Việt Nam có nhiều đóng góp nổi bật tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEM lần thứ 14

Theo bà Nguyễn Minh Hằng, các thành viên cũng nhất trí ASEM cần tiên phong triển khai Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững và Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu. Hợp tác đa phương cần chú trọng lấy người dân làm trung tâm, phát triển nguồn nhân lực trong thời đại số, nâng cao năng lực về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, sử dụng bền vững tài nguyên biển, chống rác thải đại dương, đẩy mạnh hợp tác liên khu vực về quản lý nguồn nước xuyên biên giới, điển hình là hợp tác hai tiểu vùng Mekong và Danube. Trên cơ sở rà soát kết quả triển khai Chương trình hành động ASEM về kết nối được thông qua tại Hội nghị Cấp cao tháng 11/2018, các Bộ trưởng cũng nhất trí cần đẩy mạnh hơn nữa hợp tác kết nối ASEM, tập trung vào các lĩnh vực thiết thực như kết nối chính sách, thương mại, đầu tư, năng lượng, thuận lợi hóa hải quan, kết nối số, con người, giao thông và hạ tầng bền vững….

Các Bộ trưởng nhấn mạnh cần có cách tiếp cận toàn diện và bền vững, sớm hình thành cơ chế phối hợp hiệu quả để thúc đẩy kết nối Á – Âu. Cuối cùng, các Bộ trưởng đã khẳng định cam kết duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải, tự do hàng hải và hàng không và hoạt động kinh tế không bị cản trở phù hợp với luật pháp quốc tế. Các thành viên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết hòa bình các tranh chấp phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là Hiến chương Liên hợp quốc và Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), kiềm chế sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, không có các hành động đơn phương trái với luật pháp quốc tế, triển khai các biện pháp xây dựng lòng tin và tự kiềm chế, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý cũng như quyền của các quốc gia ven biển tại vùng biển của mình. Nhiều Bộ trưởng bày tỏ quan ngại về những diễn biến phức tạp gần đây tại Biển Đông, đề nghị không có các hành động gây mất ổn định và làm gia tăng căng thẳng ở Biển Đông, kiềm chế không có các hành động đơn phương trái với luật pháp quốc tế.

Bà Nguyễn Minh Hằng khẳng định cùng với Hội nghị COP25 vừa diễn ra tại Madrid, thành công của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEM 14 đã đóng góp quan trọng thúc đẩy xu thế hợp tác đa phương, khẳng định tính năng động, thiết thực của ASEM nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn lợi ích của người dân, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển bền vững và thịnh vượng ở hai khu vực và trên thế giới.

Theo Trưởng SOM Việt Nam, với chủ trương đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương, nhất là chuẩn bị đảm nhận trọng trách Chủ tịch Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) năm 2020 và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) giai đoạn 2020 - 2021, Đoàn đại biểu nước ta do Ủy viên Bộ chính trị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đã tham gia tích cực và có nhiều đóng góp nổi bật tại Hội nghị, góp phần vào thành công chung.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh  đã nêu bật những thời cơ và thách thức đối với hợp tác đa phương trong tình hình mới, đưa ra nhiều đề xuất thúc đẩy hợp tác Á – Âu nhằm đóng góp tăng cường sức sống cho hợp tác đa phương, được các thành viên hoan nghênh và đánh giá cao. Phó Thủ tướng đề nghị cần có một chương trình nghị sự mới và có tính thời đại cho hợp tác đa phương, đặt người dân ở trung tâm, tập trung vào các vấn đề an ninh truyền thống và phi truyền thống, kinh tế số, kết nối, môi trường bền vững, củng cố và cải cách WTO, tự do hoá thương mại và đầu tư, các vấn đề thương mại thế hệ mới, tăng cường sự gắn kết giữa các nỗ lực toàn cầu, liên khu vực và khu vực.

Các thành viên ASEAM ủng hộ nỗ lực của ASEAN và ưu tiên của Việt Nam trong năm 2020 nhằm tiếp tục thúc đẩy xây dựng một Cộng đồng dựa trên luật lệ, hướng tới người dân, gắn kết chặt chẽ để chủ động thích ứng hiệu quả. Đề xuất của Việt Nam về đẩy mạnh hợp tác ASEM về nâng cao quyền năng kinh tế của phụ nữ trong kỷ nguyên số được đánh giá là một trong những sáng kiến thiết thực nhất, đóng góp thúc đẩy kết nối và phát triển bao trùm, được sự ủng hộ rộng rãi và tham gia đồng sáng kiến của nhiều thành viên. Liên quan đến vấn đề Biển Đông, nhiều thành viên chia sẻ đề xuất của Việt Nam về tăng cường đối thoại, xây dựng lòng tin, tuân thủ luật pháp quốc tế và các chuẩn mực chung, thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và xây dựng COC hiệu lực, hiệu quả, đóng góp duy trì hòa bình và ổn định ở châu Á – Thái Bình Dương, bảo đảm an ninh, an toàn tự do hàng hải, hàng không, xây dựng vùng Biển Đông hòa bình, hợp tác và phát triển.

Sự tham gia nổi bật của Đoàn Việt Nam tại Hội nghị lần này tiếp tục đề cao uy tín, vị thế đóng góp trách nhiệm của ta trong các vấn đề đa phương quan trọng của khu vực và toàn cầu, tạo thuận lợi để ta đảm nhận các trọng trách quốc tế quan trọng - Chủ tịch ASEAN và Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ - từ đầu tháng 1/2020. 

Các nước cũng đánh giá cao vai trò và vị thế ngày càng gia tăng, thành tựu phát triển chính trị - xã hội, nỗ lực tiếp tục đổi mới, tái cơ cấu kinh tế và hội nhập quốc tế sâu rộng của Việt Nam. Liên minh châu Âu (EU) và các nước thành viên ủng hộ việc sớm phê chuẩn Hiệp định thương mại tự do với EU (EVFTA) và Hiệp định bảo hộ đầu tư (EVIPA) song phương. Các nước nhất trí cùng tạo thuận lợi để cộng đồng doanh nghiệp sớm nắm bắt và đón đầu các cơ hội to lớn về thương mại, đầu tư từ các liên kết kinh tế quan trọng mà Việt Nam đã và sẽ sớm triển khai. Các thành viên ASEM đều khẳng định sẽ tăng cường phối hợp khi Việt Nam đảm nhận cương vị Chủ tịch ASEAN năm 2020 và Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ nhiệm kỳ 2020-2021.

Đối với Việt Nam, ASEM là cơ chế hợp tác quan trọng nhằm thúc đẩy các lợi ích, quan tâm về phát triển và an ninh, nâng cao vị thế đất nước. Hội tụ 22 trong số 30 đối tác chiến lược và đối tác toàn diện của Việt Nam, ASEM cũng là khuôn khổ để tăng cường quan hệ song phương của nước ta với các đối tác chủ chốt ở hai châu lục. Bà Nguyễn Minh Hằng khẳng định: triển khai chủ trương hội nhập quốc tế sâu rộng và toàn diện, đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương, nhất là chuẩn bị đảm nhận các trọng trách đa phương quan trọng ở tầm khu vực và toàn cầu, chúng ta đang ở tâm thế mới để chủ động tham gia, tích cực đóng góp, xây dựng, định hình các thể chế đa phương, tận dụng hiệu quả cơ hội của hợp tác đa phương phục vụ phát triển đất nước. Việc đổi mới trong tư duy, chủ động, sáng tạo trong cách làm, hiệu quả trong hành động là đòi hỏi cần thiết để góp phần tạo thêm những dấu ấn mới của đối ngoại đa phương Việt Nam, tạo động lực mới cho sự phát triển và vị thế đất nước trong cục diện quốc tế đang định hình.