Các bị cáo tại phiên tòa ngày 21/8/2018. Ảnh: Thành Chung/TTXVNCác bị cáo hầu tòa gồm: Nguyen James Han, Phan Angle, Đỗ Tài Nhân, Trương Nguyễn Minh Trí, Võ Hoàng Ngọc, Đỗ Quốc Bảo, Trần Tuấn Tài, Trần Văn Vinh, Trần Quang Vinh, Nguyễn Hùng Anh, Nguyễn Văn Chánh và Đỗ Thị Thùy Dung. Những bị cáo này là thành viên của tổ chức phản động “Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời” do đối tượng Đào Minh Quân (sinh năm 1952, quốc tịch Mỹ, cựu quân nhân chế độ Việt Nam Cộng Hòa) cầm đầu, thành lập năm 1990 tại Mỹ do Quân làm "thủ tướng", dưới sự lãnh đạo của “đảng Việt Nam tân dân chủ”.
Từ cuối năm 2013 đến nay, Đào Minh Quân cùng các đối tượng cốt cán đã củng cố tổ chức và thực hiện nhiều kế hoạch tuyên truyền xuyên tạc chính sách, chủ trương của Đảng và Nhà nước Việt Nam, lôi kéo, móc nối thành lập tổ chức, phát triển lực lượng ở trong nước và đưa người từ nước ngoài về Việt Nam chỉ đạo thực hiện các hoạt động chống phá.
Theo cáo trạng, các bị cáo Nguyen James Han (sinh năm 1967, Việt kiều Mỹ), Phan Angle (sinh năm 1956, quốc tịch Mỹ) được Đào Minh Quân cử về Việt Nam giữ vai trò chỉ huy, thực hiện móc nối, xây dựng cơ sở, tập hợp lực lượng, chỉ đạo các thành viên trong nước thực hiện các hoạt động chống phá Nhà nước Việt Nam. Nguyen James Han được tổ chức phong cho hàm Đại tá, giữ chức “chỉ huy phó chi nguyện đoàn toàn quốc”. Tháng 3/2017, Han gặp và được Đào Minh Quân trực tiếp giao nhiệm vụ về Việt Nam thực hiện các hoạt động chống phá vào dịp lễ 30/4/2017.
Ngày 28/3/2017, Han nhập cảnh vào Việt Nam móc nối với Phan Angle – “chủ tịch hội phụ nữ tân dân chủ” truyền đạt chỉ đạo của Đào Minh Quân cho các đối tượng trong nước là: Nguyễn Quang Thanh – "tỉnh trưởng Quảng Nam", Tạ Tấn Lộc – "đô trưởng Sài Gòn kiêm tiểu khu trưởng tiểu khu Gia Định", Trần Tuấn Tài – "chỉ huy trưởng đội cơ động vệ binh quốc gia” và Nguyễn Hùng Anh – "trung tá, tỉnh trưởng Long An" và bàn bạc kế hoạch triển khai. Han và Phan Angle đã giao nhiệm vụ cho từng đối tượng như: rải truyền đơn, đột nhập đài phát thanh chèn sóng để phát các nội dung tuyên truyền cho tổ chức, xịt sơn bôi bẩn tượng đài Bác Hồ ở nơi công cộng, tụ tập biểu tình phản đối Formosa,… Tuy nhiên, phần lớn hoạt động của các đối tượng này đã bị lực lượng chức năng phát hiện và ngăn chặn.
Các bị cáo còn lại dù biết rõ tôn chỉ, mục đích của tổ chức “Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời” là muốn xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, lật đổ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhưng vẫn viết đơn để tham gia, thể hiện sự hưởng ứng tích cực thông qua việc thực hiện nhiệm vụ của tổ chức giao. Trong đó, hai bị cáo Đỗ Thị Mỹ Dung và Nguyễn Văn Chánh (có 1 tiền án 7 năm tù về tội “Cướp tài sản”), đã quyết tâm thực hiện đến cùng việc bầu cho Đào Minh Quân làm “tổng thống đệ tam Việt Nam Cộng Hòa”, tích cực lôi kéo nhiều người tham gia tổ chức, viết phiếu bầu cho Đào Minh Quân.
Kết quả điều tra cho thấy các đối tượng đã liên hệ, móc nối, lôi kéo được hơn 100 người viết đơn tham gia tổ chức, viết phiếu bầu cho Quân hay tiến hành hoạt động chống phá. Tuy nhiên, nhiều người trong số đó không biết việc mình bị ghi tên ủng hộ Quân, không viết đơn tham gia tổ chức. Nhiều người khác không lấy lời khai được vì đã già yếu hoặc còn nhỏ, hoặc những người đã viết đơn nhưng chưa được chấp thuận, chưa được giao nhiệm vụ nên không bị xử lý hình sự.
Ngoài các hoạt động chống phá như nhóm bị cáo trên, tổ chức phản động “Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời” đã từng thực hiện nhiều kế hoạch khủng bố vũ trang nhằm gây tiếng vang. Điển hình là nhóm bị án thực hiện vụ đốt kho xe vi phạm giao thông số 1 của Công an thành phố Biên Hòa và vụ kích nổ bom xăng ở sân bay Tân Sơn Nhất vào tháng 4/2017. Mới đây nhất, một nhóm đối tượng thuộc tổ chức “triều đại Việt Nguyễn” – một tổ chức tách ra từ tổ chức “chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời” đã đặt bom đây nổ trụ sở Công an Phường 12, quận Tân Bình làm 3 người bị thương.
Phiên tòa dự kiến xét xử đến ngày 23/8.