Nguyên do bởi Việt Nam xuất khẩu sang Thụy Điển chủ yếu gạo Jasmine và Japonica. Trong khi đó, gạo vi phạm đợt này là basmati, có nguồn gốc xuất xứ chủ yếu từ các thị trường khác, không phải từ Việt Nam.
Trước đó, Thương vụ Việt Nam tại Thuỵ Điển phát đi thông tin cảnh báo, Cơ quan An toàn Thực phẩm Thụy Điển đã phối hợp cùng cảnh sát, Cơ quan Môi trường Lao động, Hải quan và nhiều thành phố thực hiện chiến dịch điều tra diện rộng nhằm kiểm tra các nhà phân phối gạo. Hơn 600 tấn gạo basmati đã được kiểm tra và phát hiện nhiều vấn đề nghiêm trọng, bao gồm côn trùng, gạo hết hạn và nhãn mác ngày tháng bị giả mạo. Ở một số trường hợp, các nhà phân phối không thể cung cấp thông tin nguồn gốc gạo.
Chỉ có 5% trong số gạo kiểm tra đạt chất lượng như cam kết. Tại nhà máy sản xuất gạo duy nhất ở Eskilstuna, cơ quan chức năng phát hiện gạo không phân loại đang được đóng gói lại thành gạo basmati trong một đợt kiểm tra bất ngờ. Chính quyền thành phố đã khởi tố công ty này vì vi phạm Luật Thực phẩm, làm giả hồ sơ và khai báo sai. Tuy nhiên, theo trưởng điều tra sơ bộ Anton Larsson Forsberg, cảnh sát chưa có động thái cụ thể. Tổng cộng, 20 công ty ở 6 thành phố bị kiểm tra, với 5 công ty bị cấm bán và 14 công ty phải sửa nhãn mác.
Động thái này của Thuỵ Điển một lần nữa cho thấy đây là thị trường có rất nhiều quy định khắt khe về sản phẩm. Bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy - Tham tán thương mại tại Thụy Điển cho biết, Thuỵ Điển nói riêng và khu vực Bắc Âu nói chung có rất nhiều quy định, tiêu chí khắt khe về hàng hóa nhập khẩu, trong đó có gạo. Do đó, doanh nghiệp phải đặc biệt lưu ý đến những quy định của thị trường nhằm giữ thị phần cho sản phẩm, hàng hoá. Đối với hạt gạo Việt, thời gian qua, Thương vụ đã tìm mọi giải pháp để đưa được hạt vào Việt Nam vào thị trường Thuỵ Điển.
Theo đó, trước năm 2019, mặt hàng gạo Việt Nam gần như vắng bóng trên thị trường Thụy Điển. Sau khi vận động cộng đồng doanh nghiệp người Việt Nam ở Thụy Điển “ưu tiên kinh doanh hàng Việt Nam”, Thương vụ đã tích cực giới thiệu và quảng bá gạo Việt Nam. Đồng thời khuyến khích, hỗ trợ các đầu mối nhập khẩu hàng châu Á nhập khẩu hàng. May mắn là, các doanh nghiệp Việt kiều tại Thuỵ Điển đã rất tích cực phối hợp cùng Thương vụ quảng bá, đưa hạt gạo Việt vào bán tại thị trường này.
“Sau 3 năm, kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam vào thị trường Thụy Điển đã tăng từ vài chục nghìn USD lên 3 - 4 triệu USD. Tuy kim ngạch chưa phải là lớn, nhưng với sự chung tay góp sức của cộng đồng, chúng tôi tin rằng, hạt gạo Việt nói riêng và hàng Việt sẽ ngày càng hiện diện tại Thuỵ Điển nói riêng và nhiều nơi trên thế giới”, bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy chia sẻ.