Năm kế hoạch Gaza thời hậu chiến được đề xuất cho Israel

Theo Tạp chí Phố Wall (WSJ) đưa tin ngày 29/6, các quan chức Israel và Mỹ đang cân nhắc các đề xuất về kế hoạch thời hậu chiến cho Dải Gaza bất chấp tiến độ của quy trình đang bị cản trở do Thủ tướng Netanyahu từ chối xem xét vấn đề một cách nghiêm túc cho đến khi cuộc tấn công nhằm vào Hamas kết thúc.

Một kế hoạch được cho là đang thu hút được sự chú ý của các quan chức chính trị và quân sự bao gồm việc tạo ra các khu “bong bóng” bên trong vùng đất bị phong toả của người Palestine. Những khu vực này sẽ dùng làm nơi trú ẩn tạm thời cho những người Palestine không liên kết với lực lượng Hamas.

Nếu Israel xác định Hamas không còn sức ảnh hưởng đối với những khu vực biệt lập như trên, những người Palestine sống trong đó sẽ được hưởng quyền lợi, nghĩa vụ công dân và được phân phối viện trợ. Về lâu dài, liên minh giữa Mỹ và các nước Arab sẽ quản lý khu vực này.

Israel Ziv, một thiếu tướng đã nghỉ hưu, là một trong những người đề xuất kế hoạch đó, nói rằng những người Palestine tố cáo Hamas sẽ có quyền sống trong khu vực này và được xây dựng lại nhà cửa.

Theo ông Ziv, Chính quyền Palestine có thể được điều động để quản lý khu vực và Hamas cũng có thể tham gia quản lý nếu tổ chức này thả các con tin đang giam giữ và giải tán lực lượng quân sự của mình. Tuy nhiên, cho đến nay, Thủ tướng Netanyahu đã nhiều lần loại trừ khả năng chấp nhận một trong hai kịch bản đó.

Trong một bình luận hiếm hoi vào tuần trước, Thủ tướng Netanyahu cho biết chính phủ của ông sẽ sớm bắt đầu thực hiện kế hoạch theo từng giai đoạn nhằm thành lập một cơ quan hành chính dân sự ở phía Bắc Gaza do người Palestine địa phương điều hành, thêm sự hỗ trợ an ninh từ các nước Arab. Các quan chức Israel nói với WSJ rằng thủ tướng có thể đang đề cập đến kế hoạch bong bóng.

Trong khi đó, tổ chức tư vấn cánh hữu Misgav vạch ra một kế hoạch riêng biệt, kêu gọi Israel chiếm đóng quân sự lâu dài ở Gaza, ít nhất cho đến khi 3/4 lực lượng quân sự của Hamas bị tiêu diệt. Theo báo cáo của IDF, họ đã tiêu diệt hoặc bắt giữ khoảng một nửa lực lượng chiến đấu của Hamas. Viện nghiên cứu cho biết chỉ khi mục tiêu đó hoàn thành thì việc quản lý khu vực này bằng một lực lượng riêng biệt mới khả thi. Mặc dù kế hoạch Misgav cũng kêu gọi các khu vực nhân đạo có thể phân phối viện trợ nhưng đề xuất này không tán thành việc giao trách nhiệm hành chính cho người dân địa phương. Những người lập kế hoạch này tin rằng Israel cần chiếm đóng quân sự ở Gaza từ 1 - 5 năm.

Đề xuất trên đã được Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Amichai Chikli đệ trình lên Thủ tướng Netanyahu, khẳng định miền Bắc Gaza sẽ không được tái thiết. Những người sống tại đây từ trước hầu hết đã sơ tán đến Nam Gaza sẽ không được phép quay trở lại, ít nhất là cho đến khi mạng lưới đường hầm của Hamas bị phá hủy.

Kế hoạch thứ 3 cho Gaza mà WSJ đề cập do một cựu lãnh đạo tình báo Israel giấu tên dẫn đầu, kêu gọi Israel hợp tác với Mỹ và các nước Arav để thành lập một cơ quan quản lý Palestine mới có thể hợp tác với Israel nhằm chống khủng bố. Các quốc gia Arab cũng cần một thoả hiệp rằng nếu muốn họ tham gia vào tái thiết Gaza, Israel cần cam kết với một nhà nước Palestine.

Kế hoạch thứ tư do Trung tâm Wilson có trụ sở tại Washington đưa ra, kêu gọi lực lượng an ninh quốc tế do Mỹ đứng đầu quản lý Gaza mà không yêu cầu Israel phải cam kết đạt được quy chế nhà nước Palestine. Cuối cùng, lực lượng an ninh này sẽ chuyển giao nhiệm vụ hành chính cho một cơ quan của người Palestine. Robert Silverman, cựu quan chức ngoại giao Mỹ ở Iraq, đồng tác giả kế hoạch, cho biết dù đã sửa đổi đề xuất để phù hợp với yêu cầu của Israel nhưng đề xuất này vẫn đang nằm trong Văn phòng Thủ tướng.

Kế hoạch thứ năm do các học giả Israel viết dựa trên các tiền lệ lịch sử về việc xây dựng lại các khu vực chiến tranh, như Đức và Nhật Bản sau Thế chiến II, cũng như Iraq và Afghanistan sau khi Mỹ đóng quân ở đó. Đề xuất này thừa nhận sự phức tạp trong việc vô hiệu hóa hệ thống giáo dục ở Gaza và tìm kiếm sự lãnh đạo mới, đồng thời kêu gọi thực hiện đề xuất này càng sớm càng tốt.