẳng, Đại học tiến tới tổ chức một kỳ thi chung, lấy kết quả để xét công nhận tốt nghiệp và làm căn cứ tuyển sinh đào tạo nghề và Đại học, Cao đẳng...”.
Thực hiện Nghị quyết của Trung ương và Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng lộ trình, kế hoạch đổi mới công tác thi, tuyển sinh, từng bước tiến tới một kỳ thi minh bạch, trung thực. Tuy nhiên, kỳ thi năm 2018 đã để xảy ra tiêu cực, gian lận tại một số địa phương, gây bức xúc dư luận xã hội.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh: Bộ đã rà soát và nhận thấy việc tổ chức xây dựng các phần mềm chấm thi trắc nghiệm vẫn còn lỗ hổng kỹ thuật để các đối tượng xấu có thể lợi dụng để làm sai lệch kết quả thi. Công tác quán triệt quy chế và tập huấn nghiệp vụ ở một số khâu (nhất là khâu chấm thi) ở một số địa phương chưa chi tiết, hiệu quả chưa cao. Ngoài ra, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát ở một số khâu tổ chức thi tại một số địa phương chưa sâu sát. Về phía các địa phương, Ban Chỉ đạo thi cấp tỉnh của một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ vai trò chỉ đạo, tổ chức thi ở địa phương mình theo phân cấp. Công tác lựa chọn cán bộ tham gia tổ chức thi (nhất là ở khâu chấm thi) ở một số địa phương còn chưa chặt chẽ, chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về phẩm chất và năng lực... Những thiếu sót này đã được sửa đổi trong Quy chế Thi THPT QG năm 2019.
Bộ trưởng khẳng định, sau khi sự việc xảy ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phối hợp với Bộ Công an điều tra xác minh để xử lý các tiêu cực và gian lận thi cử. “Bước đầu, theo kết quả điều tra xác minh, những thí sinh được nâng điểm, đã chấm về điểm thật. Những em không đủ điểm đỗ, các cơ quan đã trả về địa phương”, Bộ trưởng cho biết.
Riêng Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm sau vụ gian lận thi qua Hội nghị trực tuyến của ngành. Hiện tại, cơ quan điều tra, Bộ Công an vẫn đang tiếp tục làm rõ sự việc tại từng địa phương.
“Quan điểm của chúng tôi là xử lý nghiêm minh. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã đề nghị các địa phương xem xét, xử lý nghiêm những cán bộ, công chức, viên chức và phụ huynh có hành vi gian lận điểm thi cho con em mình, cần cương quyết đưa ra khỏi ngành Giáo dục địa phương những cán bộ giáo viên có sai phạm”, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nêu rõ.
Để khắc phục hạn chế của Kỳ thi năm 2018, trong kỳ thi Trung học Phổ thông quốc gia năm 2019 sắp diễn ra, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhắc tới giải pháp tăng cường quán triệt quy chế và tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác coi thi, chấm thi, thanh tra thi… và công an các địa phương được giao nhiệm vụ cũng như kỹ năng phòng chống, phát hiện các gian lận, nhất là gian lận sử dụng công nghệ cao.
Bộ dự kiến điều động các trường đại học, cao đẳng đến các tỉnh để phối hợp tổ chức thi theo nguyên tắc trường đại học, cao đẳng địa phương không tham gia phối hợp tổ chức thi tại địa phương mình đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác coi thi, chấm thi, nhất là các địa bàn có khả năng xảy ra tiêu cực trong thi cử.
Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ trực tiếp chỉ đạo tổ chức chấm bài thi trắc nghiệm, giao nhiệm vụ cho các trường Đại học chủ trì, đặt camera giám sát phòng lưu trữ đề thi/bài thi, phòng chấm thi 24/24 giờ. Đặc biệt, để khắc phục lỗ hổng hệ thống của năm 2018, Bộ đã sửa đổi, nâng cấp, hoàn thiện phần mềm chấm thi trắc nghiệm theo hướng mã hóa dữ liệu toàn bộ dữ liệu chấm thi; “đánh phách điện tử” Phiếu trả lời trắc nghiệm; tăng cường tính bảo mật, có chức năng giám sát, kiểm soát chặt chẽ người dùng, đồng thời có thể phát hiện, truy xuất các tác động trái phép vào bài thi.
Đối với việc chấm bài thi tự luận (Ngữ văn) do Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì, quy định chặt chẽ hơn khâu chấm 2 vòng độc lập, thực hiện chấm kiểm tra tối thiểu 5% số bài thi, trong đó các bài đạt điểm cao phải được chọn để chấm kiểm tra. “Tôi cũng đề nghị các cấp ủy đảng, chính quyền, các đoàn thể và đặc biệt là các vị đại biểu Quốc hội tăng cường giám sát, hỗ trợ ngành Giáo dục tổ chức Kỳ thi 2019 diễn ra thành công, lấy lại niềm tin của xã hội”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Tranh luận với phần giải trình của Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, đại biểu Nguyễn Mai Bộ (An Giang) cho rằng, Bộ trưởng mới chỉ mới đề cập đến việc giải quyết các vụ việc gian lận mà chưa đề cập đến những thí sinh học thật mà đã mất quyền lợi vì kết quả bị các thí sinh có điểm thi gia lận chiếm chỗ. Đại biểu đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo, các địa phương đưa ra giải pháp để đảm bảo quyền lợi cho các học sinh này.
Đại biểu Thái Trường Giang (Cà Mau) đề nghị ngành giáo dục và đào tạo xem xét, đánh giá tác động của việc gộp 2 kỳ thi Trung học Phổ thông và Đại học, giao quyền tự chủ cho các trường đại học tự lo tổ chức các kỳ thi, kiểm soát sản phẩm đầu vào và đầu ra.