Dự án Cải thiện môi trường nước thành phố (giai đoạn 2) là dự án có quy mô và khối lượng thi công các hạng mục công trình rất lớn, địa bàn thi công trải dài qua địa bàn 8 quận, huyện với tổng diện tích lưu vực hơn 2.500ha, dân số khoảng 1,8 triệu người.
Dự án đã xây dựng tổng cộng 17 km cống tròn, cống hộp thoát nước mưa với đường kính cống tròn tối đa 2m, mặt cắt ngang cống hộp; xây dựng 34 km cống bao thu gom nước thải cùng 156 giếng tách dòng và nâng công suất trạm bơm Đồng Diều, nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng lên đến 469.000 m3/ngày; nạo vét, kè bờ 6,5km các tuyến kênh trong lưu vực.
Đến nay, sau gần 20 năm triển khai, dự án Cải thiện môi trường nước thành phố, từ một cù lao sình lầy, lau sậy đã trở thành một khu xử lý nước thải hiện đại, với công suất xử lý nước thải 469.000m3/ngày đêm, lớn nhất trong cả nước tính đến thời điểm hiện nay.
Còn nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng không chỉ có chức năng xử lý nước thải đơn thuần mà đã được quy hoạch, xây dựng thành một "điểm đến xanh" với hàng chục ha cây xanh, phòng thí nghiệm, hệ thống quan trắc để trở thành một điểm học tập, đào tạo, tham quan, giáo dục môi trường cho người dân Thành phố, đặc biệt là những công dân trẻ.
Nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng cùng với hệ thống cống bao thu gom nước thải, trạm bơm chuyển tiếp cũng đã trở thành nơi đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực thoát nước, xử lý nước thải của thành phố với đội ngũ kỹ sư, công nhân sẵn sàng cho nhiệm vụ quản lý, vận hành các hệ thống, công trình thu gom, xử lý nước thải của thành phố trong tương lai.
Theo Ban Giao thông, dự án Cải thiện môi trường nước thành phố, lưu vực kênh Tàu Hũ - Bến Nghé - Đôi - Tẻ (giai đoạn 2) có tổng mức đầu tư là 11.300 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn vay ODA của Nhật Bản thông qua Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) là 9.850 tỷ đồng (chiếm 87% tổng mức đầu tư). Nguồn vốn đối ứng từ ngân sách Thành phố là 1.450 tỷ đồng (chiếm 13% tổng mức đầu tư).
Dự án giúp hoàn thiện hệ thống thoát nước mưa, giải quyết tình trạng ngập tại các điểm ngập trong lưu vực; nạo vét, cải tạo các tuyến kênh Tàu Hũ, Bến Nghé, Kênh Ngang số 1, 2, 3 và một phần kênh Hàng Bàng; thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt trong lưu vực; chỉnh trang đô thị, nạo vét kè bờ các tuyến kênh chính trong lưu vực, khôi phục mặt nước một phần tuyến kênh Hàng Bàng; tái định cư cho các hộ dân sống ven và trên các tuyến kênh trong dự án; bảo vệ môi trường và góp phần nâng cao chất lượng sống của người dân.
Ông Lương Minh Phúc, Giám đốc Ban Giao thông cho biết, dự án Cải thiện môi trường nước thành phố giai đoạn 2 cùng với dự án Cải thiện môi trường nước thành phố giai đoạn 1 trước đây, có thể xem là những điển hình về sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay ODA Nhật Bản và vốn đối ứng của Thành phố trong công tác bảo vệ môi trường nước.
Từ năm 2009, khi Nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng giai đoạn 1 cùng hệ thống cống bao thu gom và trạm bơm nước thải Đồng Diều đi vào hoạt động, đến nay, khoảng 650 triệu m3 nước thải trong lưu vực kênh Tàu Hũ – Bến Nghé - Đôi – Tẻ được thu gom không xả thẳng ra kênh gây ô nhiễm như trước và được xử lý đạt tiêu chuẩn môi trường; qua đó, màu xanh trên tuyến kênh Tàu Hũ - Bến Nghé đã từng bước được khôi phục.
Dự kiến, sau khi dự án Cải thiện môi trường nước Thành phố giai đoạn 3 được hoàn thành trong giai đoạn 2025 - 2030, toàn bộ các tuyến kênh Tàu Hũ – Bến Nghé - Đôi – Tẻ sẽ được trả lại màu xanh, tạo tiền đề cho mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, du lịch, giao thông thủy và nâng cao chất lượng sống của người dân trong lưu vực.
Theo ông Phúc, dự án có thể được xem là một minh chứng cho sự quan tâm và quyết tâm của các cấp lãnh đạo thành phố, các Sở, ban ngành, quận, huyện trong công tác bảo vệ môi trường nước. Thành phố đã dành riêng một cù lao biệt lập với tổng diện tích 42ha để xây dựng nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng giai đoạn 1, giai đoạn 2 và giai đoạn hoàn thiện phục vụ cho lưu vực kênh Tàu Hủ - Bến Nghé - Đôi – Tẻ, một lưu vực thoát nước trung tâm Thành phố với tổng diện tích khoảng 5.000ha, dân số khoảng 3,6 triệu người.
Phát biểu tại buổi lễ khánh thành công trình mở rộng hệ thống thu gom và nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng, ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh đã biểu dương Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Trung tâm quản lý Hạ tầng Kỹ thuật, Ban Giao thông.... thực hiện dự án Cải tạo Môi trường nước Thành phố giai đoạn 2. Đồng thời, cảm ơn đến các hộ dân và tổ chức bị ảnh hưởng khi triển khai dự án, phải giải tỏa và di dời toàn bộ một phần hoặc toàn bộ nơi ở để có mặt bằng triển khai dự án.
"TP Hồ Chí Minh luôn xem việc bảo vệ môi trường, tăng cường màng xanh, xử lý rác thải, nước thải, cải tạo kênh rạch, cải thiện cuộc sống cho người dân sống trên và ven kênh, rạch là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị. Hai nhiệm vụ trọng tâm Thành phố phấn đấu, lãnh đạo triển khai thực hiện đến năm 2030, đó là công tác thu gom và xử lý 100% lượng nước thải sinh hoạt tại 12 lưu vực thoát nước của thành phố với tổng khối lượng khoảng 3 triệu m3/ngày; thu gom xử lý bằng công nghệ đốt phát điện và tái chế 100% khối lượng rác thải trên địa bàn thành phố", Phó Chủ tịch UBND Bùi Xuân Cường cho biết.
Theo lãnh đạo TP Hồ Chí Minh, khi đưa nhà máy Bình Hưng vào vận hành sẽ nâng tỷ lệ thu gom và xử lý nước thải của Thành phố từ 20,6% lên thành 40,8%; dự kiến, đạt 71,3% vào năm 2025 sau khi đưa nhà máy xử lý nước thải Nhiêu Lộc - Thị Nghè với công suất 480.000m3/ngày vào hoạt động.