Bà Claudia Sheinbaum phát biểu trước những người ủng hộ sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống tại Mexico City, ngày 3/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Thành tích này được cho là mang dấu mốc lịch sử tại một quốc gia mà chính phủ truyền thống chủ yếu do nam giới thống trị và phần lớn người dân theo đạo Công giáo Roma.
Theo đài truyền hình CNN, nữ cựu Thị trưởng 61 tuổi này sẽ thay Tổng thống sắp mãn nhiệm Andrés Manuel López Obrador, đồng minh lâu năm của bà. Trong những năm qua, Tổng thống Lopez Obrador đã triển khai các chương trình phúc lợi xã hội giúp nhiều người Mexico thoát nghèo và thu hút được sự yêu mến của công chúng dành cho đảng cánh tả Morena. Nhiệm kỳ 6 năm của bà Claudia sẽ chính thức bắt đầu từ 1/10.
“Nhiệm vụ của chúng tôi là luôn chăm sóc từng người Mexico một cách bình đẳng. Mặc dù nhiều người Mexico không hoàn toàn đồng ý với dự án của chúng tôi, nhưng chúng tôi sẽ phải bước đi trong hòa bình và hòa hợp, tiếp tục xây dựng một Mexico công bằng và thịnh vượng hơn”, bà Claudia phát biểu trong ngày 3/6 sau khi biết được thông tin chiến thắng.
Thành tích học tập, sự nghiệp đáng nể
Có ông bà ngoại di cư từ châu Âu để thoát khỏi nạn diệt chủng Holocaust, bà Claudia được sinh ra ở Thành phố Mexico vào năm 1962.
Trong quá trình học tại Đại học Tự trị Quốc gia Mexico (UNAM), bà năng nổ tham gia các hoạt động chính trị của sinh viên, phản đối việc tư nhân hóa giáo dục. Sau khi tốt nghiệp, bà tới Đại học California (Mỹ) theo học ngành kỹ thuật năng lượng, thông thạo tiếng Anh và lấy bằng Thạc sĩ, trước khi quay lại UNAM để học tiến sĩ.
Kể từ năm 2000, bà Claudia tham gia chính trường và được ông Lopez Obrador lúc đó là Thị trưởng Thành phố Mexico bổ nhiệm làm người đứng đầu Sở Môi trường của thành phố.
Sau 6 năm đảm nhiệm chức vụ, bà Claudia tập trung vào nghiên cứu năng lượng, tham gia Hội đồng quốc tế về biến đổi khí hậu (IPCC) và trở thành thành viên của nhóm nhận giải Nobel Hòa bình năm 2007.
Năm 2015, bà trở thành người phụ nữ đầu tiên được bầu làm người đứng đầu quận Tlalpan của Thành phố Mexico, giữ chức vụ cho đến năm 2017. Năm 2016, bà được bầu làm người đứng đầu chính quyền toàn thành phố và một lần nữa trở thành nữ Thị trưởng đầu tiên của Thành phố Mexico. Đến tháng 6/2023, bà từ chức để tham gia vận động tranh cử chức tổng thống.
Bà Claudia có hai con và một cháu. Bà quen chồng là ông Jesús María Tarriba khi hai người cùng học ngành vật lý tại đại học. Hiện ông là chuyên gia về rủi ro tài chính tại Ngân hàng Mexico.
Ứng cử viên tổng thống Claudia Sheinbaum khoe dấu vân tay có mực sau khi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử tổng thống tại Alcaldia Tlalpan ở Thành phố Mexico. Ảnh: Getty Images.
Thách thức lớn nhất của nữ Tổng thống
Trong nhiều năm qua, nữ chính trị gia Claudia luôn xác định ranh giới giữa việc ủng hộ Tổng thống sắp mãn nhiệm và trở thành một ứng viên khác biệt độc lập.
Một trong những người viết tiểu sử cho nữ Tổng thống đắc cử, nhà báo Jorge Zepeda, đã lập luận rằng, khi nhậm chức, bà Claudia có thể sẽ dần dần triển khai cương lĩnh của riêng mình: trước tiên bà sẽ vẫn trung thành với những dự án của người tiền nhiệm và sau đó sẽ dần công bố các chương trình của riêng mình để không gây mất ổn định trong đảng.
Giới quan sát đều chỉ ra rằng sự lộng hành của các băng đảng tội phạm ở Mexico sẽ là thách thức lớn nhất và trước mắt nhất của bà Claudia sau khi bà nhậm chức. Theo báo cáo của Vision of Humanity - công ty nghiên cứu chuyên phân tích dữ liệu về các nỗ lực hòa bình trên toàn thế giới, hoạt động tội phạm có tổ chức là nguyên nhân chính dẫn đến các vụ giết người và bạo lực súng đạn ở Mexico trong vài năm qua. Thậm chí, bạo lực còn xuất hiện rộng rãi trong cuộc bầu cử năm nay. Hàng chục ứng cử viên đã bị giết bởi các tổ chức tội phạm âm mưu gây ảnh hưởng đến những người lên nắm quyền.
Tỷ lệ giết người ở Mexico thuộc hàng cao nhất thế giới và hơn 100.000 người vẫn mất tích ở nước này. Đây cũng là nơi nguy hiểm đối với phụ nữ, với tỷ lệ sát hại phụ nữ cao đáng chú ý trong khu vực. Số liệu cũng chỉ ra mỗi ngày có khoảng 10 phụ nữ bị sát hại.
Will Freeman, thành viên nghiên cứu về châu Mỹ Latinh tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, cho biết bà Claudia sẽ phải hành động nhanh chóng đối với các vấn đề an ninh và tội phạm có tổ chức của Mexico.
Trong chiến dịch tranh cử, khi phát biểu trước những người ủng hộ, bà Claudia thường nhấn mạnh chính quyền của bà sẽ tập trung vào việc xây dựng chiến lược giải quyết các nguyên nhân và hướng tới mục tiêu không ai bị phạt”.
Khi còn là Thị trưởng Thành phố Mexico, bà Claudia đã đạt thành tích giảm một nửa tỷ lệ giết người tại đây.
Quan hệ Mỹ-Mexico liệu có ảnh hưởng?
Cả Mexico và Mỹ đều tổ chức bầu cử vào năm 2024. Bà Claudia sẽ nhậm chức chỉ một tháng trước khi người Mỹ tham gia cuộc bầu cử vào tháng 11.
Từ lâu, Mexico luôn là đồng minh quan trọng của Mỹ trong nhiều vấn đề, từ thương mại đến trấn áp buôn bán ma túy đến quản lý di cư. Các quan chức hiện tại và trước đây của Mỹ thường xuyên mô tả mối quan hệ giữa Tổng thống Joe Biden và Tổng thống Mexico Andrés Manuel López Obrador là hữu nghị và chuyên nghiệp, cũng như mong đợi một mối quan hệ hiệu quả với tổng thống tiếp theo của Mexico.
Cuộc bầu cử ở Mexico đợt này được cho là diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với chính quyền Tổng thống Biden.
Trong những tháng gần đây, Mỹ phụ thuộc rất nhiều vào Mexico để siết chặt việc thực thi luật nhập cư và giúp ngăn chặn dòng người di cư đến biên giới phía Nam. Chính quyền của Tổng thống Biden có thể sẽ cần sự đồng tình và hỗ trợ từ Mexico để thực thi các lệnh cấm.