Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp từ Trung tâm Học viện và trực tuyến đến điểm cầu là các học viện trực thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Phát biểu khai mạc, đề dẫn Hội thảo, Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện nêu rõ, cách đây 75 năm, vào tháng 9/1949, Trường Đảng Trung ương Nguyễn Ái Quốc vinh dự được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm và dự lễ khai giảng lớp lý luận dài hạn khóa II. Người đã ghi vào cuốn sổ vàng của Trường lời huấn thị: "Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. Học để phụng sự đoàn thể, phụng sự giai cấp và nhân dân, phụng sự Tổ quốc và nhân loại. Muốn đạt mục đích, thì phải cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư". Sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm Trường trở thành Ngày truyền thống của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Thiết thực kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống, Học viện tổ chức Hội thảo nhằm làm rõ quá trình ra đời, xây dựng và phát triển, cũng như những thành tựu, đóng góp to lớn của Học viện đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, tri ân những cống hiến của các thế hệ lãnh đạo và những cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động qua các thời kỳ; đúc kết những truyền thống và kinh nghiệm quý, đồng thời đề xuất định hướng xây dựng và phát triển Học viện đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Tại Hội thảo, các đại biểu, nhà khoa học đã tập trung làm sâu sắc hơn lịch sử 75 năm xây dựng và phát triển Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Các đại biểu nhấn mạnh, 75 năm qua, mỗi bước trưởng thành của Học viện luôn gắn liền với tiến trình phát triển của cách mạng Việt Nam. Trong những năm 1949 - 1962, Trường Đảng Trung ương Nguyễn Ái Quốc đã đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho hai cuộc kháng chiến của dân tộc. Từ năm 1963 - 1977, nhà trường đã góp phần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ phục vụ xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa và đấu tranh thống nhất Tổ quốc. Từ năm 1977 - 1986, Trường Đảng Cao cấp Nguyễn Ái Quốc tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ phục vụ yêu cầu xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước. Từ năm 1986 - 1993, Học viện Khoa học xã hội Nguyễn Ái Quốc (gọi tắt là Học viện Nguyễn Ái Quốc) tập trung đào tạo, bồi dưỡng cán bộ phục vụ thời kỳ đầu đổi mới. Những năm 1993 - 2007, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh (2007-2014) phát triển mang tính hệ thống, đảm nhiệm sứ mệnh đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đáp ứng yêu cầu đổi mới, hội nhập quốc tế.
Từ năm 2014 đến nay, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh là một hệ thống gồm các đơn vị chức năng, các viện nghiên cứu chuyên ngành, các Học viện Chính trị khu vực 1, 2, 3, 4 và Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Trong thời kỳ này, Học viện đã có sự đổi mới toàn diện, đồng bộ, hệ thống và có nhiều đột phá.
Các đại biểu, nhà khoa học cũng làm rõ những kết quả nổi bật của Học viện trong 75 năm xây dựng và phát triển. Theo đó, Học viện tập trung đào tạo đội ngũ cán bộ "vừa hồng, vừa chuyên" phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Từ năm 2014 đến nay, hệ thống Học viện đã đào tạo, bồi dưỡng trên 100.000 cán bộ lãnh đạo, quản lý của Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị.
Cùng với nhiệm vụ đào tạo cao cấp lý luận chính trị, Học viện còn tập trung đào tạo sau đại học. Đặc biệt, từ năm 2013 đến nay, Học viện đã phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương tổ chức 12 lớp bồi dưỡng dự nguồn chiến lược Đại hội XII, XIII; các lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng cho cán bộ quy hoạch Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương khóa XIV; bồi dưỡng Ủy viên, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng; bồi dưỡng các chức danh Phó Bí thư, Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; các chương trình trao đổi chuyên đề dành cho cán bộ cấp cao của Đảng, Nhà nước Lào. Việc tổ chức các lớp bồi dưỡng dự nguồn cán bộ cấp cao và cập nhật kiến thức đối với Ủy viên Trung ương, dự khuyết Trung ương Đảng khóa XIII và lãnh đạo chủ chốt của 63 tỉnh, thành phố, cũng như lớp trao đổi chuyên đề cho cán bộ cao cấp của Lào là sự đột phá trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý, khẳng định năng lực, vị thế, uy tín của Học viện.
Trên lĩnh vực nghiên cứu khoa học, Học viện ngày càng khẳng định vị thế là trung tâm quốc gia nghiên cứu lý luận chính trị và tư vấn chính sách cho Đảng, Nhà nước. Chỉ tính trong 10 năm, từ năm 2014 đến nay, Học viện đã hoàn thành 279 chương trình, đề tài cấp quốc gia; 203 đề án, chương trình, đề tài cấp bộ trọng điểm; 542 đề tài cấp bộ xét chọn; 51 dự án điều tra, khảo sát; 1.835 đề tài cơ sở phân cấp và không phân cấp. Các kết quả nghiên cứu đã trực tiếp góp phần đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và bảo vệ, phát triển chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh; cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định chủ trương, đường lối, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước. Từ kết quả nghiên cứu khoa học, Học viện đã gửi hơn 100 báo cáo kiến nghị cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ; đóng góp nhiều luận cứ khoa học xác đáng cho việc xây dựng văn kiện Đại hội XIII, các nghị quyết của Trung ương và dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng...
Trên cơ sở những kết quả, thành tựu đã đạt được, các đại biểu, nhà khoa học đã đúc kết những kinh nghiệm và đưa ra những đề xuất về định hướng xây dựng, phát triển Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.