Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng. Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng, nguyên nhân giá nhà ở tăng cao trong thời gian qua có yếu tố đầu cơ và cả tâm lý thị trường. Nhiều người đầu tư cơ mua nhà chờ tăng giá để bán. Tình trạng đầu cơ đã khiến giá nhà tăng cao tới mức phi lý. Do đó, cùng với nhiều giải pháp đồng bộ thì cần ổn định tâm lý cho người mua với sự đồng hành thông tin tuyên truyền đúng hướng của các cơ quan truyền thông.
Một trong những giải pháp được Bộ Xây dựng đề xuất nhằm “hạ nhiệt” bất động sản là nghiên cứu và xây dựng chính sách đánh thuế đối với trường hợp sở hữu, sử dụng nhiều nhà nhằm hạn chế hoạt động đầu cơ, việc mua đi bán lại nhà, đất trong thời gian ngắn để kiếm lời được dư luận đặc biệt quan tâm.
Liên quan đến nội dung này, ông Vương Duy Dũng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản khẳng định: Đề xuất này phù hợp với thông lệ quốc tế. Giải pháp đề xuất này của Bộ Xây dựng xuất phát từ tình hình thực tế của thị trường bất động sản thời gian qua với hàng loạt bất cập.
Đơn cử như việc đấu giá quyền sử dụng đất tại một số khu vực, một số thời điểm đã xuất hiện hiện tượng nhiều cá nhân, hội, nhóm mua nhà, đất không phải mục đích để ở mà nhằm mục đích mua đi bán lại nhà, đất trong thời gian ngắn để kiếm lời. Đây chính là tác nhân gây giá “ảo”, “thổi giá”… để trục lợi của giới đầu cơ, các cá nhân môi giới bất động sản gây nhiễu loạn thị trường.
Do đó, đề xuất của Bộ Xây dựng nhằm hạn chế hoạt động đầu cơ, tạo giá “ảo”, “thổi giá”. Đồng thời hỗ trợ người có nhu cầu ở thực có thể tiếp cận tốt hơn, giúp cho thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Đây cũng là giải pháp phổ biến, nhiều nước trên thế giới đã đang áp dụng, Bộ Xây dựng không nghĩ giải pháp này có thể đẩy giá nhà, đất tăng như một số chuyên gia nhận định, ông Dũng phân tích.
Đánh giá về việc nguồn cung bất động sản tại Hà Nội đã tăng, dồi dào hơn trong 9 tháng vừa qua nhưng giá vẫn tăng cao, ông Vương Duy Dũng khẳng định: Nguồn cung bất động sản chỉ là một trong các nguyên nhân làm tăng giá bất động sản tại một số khu vực, địa phương trong thời gian qua. Trên thực tế, giá bất động sản tăng còn do tác động bởi một số yếu tố khác.
Cụ thể, giá bán bất động sản tăng một phần do biến động tăng đối với chi phí liên quan đến đất đai gần đây cũng như tác động khi áp dụng phương pháp tính và bảng giá đất mới. Đặc biệt tại một số địa phương, khu vực có hiện tượng đấu giá quyền sử dụng đất với kết quả trúng đấu giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm.
Việc quản lý, thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất tại một số khu vực, địa phương chưa tốt; có hiện tượng nhiều nhà đầu tư thành lập hội, nhóm tham gia đấu giá; trả giá đất cao gấp nhiều lần so với giá khởi điểm, rồi có thể “bỏ cọc” sau khi trúng đấu giá đất nhằm mục đích thiết lập mặt bằng giá ảo tại khu vực để kiếm lời…
Đấu giá quyền sử dụng đất với kết quả trúng đấu giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm cũng ó tác động làm tăng mặt bằng giá đất, giá bất động sản, giá nhà ở của khu vực lân cận và của địa phương; đồng thời làm tăng chi phí triển khai thực hiện dự án nhà ở, gây khó khăn cho doanh nghiệp, giảm nguồn cung cho thị trường, tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản…
Bên cạnh đó, nhiều cá nhân hoạt động môi giới tự do, không có chứng chỉ hành nghề, yếu về chuyên môn, hiểu biết pháp luật hạn chế, chưa có tính chuyên nghiệp, yếu kém về đạo đức kinh doanh dẫn đến tình trạng làm ăn chụp giật, thông đồng làm giá, thổi giá cao so với giá trị thực tế, thao túng thị trường. Điều này đã gây thiệt hại cho khách hàng và làm giảm tính minh bạch của thị trường bất động sản.
Mặt khác, biến động của nền kinh tế trong thời gian qua liên quan đến thị trường chứng khoán, trái phiếu, vàng... đã tác động đến tâm lý của người dân, nhà đầu tư. Do đó, có xu hướng chuyển dịch dòng tiền của người dân, nhà đầu tư sang nhà, đất để làm nơi “trú ẩn” an toàn cho nguồn tiền tích lũy, nguồn vốn đầu tư…, ông Dũng phân tích.
Nhằm giảm giá nhà ở, bất động sản và ổn định thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng đã đề xuất thực hiện hiệu quả các chính sách, pháp luật liên quan lĩnh vực bất động sản mới được ban hành như Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở năm 2023, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024… và những văn bản quy định chi tiết.
Cùng đó, tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tại Nghị quyết số 33/NQ-CP về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững và Công điện số 82/CĐ-TTg về kịp thời chấn chỉnh công tác đấu giá quyền sử dụng đất.
Bộ Xây dựng cũng kiến nghị việc nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện các quy định liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất bảo đảm phù hợp với tình hình thực tiễn theo hướng: tăng tiền đặt cọc, xác định giá đất khởi điểm đem đấu sát tình hình thực tế khu vực, rút ngắn thời gian nộp tiền trúng đấu giá, hạn chế người tham gia đấu giá với mục đích đầu cơ…
Đồng thời, đề xuất nghiên cứu về chính sách đánh thuế đối với trường hợp sở hữu, sử dụng nhiều nhà, đất để hạn chế hoạt động đầu cơ, việc mua đi bán lại nhà, đất trong thời gian ngắn để kiếm lời đảm bảo phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam và phù hợp với thông lệ quốc tế...
Theo Bộ Xây dựng, thời gian tới cần có giải pháp, biện pháp hạn chế tác động tiêu cực của việc ban hành bảng giá đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2024 đến mặt bằng giá đất, giá nhà, đến cung cầu của thị trường bất động sản. Bên cạnh đó, nghiên cứu đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét thí điểm mô hình “Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý” nhằm hạn chế tình trạng sàn giao dịch bất động sản, hoạt động môi giới bất động sản có thể cấu kết gây nhiễu loạn thị trường.
Ngoài ra, cần nâng cao hiệu quả thanh tra, kiểm tra, rà soát khâu tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án, triển khai thực hiện các dự án bất động sản, hoạt động kinh doanh bất động sản để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo thẩm quyền, quy định của pháp luật.
Việc kiểm tra, giám sát, quản lý hoạt động kinh doanh dịch vụ bất động sản, dịch vụ sàn giao dịch bất động sản, dịch vụ môi giới bất động sản… cũng cần được tăng cường.