World Cup nữ 2023 - Kỳ giải ngoạn mục nhất từ trước đến nay

Khẩu hiệu của World Cup nữ 2023 là “Beyond Greatness” (Còn hơn cả sự vĩ đại) đã thể hiện đúng những gì sân chơi này mang đến cho bóng đá nữ thế giới. Rất nhiều người đồng ý với quan điểm của Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) rằng phụ nữ chơi bóng đá đã là điều vĩ đại. Việc họ biến giải đấu "nội bộ" của giới nữ thành một giải đấu tầm cỡ toàn cầu, để rồi từ đó hướng đến việc thay đổi định kiến giới lại càng mang ý nghĩa lớn lao hơn.

Dù mới chỉ 9 lần tổ chức theo chu kỳ 4 năm/lần kể từ năm 1991, nhưng World Cup nữ đã có những bước tiến vô cùng mạnh mẽ nếu so với sân chơi của các đồng nghiệp nam. Ngay ở lần tổ chức thứ 3 (năm 1999), giải đấu này đã tăng số lượng đội tham dự từ 12 lên 16. Kỳ World Cup 2015 tại Canada đã có đến 24 đội bóng được tham dự vòng chung kết.

Sau đó 8 năm, tại World Cup nữ 2023 - giải đầu tiên được tổ chức theo hình thức đồng đăng cai, số đội bóng tham dự tiếp tục được mở rộng lên con số 32, kèm theo đó là những đổi thay chóng mặt về doanh thu bản quyền truyền hình cùng các khoản chi trả dù mới chỉ mang tính hỗ trợ nhưng rất đáng kể mà FIFA dành cho mọi đội bóng tham dự giải đấu tại Australia và New Zealand. 

Trước đó, đã có những quan ngại rằng việc mở rộng quy mô tham dự sẽ ảnh hưởng tới chất lượng giải đấu, khi trình độ các đội tuyển quá chênh lệch, thậm chí nhiều ý kiến vẽ ra viễn cảnh các trận đấu có tỷ số 15 - 0. Tuy nhiên, Chủ tịch FIFA Gianni Infantino khẳng định “FIFA đã đúng trong quyết định này”. Những gì diễn ra tại World Cup nữ 2023 đã chứng minh rằng chất lượng các trận đấu được nâng lên đáng kể, những màn lật đổ gây chấn động xuất hiện từ vòng bảng cho đến trước trận chung kết, hay như sự thắng thế của bóng đá châu Âu.

Trận chung kết World Cup nữ 2023 giữa Anh và Tây Ban Nha được xem là đỉnh cao của sự kiện thể thao thu hút hàng tỷ người theo dõi trong tròn một tháng qua. Đánh bại người Anh, đội tuyển Tây Ban Nha khẳng định sự tiến bộ của bóng đá nữ quốc gia này, đặc biệt là sau khi họ đã giành liên tiếp hai ngôi vô địch World Cup nữ lứa tuổi U17 (năm 2018) và lứa tuổi U20 (năm 2022). Đây còn được xem là hình mẫu về phát triển bóng đá nữ ở cấp độ CLB khi Barcelona 5 mùa liên tiếp vào đến bán kết UEFA Champions League nữ và giành 2 ngôi vô địch cùng 2 ngôi á quân.

Một nữ hoàng mới lên ngôi cũng đồng nghĩa với dấu chấm hết chính thức cho giai đoạn thống trị của bóng đá nữ Mỹ - thế lực gần như không có đối thủ suốt hơn 30 năm qua và 8 kỳ World Cup liên tiếp luôn có mặt trong Top 4 với 4 danh hiệu vô địch, một ngôi Á quân cùng 3 lần khác xếp hạng Ba chung cuộc. Nhà vô địch World Cup 2019 đã phải dừng bước ngay từ vòng knock-out như cái giá phải trả cho sự “ngủ quên trên chiến thắng”, quá trông chờ vào lối chơi thiên về thể lực.

Nhiều tên tuổi lớn khác cũng rời giải sớm ngay từ vòng bảng như Đức (đội bóng số 2 thế giới), Brazil (nhà vô địch Nam Mỹ), Canada (nhà vô địch bóng đá Olympic Tokyo 2020) hay đội bóng hai lần giành ngôi á quân thế giới - Trung Quốc. Tại vòng knock-out, trong số những đội bóng rời đi có nhà cựu vô địch World Cup 1995 Na Uy, đương kim á quân Hà Lan, cựu vô địch World Cup 2011 Nhật Bản và ứng cử viên nặng ký cho ngôi vô địch năm nay - đội tuyển Pháp.

Ở chiều ngược lại, cuộc cách mạng của FIFA đã tạo điều kiện để 8 “tân binh”, trong đó có tuyển Việt Nam, lần đầu tiên bước ra đấu trường thế giới, tạo nên nguồn cảm hứng rất lớn để tiếp thêm động lực cho sự phát triển mạnh mẽ hơn về sau. Trong số những gương mặt mới này, Jamaica, Maroc và Nam Phi cũng đã lần đầu tiên lọt vào tới vòng loại trực tiếp của một kỳ World Cup.

Đối với cá nhân các cầu thủ, rất nhiều người đã chơi kỳ World Cup cuối cùng của họ tại giải đấu lần này. Megan Rapinoe, người từng hai lần vô địch World Cup cùng tuyển Mỹ với trên 200 trận đấu, đã chính thức chia tay sau khi đội nhà dừng bước ở vòng 16 đội. Marta tham dự kỳ World Cup thứ 6 trong sự nghiệp và cũng chơi  trận cuối cùng với Brazil, khi nhà vô địch Nam Mỹ không qua nổi vòng bảng. Christine Sinclair cũng dự 6 kỳ World Cup và khó tiếp tục sự nghiệp của mình khi tuyển Canada bị loại sớm ở giải lần này. 

Tuy Nhật Bản bị loại ở Tứ kết nhưng cầu thủ Hinata Miyazawa vẫn được trao “Chiếc giày Vàng” với 5 bàn thắng cùng 1 kiến tạo. Salma Paralluelo ra sân từ ghế dự bị và hai lần lập công quan trọng cho Tây Ban Nha xứng đáng với danh hiệu “Cầu thủ trẻ Xuất sắc nhất”. Mary Earps dù không bảo vệ nổi mành lưới tuyển Anh ở chung kết nhưng tài năng và màn trình diễn của cô xứng đáng với giải thưởng “Găng tay Vàng”.

Còn Aitana Bonmati - mắt xích quan trọng nhất trong đội hình Tây Ban Nha với khả năng kỹ thuật và óc sáng tạo - xứng đáng với danh hiệu “Quả bóng Vàng” của World Cup 2023, mở đường cho cô tiến thẳng đến “Quả bóng Vàng” của France Football, FIFA The Best trong năm 2022. Cô đã giành “cú ăn ba” với Barcelona ở mùa giải 2022-2023 (La Liga nữ, Cúp Nhà vua Tây Ban Nha nữ và UEFA Champions League nữ) và giờ đây là “Quả bóng Vàng World Cup” và danh hiệu vô địch World Cup.

Bộ trưởng Thể thao Australia Anika Wells chia sẻ: “Mặc dù World Cup 2023 đã kết thúc, nhưng đây sẽ là sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới cho thể thao ở Australia. World Cup nữ không chỉ thay đổi bóng đá nữ mà sự kiện này còn thay đổi cả các môn thể thao nữ tại Australia. Tôi muốn cảm ơn FIFA vì những gì họ đã thực hiện để thúc đẩy việc theo đuổi bình đẳng giới ở đất nước chúng tôi”. 

Việc chọn Australia và New Zealand làm nước chủ nhà World Cup nữ từng vấp phải một số chỉ trích do múi giờ không thuận lợi cho khán giả truyền hình ở châu Âu và Bắc Mỹ. Thế nhưng thực tế cho thấy đã có gần 2 triệu khán giả theo dõi trực tiếp giải đấu tại Australia và New Zealand. Đây là một kỷ lục, bên cạnh một kỷ lục khác với 75.784 khán giả theo dõi màn so tài giữa đồng chủ nhà Australia và Ireland - trận đấu có số lượng khán giả đông nhất trong lịch sử World Cup nữ 24 năm qua. Khoảng hai tỷ người hâm mộ trên khắp thế giới theo dõi toàn bộ 64 trận đấu của giải cũng là con số không tưởng của bóng đá nữ dù lượng vé trực tiếp bán ra tại giải cũng đạt xấp xỉ 2 triệu, vượt xa con số 1,1 triệu tại World Cup France 2019.

Tại Đại hội Phát triển Bóng đá nữ do FIFA tổ chức ở Sydney ngày 19/8, Tổng Thư ký FIFA Fatma Samoura đã gửi lời cảm ơn hai quốc gia đồng chủ nhà Australia và New Zealand tổ chức một kỳ World Cup nữ “hay nhất, ngoạn mục nhất, nhiều màu sắc nhất và toàn diện nhất từ trước đến nay”. Bà nhấn mạnh: “Chúng tôi có thể tự tin nói kỳ rằng World Cup nữ 2023 sẽ thay đổi cuộc chơi đối với bóng đá nữ. Bầu không khí và chất lượng bóng đá mà chúng ta đã thấy thực sự rất đặc biệt”.

Trong khi đó, Chủ tịch Infantino đánh giá World Cup nữ 2023 là "giải đấu lớn nhất và hay nhất từ trước đến nay". Ông khẳng định: “Kỳ World Cup này tới nay đã tạo ra doanh thu hơn 570 triệu USD. Chúng ta không mất đi bất kỳ khoản tiền nào, song lại tạo ra sự kiện có thu nhập cao thứ hai trong thế giới thể thao, sau World Cup nam - xét trên phạm vi toàn cầu. Điều này cho thấy chiến lược của chúng tôi không quá tệ. Tất nhiên, chúng tôi vẫn sẽ phải nỗ lực để thực hiện tốt hơn nữa, nhưng chúng tôi đang đi đúng hướng".