Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải chia sẻ tại diễn đàn.
Chia sẻ tại Diễn đàn kinh tế “Kết nối sản xuất, tiêu thụ sản phẩm thương mại miền núi, vùng sâu vùng xa và hải đảo năm 2022” do Bộ Công Thương tổ chức sáng 5/10, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nhận định, việc tổ chức Diễn đàn kinh tế kết nối hỗ trợ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm thương mại miền núi, vùng sâu vùng xa và hải đảo sẽ góp phần vào việc tăng cường kết nối cung cầu, bảo đảm nguồn lực duy trì chuỗi cung ứng liên tục, đa dạng ở thị trường trong và ngoài nước, nâng cao khả năng thích ứng, sức chống chịu trong một thế giới đầy biến động. Nhờ đó đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập của người dân, đảm bảo an ninh quốc phòng ở miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo.
Qua 5 năm triển khai, thực hiện Quyết định số 964/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo giai đoạn 2015-2020, đã đem lại những kết quả tích cực về sản xuất, phân phối và tiêu dùng trên các địa bàn còn nhiều khó khăn. Không chỉ kết nối và thu hút được các thương nhân, doanh nghiệp đầu tư, phát triển hoạt động thu mua, quảng bá sản phẩm hàng hóa nông lâm thủy sản của khu vực miền núi, hải đảo, mà thông qua tổ chức các Hội nghị, hội thảo còn hình thành được những chuỗi cung ứng, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp hiện đại, bền vững. Nhiều đặc sản vùng, miền như xoài Sơn La, sâm Ngọc Linh, bơ sáp Đắk Lắk, cá hồi Sapa, rượu sim Phú Quốc… đã mở được đường vào hệ thống phân phối có uy tín trên cả nước và xuất khẩu sang thị trường nước ngoài.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo giai đoạn tới sẽ có nhiều điểm mới. Trong đó, chương trình có huy động nguồn lực để hỗ trợ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; xây dựng thương hiệu đặc sản; kết nối tiêu thụ; thúc đẩy chuyển đổi số; hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp; hỗ trợ xuất khẩu hàng hóa khu vực miền núi, hải đảo qua sàn thương mại điện tử quốc tế...
Tuy nhiên, để việc kết nối sản xuất, tiêu thụ sản phẩm miền núi, vùng sâu vùng xa và hải đảo đạt hiệu quả cao, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho rằng, cần có chính sách khai thác hiệu quả yếu tố đặc trưng văn hoá, dân tộc, đặc sản vùng miền, tinh hoa sản phẩm của mỗi địa phương. "Đây là yếu tố cốt lõi để đưa các sản phẩm, nhất là những sản phẩm miền núi, vùng sâu vùng xa và hải đảo vào hệ thống phân phối trong và ngoài nước", Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết.
Chia sẻ thêm về những kết quả đã đạt được thời gian qua, bà Lê Việt Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, trong thời gian qua, Bộ Công Thương đã phối hợp với các Bộ ngành, địa phương khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo tổ chức rất nhiều các hội nghị, hội thảo quảng bá, kết nối tiêu thụ các sản phẩm, hàng hóa là lợi thế phát triển của các địa phương tại các tỉnh Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ngãi, Kiên Giang, Quảng Ninh… đã kết nối được hơn 60 doanh nghiệp với trên 80 hợp đồng tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.
“Đây là kết quả từ kinh phí của Chương trình. Ngoài ra Bộ Công Thương đã lồng ghép vào các chương trình kết nối cung cầu mục tiêu quốc gia cũng như các đề án phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam để kết nối hàng ngàn doanh nghiệp cũng như hộ kinh doanh, hợp tác xã để đưa được hàng vào hệ thống phân phối trên toàn quốc và xuất khẩu với con số hàng ngàn hợp đồng và con số tiêu thụ hàng triệu nghìn tỉ đồng”, bà Lê Việt Nga cho hay.
Theo đại diện Bộ Công Thương, mục tiêu cụ thể của chương trình trong cả giai đoạn 2021-2025 phấn đấu đưa tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo đạt mức tăng trưởng 9 - 11% hàng năm; phát triển các sản phẩm, hàng hóa có thương hiệu là đặc trưng, đặc sản, tiềm năng, lợi thế của khu vực; khuyến khích, phát triển thương nhân, doanh nghiệp có năng lực thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia hoạt động thương mại tại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo, mỗi năm tăng trung bình 8 - 10% số lượng thương nhân, doanh nghiệp này….
Tại diễn đàn, các ý kiến nhấn mạnh, sản phẩm đặc trưng vùng miền của khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa còn nhiều tiềm năng dư địa. Tuy nhiên, lãnh đạo nhiều doanh nghiệp phân phối lớn cũng chỉ ra một số vướng mắc trong quá trình đưa hàng hóa đặc sản thành hàng hóa thế mạnh và tham gia xuất khẩu qua sàn thương mại điện tử toàn cầu.
Đại diện lãnh đạo các tỉnh như Điện Biên, Thanh Hóa, Đắk Lắk... bày tỏ mong muốn, Đảng, Nhà nước quan tâm và bố trí nhiều hơn nguồn lực, tạo điều kiện để đặc sản vùng miền được mở đường vào hệ thống phân phối có uy tín trên cả nước và xuất khẩu sang thị trường nước ngoài.
Phát biểu tổng kết Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải ghi nhận và tiếp thu ý kiến đóng góp của các đại biểu, diễn giả; giao cho các đơn vị chức năng thuộc Bộ Công Thương tổng hợp, chỉnh lý thành một chỉnh thể thống nhất trong triển khai các nhiệm vụ thuộc Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo giai đoạn 2021-2025.
Bộ Công Thương sẽ rà soát, nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách, hoàn thiện khung pháp lý nhằm khuyến khích phát triển sản xuất, lưu thông hàng hóa có thế mạnh của miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo.
Cùng với đó, nghiên cứu phát triển bền vững, nâng cao giá trị gia tăng đối với hàng hóa được sản xuất khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo. Đồng thời, tổ chức đào tạo, nâng cao năng lực và kết nối thị trường cho thương nhân tham gia xuất khẩu hàng hóa của khu vực qua biên giới.
Bộ cũng phối hợp với các địa phương và hệ thống phân phối để tổ chức các hoạt động phân phối hàng hóa phục vụ cho sản xuất và tiêu dùng tại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo; kết nối đưa hàng hóa là lợi thế khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo với các kênh phân phối trên thị trường cả nước.
“Bộ sẽ đề nghị Chính phủ quan tâm, bố trí nguồn ngân sách Nhà nước để hỗ trợ đầu tư xây dựng, cải tạo nâng cấp các chợ truyền thống ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo, đặc biệt ở những vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn. Chính phủ cần có chính sách khuyến khích, ưu đãi các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển hạ tầng thương mại tại miền núi, vùng sâu, vùng và hải đảo, tạo điều kiện thúc đẩy thương mại tại khu vực này. Cùng với đó, đề nghị các địa phương hàng năm cần bố trí một phần kinh phí nhất định từ nguồn ngân sách địa phương để thực hiện Chương trình”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải đề xuất.