Thượng Nghị sĩ Mỹ John McCain. Ảnh: AFP/TTXVN |
Ngày 3/6, thượng nghị sĩ của bang Arizona còn cho rằng lựa chọn cho các nước Đông Nam Á không nên được coi là "giữa Mỹ và Trung Quốc" mà được coi là giữa "trật tự theo luật định" và "một tương lai đen tối hơn... nơi sức mạnh tạo ra quyền, đặt ra quy tắc và phá vỡ chúng".
Trong bài thuyết trình, ông McCain chỉ trích Trung Quốc là kẻ côn đồ và phạm pháp. Ông còn nêu rõ Trung Quốc đã thực hiện các vụ chặn nguy hiểm các máy bay quân sự trên bầu trời Biển Đông, tiến hành cải tạo đất tại những hòn đảo và đá ngầm tranh chấp, đồng thời quân sự hóa các vùng biển tranh chấp trong khi cũng lợi dụng thương mại như một vũ khí trong các vụ tranh chấp với các nước láng giềng.
Ông McCain nhấn mạnh những hành động như vậy đã phá vỡ cam kết của Bắc Kinh với ASEAN trong Tuyên bố về cách ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC). Ông kêu gọi Trung Quốc tôn trọng phán quyết của PCA, dự kiến được đưa ra trong vài tuần tới. Ông cho rằng "phán quyết sắp tới sẽ là một phép thử đối với Trung Quốc" vì nếu nước này chấp nhận phán quyết và "lựa chọn con đường đối tác và hợp tác" thì "tầm ảnh hưởng ngày càng gia tăng (của Trung Quốc) sẽ được cộng đồng quốc tế hoan nghênh".
Tuy nhiên, nếu Trung Quốc phớt lờ phán quyết, "họ sẽ phải đối mặt với sự chỉ trích nặng nề của thế giới" và "sẽ làm tổn hại... hình ảnh của mình trên cương vị là một quốc gia hòa bình và có trách nhiệm với cộng đồng các nước, đặc biệt ở châu Á".