Phương tiện, máy móc triển khai dự án nâng cấp mở rộng tuyến quốc lộ 14E Quảng Nam (ảnh tư liệu).
Sau nhiều lần đi kiểm tra và làm việc thực tế với các địa phương trong vùng dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 14E, ông Lê Văn Dũng - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo về đẩy mạnh bồi thường, giải phóng mặt bằng các dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 – 2025 tỉnh Quảng Nam yêu cầu các địa phương trong vùng dự án phải hoàn thành cơ bản toàn bộ công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án trước ngày 30/5/2024.
Ông Lê Văn Dũng khẳng định: Đây là dự án có ý nghĩa rất lớn đối với Quảng Nam, vì vậy các địa phương, ngành, đơn vị liên quan tập trung thực hiện 3 nhiệm vụ trọng tâm. Trước hết, đầu tư đồng bộ về đường, các hạ tầng kỹ thuật khác đảm bảo chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật. Cả hệ thống chính trị phải cùng vào cuộc, tập trung chỉ đạo thực hiện quyết liệt. Địa phương, đơn vị nào chậm trễ sẽ có biện pháp phê bình, kiểm điểm nghiêm túc
Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 14E (đoạn km15+270 - km89+700) qua các huyện Thăng Bình, Hiệp Đức và Phước Sơn của tỉnh Quảng Nam được triển khai khởi công từ tháng 3/2023. Bộ Giao thông vận tải giao cho Cục Đường bộ Việt Nam làm chủ đầu tư; Ban Quản lý dự án 4 là đơn vị được giao quản lý dự án.
Dự án được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 với tổng mức đầu tư là hơn 1.848 tỷ đồng; tiến độ thực hiện giai đoạn năm 2021 - 2025.
Sau hơn một năm triển khai, các địa phương trong vùng dự án vẫn chưa thể bàn giao 100% mặt bằng để các đơn vị triển khai thi công đồng loạt. Công tác đền bù giải phóng mặt bằng còn nhiều vướng mắc và tồn tại. Trước thực trạng đó, chính quyền tỉnh Quảng Nam đã chỉ đạo các địa phương phải hoàn thành cơ bản giải phóng mặt bằng dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 14E vào cuối tháng 5/2024.
Ban quản lý Dự án 4 (Cục Đường bộ Việt Nam) cho biết: Hội đồng giải phóng mặt bằng các huyện Thăng Bình, Hiệp Đức, Phước Sơn đang rất tích cực trong phê duyệt phương án bồi thường, bàn giao mặt bằng. Tuy nhiên, chiều dài mặt bằng mới bàn giao được 47,18 km (đạt 66,1%). Trong đó, nhiều đoạn dù bàn giao song còn nhỏ lẻ khó triển khai thi công. Thậm chí người dân ngăn cản cho rằng giá bồi thường hỗ trợ thấp; khiếu nại về đất nằm sát mặt đường; yêu cầu nhận tiền bồi thường mới bàn giao mặt bằng...
Tại vị trí chưa giải phóng mặt bằng xong, hàng loạt “điểm nghẽn” được chỉ ra như người dân mua bán, nhận chuyển nhượng viết tay nhưng chưa đăng ký chỉnh lý “sổ đỏ” của bên bán; tranh chấp quyền sử dụng đất. Hồ sơ pháp lý về thay đổi hình dạng kích thước, không có ranh giới tọa độ thửa đất; “sổ đỏ” đã cấp và quyết định giao đất cho hộ này nhưng phần ảnh hưởng giải phóng mặt bằng là của người khác; không thống nhất quyền thừa kế giữa các thành viên gia đình... Bên cạnh đó, mặt bằng thi công ở nhiều đoạn đang vướng đường ống nước sạch và điện chiếu sáng nên không thể làm hoàn thiện.
Mới đây, một liên danh nhà thầu gói XD01 của dự án nâng cấp, cải tạo Quốc lộ 14E đã gửi văn bản cho đơn vị quản lý dự án kiến nghị về thực trạng thiếu mặt bằng để triển khai thi công đồng bộ các hạng mục. Doanh nghiệp cho biết, đến nay, nhà thầu đã triển khai cơ bản hoàn thành các hạng mục lắp đặt cấu kiện rãnh U, đắp cạp mở rộng đến cao độ mặt đường cũ các đoạn mặt bằng đã bàn giao mặt bằng và có sự đồng thuận của người dân.
Song về tổng thể, nhà thầu chưa thể triển khai thi công đồng bộ các hạng mục đảm bảo theo tiến độ hợp đồng và biện pháp thi công vốn được Ban Quản lý dự án 4 (Cục Đường bộ Việt Nam) là đơn vị được giao quản lý dự án chấp thuận.
Nguyên nhân chủ yếu do bàn giao mặt bằng chậm, chưa kể phạm vi mặt bằng đã bàn giao còn ngắt quãng, không liên tục. Bên cạnh đó, các vị trí được bàn giao mặt bằng hiện còn vướng hệ thống hạ tầng kỹ thuật do di dời chậm. Nhà thầu xác nhận, mặc dù đang mùa khô song họ phải rút bớt 2 tổ nhân công do không có mặt bằng để triển khai, nếu có cũng bị người dân cản trở không cho thi công.
Liên danh nhà thầu kiến nghị địa phương quan tâm vào cuộc quyết liệt tháo gỡ “nút thắt” giải phóng mặt bằng từng hộ, từng trường hợp. Đồng thời, ưu tiên nối các đoạn nhỏ lẻ giữa các đoạn đã bàn giao nhằm đảm bảo đủ chiều dài thi công.
Ông Phan Công Vỹ, Bí thư Huyện ủy Thăng Bình cho biết, ngay từ đầu năm 2024, Thường trực Huyện ủy đã làm việc chuyên đề với các địa phương, các ngành chức năng về đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 14E. Chỉ đạo UBND huyện, 4 địa phương liên quan thường xuyên kiểm tra, đến nay chưa có trường hợp hộ dân vi phạm quản lý hiện trạng.
Tuy nhiên theo ông Phan Công Vỹ, cái khó trong bồi thường là nguồn gốc sử dụng đất phức tạp, nhiều trường hợp phải làm thủ tục thừa kế; chuyển nhượng đất nhưng không chuyển nhượng phần đất nằm trong hành lang giao thông… Hiện nay các xã đã trình hồ sơ đến Phòng Tài nguyên và Môi trường để kiểm tra, xem xét đẩy nhanh bồi thường, giải phóng mặt bằng, bàn giao tuyến cho chủ đầu tư.