Đây là kết quả của sự hợp tác sâu rộng giữa Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Tổng cục Hải quan Việt Nam
Theo báo cáo vừa được công bố, phải có cơ chế minh bạch và trao đổi thông tin rõ ràng hơn để cải thiện hoạt động tạo ra lợi ích thương mại thông qua Cơ chế một cửa quốc gia.
Phó Chủ tịch VCCI Hoàng Quang Phòng cho biết, để nâng cao hiệu quả Cơ chế một cửa quốc gia và cách thức thủ tục quản lý, kiểm tra chuyên ngành trong thời gian tới, các cơ quan nhà nước cần thường xuyên rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa và áp dụng thủ thuật hóa để quy trình tiếp nhận giải quyết vấn đề liên tục.
Bên canh đó, sớm có cơ chế kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu sẽ giúp giảm nhẹ yêu cầu thông tin không cần thiết đối với các doanh nghiệp. Đồng thời, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.
Cuộc khảo sát được thực hiện với 2 phần nội dung chính. Cụ thể, đối với với nội dung khảo sát việc thự hiện thủ tục hành chính trên Cổng thông tin một cửa quốc gia. Tính đến tháng 4/2022, có 12 thủ tục hành chính của 5 bộ, ngành đang được thực hiện. Việc thực hiện thủ tục quản lý và kiểm tra chuyên ngành được khảo sát chung với các thủ tục của 10 bộ chuyên ngành quản lý.
Theo đó, các khuyến nghị, bao gồm tăng cường cho doanh nghiệp, cập nhật thường xuyên về chính sách và quy định và chức năng hỏi đáp, sẽ được trình lên Ban chỉ đạo quốc gia và cơ chế của một ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia chế độ và tạo thuận lợi thương mại, cũng như các bộ ngành có liên quan để xem xét.
Cơ chế một cửa quốc gia của Việt Nam cho phép doanh nghiệp cung cấp thông tin cho nhiều cơ quan nhà nước trên nền tảng duy nhất, hợp lý hóa thủ tục hành chính, giảm thời gian thông tin tại cửa khẩu và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp. Tính đến ngày 17/10/2022, Cơ chế một cửa quốc gia có 250/261 thủ tục hoạt động chính của 13 bộ, ngành kết nối, với gần 5 triệu hồ sơ của hơn 55 nghìn doanh nghiệp.
Báo cáo cũng cho thấy, việc quản lý, kiểm tra chuyên ngành đối với xuất nhập khẩu hàng hóa đã đạt được nhiều cải cách đáng kể, được cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận.
Có thể kể đến một số kết quả nổi bật như nhiều văn bản quy phạm pháp luật về quản lý và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu đã được sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ hoặc ban hành mới theo hướng cải cách, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Cùng với đó, các bộ, ngành đã bước đầu áp dụng nguyên tác quản lý rủi ro trong hoạt động kiểm tra chuyên ngành ở các mức độ, hình thực khác nhau. Nhiều bộ, ngành chuyển đổi thời điểm kiểm tra chất lượng đối với hàng hóa nhập khẩu từ tiền kiểm sang hậu kiểm, nhiều thủ tục quản lý, kiểm tra chuyên ngành được điện tử hóa, nhiều quy định chồng chéo trong kiểm tra chuyên ngành cũng đã được xử lý.
Ông Hoàng Việt Cương - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết, với mong muốn tạo thuận lợi hơn nữa cho công đồng doanh nghiệp trong quá trình thực hiện các thủ tục liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu, là cơ quan được Chính phủ giao chủ trì thực hiện Cơ chế một của quốc gia và là cơ quan đầu mới thực hiện “Đề án cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu", Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã đang và sẽ nỗ lực hết sức phối hợp, hợp tác với các bộ, ngành liên quan để đẩy mạnh cải cách các thủ tục hành chính và hiện đại hóa các khâu thực hiện thủ tục trên cổng thông tin một cửa quốc gia nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực của cơ chế này.
Ông Bradley Bessire, Quyền Giám đốc USAID Việt Nam nhận định, USAID tin rằng đối thoại giữa các cơ quan nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp là rất quan trọng. Sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước với khu vực tư nhân sẽ mang lại sự minh bạch và các cải cách hiệu quả hơn. Nếu được thực hiện, các kết quả của cuộc khảo sát sẽ giúp đẩy mạnh cải cách hơn nữa ngành hải quan, những cải cách này đang tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp, thương nhân và nhà đầu tư kinh doanh tại Việt Nam.