Quang cảnh buổi đối thoại.
Hội nghị có sự tham gia của đại diện gần 100 doanh nghiệp (DN) Nhật Bản đang hoạt động tại các tỉnh, thành phố có nguồn vốn FDI cao so với bình quân chung của cả nước, gồm: Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương và TP Hồ Chí Minh.
Hội nghị đối thoại giữa BHXH Việt Nam và các DN FDI Nhật Bản được tổ chức nhằm cung cấp thông tin, tạo diễn đàn trao đổi, giải đáp các vướng mắc, đồng thời nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận, gắn kết của khối DN FDI Nhật Bản tại Việt Nam trong việc tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN và thực hiện Nghị định số 143/2018/NĐ-CP ngày 15/10/2018 quy định chi tiết Luật BHXH và Luật an toàn, vệ sinh lao động về BHXH bắt buộc đối với người lao động (NLĐ) là công dân nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam (Nghị định số 143).
Đây cũng là hoạt động nhằm thắt chặt hơn nữa mối quan hệ giữa Việt Nam - Nhật Bản trong lĩnh vực an sinh xã hội, hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao 2 nước vào năm 2023. Bên cạnh đó, Hội nghị cũng là hoạt động thiết thực của ngành BHXH Việt Nam nhằm thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 10/1/2022 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2022, qua đó, góp phần khẳng định vị trí, vai trò của Ngành trong việc thúc đẩy thực hiện hiệu quả chính sách BHXH, BHYT, BHTN trong cộng đồng DN.
Bày tỏ mong muốn Hội nghị đối thoại của BHXH Việt Nam với các DN FDI Nhật Bản sẽ được tổ chức thường xuyên, ông Sasaki Shohei - Bí thư thứ nhất, Đại sứ quán Nhật Bản chia sẻ: Nhật Bản luôn coi trọng sự đầu tư vào thị trường của Việt Nam trên cơ sở mối quan hệ ngoại giao của 2 nước ngày càng phát triển.
Hiện nay, số DN Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam ngày càng tăng. Chỉ tính riêng số lượng hội viên của Hiệp hội DN Nhật Bản tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đã có hơn 2.000 DN. Đây là con số rất ấn tượng về số lượng DN Nhật Bản đầu tư vào một quốc gia, cho thấy Việt Nam là một thị trường đầu tư hấp dẫn, thân thiện.
Trong quá trình đầu tư tại Việt Nam, các DN Nhật Bản luôn quan tâm đến việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ. Khi Nghị định số 143 của Chính phủ Việt Nam có quy định NLĐ là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, các DN Nhật Bản luôn ý thức rõ hơn về quyền, trách nhiệm tham gia cho NLĐ trong DN của mình. Vì vậy, Hội nghị lần này là cơ hội để các DN Nhật Bản tiếp tục nắm bắt thông tin và tìm hiểu sâu hơn nữa chính sách BHXH, BHYT cho NLĐ theo quy định của Việt Nam để triển khai thực hiện ngày càng tốt hơn.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Tổng Giám BHXH Việt Nam đốc Đào Việt Ánh nhấn mạnh, với vai trò là cơ quan tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT, thời gian qua, BHXH Việt Nam luôn nỗ lực cải cách, đổi mới, phát triển ngành theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn sự hài lòng của người dân và DN, trong đó có khối các DN FDI Nhật Bản tại Việt Nam.
Theo báo cáo, ước đến hết tháng 9/2022, cả nước có khoảng 87,5 triệu người dân Việt Nam tham gia BHYT, đạt 91% dân số; 17,2 triệu người tham gia BHXH (bao gồm NLĐ làm việc tại DN trong nước và DN FDI), đạt 33% lực lượng lao động. Tính riêng khối DN FDI Nhật Bản tại Việt Nam, có hơn 2.100 DN với gần 525 nghìn lao động tham gia BHXH, trong đó có khoảng 522,9 nghìn lao động là người Việt Nam và 2,1 nghìn lao động là người nước ngoài. Số thu BHXH của khối DN FDI Nhật Bản tại Việt Nam chiếm 12,9% tổng thu của khối DN FDI tại Việt Nam.
Công tác giải quyết chế độ BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ nói chung và NLĐ làm việc trong các DN FDI luôn được ngành BHXH Việt Nam đảm bảo, kịp thời, đầy đủ, giúp NLĐ yên tâm sản xuất, qua đó góp phần thúc đẩy hoạt động phát triển của mỗi DN, nhất là trong bối cảnh khó khăn do tác động bởi dịch COVID-19.
Qua tổng hợp số liệu từ nguồn báo cáo của 63 tỉnh, thành phố cho thấy, tại các doanh nghiệp FDI trên toàn quốc, giai đoạn từ năm 2020 đến tháng 8/2022 đã giải quyết các chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức cho 13.627.153 lượt người (trong đó tại các doanh nghiệp FDI 100% vốn Nhật Bản là 1.712.341 lượt người, chiếm 13%) với tổng số tiền gần 25.640 tỷ đồng; 5.606 người hưởng chế độ tử tuất với số tiền hơn 491 tỷ đồng; 3.871 người hưởng chế độ hưu trí với số tiền 32,7 tỷ đồng.
Đã chi trả trợ cấp thất nghiệp cho 633.450 NLĐ thuộc DN FDI với số tiền hơn 73.089 tỷ đồng; đối với DN FDI 100% vốn Nhật Bản, đã chi trả trợ cấp thất nghiệp cho 43.305 người (chiếm 7% trong tổng số người lao động được chi trả trợ cấp thất nghiệp trong khối DN FDI) với số tiền gần 5.780 tỷ đồng.
Ngoài ra, trong 8 tháng đầu năm 2022, cả nước có khoảng 228.976 lượt NLĐ làm việc tại DN FDI đi khám chữa bệnh (KCB) BHYT, với số tiền được quỹ BHYT chi trả 58,9 tỷ đồng. Trong đó, có 37.025 lượt người đi KCB BHYT thuộc DN FDI Nhật Bản với số tiền được quỹ BHYT chi trả là 7,3 tỷ đồng.
Đáng chú ý, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 tác động toàn diện tới mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, BHXH Việt Nam đã luôn đồng hành, sẵn sàng chia sẻ khó khăn cùng các DN trước các tác động của dịch COVID-19, trong đó có DN FDI thông qua việc chủ động tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các gói hỗ trợ NLĐ, người sử dụng lao động gặp khó khăn bởi dịch COVID-19 từ quỹ BHXH, BHTN và triển khai quyết liệt, hiệu quả các gói hỗ trợ này.
Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam cũng đã nỗ lực triển khai các giải pháp đồng bộ về cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số mạnh mẽ và toàn diện, lấy người tham gia, đơn vị và DN làm trung tâm phục vụ. Hiện, ngành BHXH Việt Nam đang có gần 30 hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) quản lý các quy trình nghiệp vụ, với hơn 20 nghìn tài khoản công chức, viên chức và người lao động trong ngành thường xuyên truy cập, khai thác và sử dụng để thực hiện các nghiệp vụ của ngành; hoàn thành việc cung cấp 100% dịch vụ công (DVC) trực tuyến mức độ 4 cho tất cả các thủ tục hành chính (TTHC) của ngành; tích hợp, cung cấp 20 DVC thuộc 14 TTHC của BHXH Việt Nam trên Cổng DVC Quốc gia; cung cấp 7 DVC trên ứng dụng “VssID - Bảo hiểm xã hội số”.
Có thể thấy, tất cả các TTHC của ngành BHXH Việt Nam đều được thực hiện trên không gian số, giúp giảm tải tối đa thời gian đi lại, tiết kiệm chi phí cho đơn vị, DN và NLĐ trong các giao dịch với cơ quan BHXH; giúp cho doanh nghiệp, NLĐ dễ dàng theo dõi tiến độ xử lý hồ sơ, dễ dàng kiểm tra đối chiếu dữ liệu tham gia, thụ hưởng chính sách, nâng cao tính minh bạch của thông tin.
Chia sẻ tại hội nghị, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh cho biết, Luật BHXH năm 2014 và Nghị định số 143 của Chính phủ Việt Nam có quy định NLĐ là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, từ ngày 1/1/2022, ràng buộc trách nhiệm đóng góp của DN và NLĐ. Đây là mối quan tâm chung của nhiều DN có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, trong đó có DN FDI Nhật Bản. Để tránh việc đóng song trùng BHXH, tối ưu hóa quyền lợi cho NLĐ, hai nước đang tiến hành các thủ tục trao đổi, cập nhật thông tin, lộ trình chuẩn bị cho việc đàm phán Hiệp định song phương về BHXH giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Nhật Bản.
Bên cạnh việc thông tin về bức tranh khái quát tình hình thực hiện chính sách BHXH, BHYT của khối doanh nghiệp FDI nói chung và DN FDI Nhật Bản nói riêng cũng như phổ biến các quy định tham gia BHXH bắt buộc đối với lao động nước ngoài theo Nghị định số 143, Hội nghị đã dành thời gian để đại diện cơ quan BHXH và các DN FDI Nhật Bản cùng trao đổi, thảo luận và đề xuất các vấn đề liên quan khâu tổ chức, thực hiện, với một số nội dung chính như: Việc đảm bảo quyền an sinh xã hội của lao động Nhật bản tại Việt Nam theo Nghị định số 143; các TTHC liên quan đến cấp giấy phép hành nghề của lao động phái cử, khám chữa bệnh, giải quyết chế độ cho lao động nước ngoài có thời gian làm việc tại Việt Nam, tăng giảm mức đóng…
Theo đó, với các nội dung liên quan trong thẩm quyền của ngành BHXH Việt Nam sẽ tiếp thu các ý kiến tham gia, đề xuất, tiếp tục hoàn thiện các quy trình thủ tục nội bộ nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho các DN FDI; với các nội dung ngoài thẩm quyền của ngành, BHXH Việt Nam sẽ tổng hợp các ý kiến để gửi các cơ quan hữu quan của Chính phủ Việt Nam xem xét, giải quyết;… nhằm mục tiêu đảm bảo quyền lợi BHXH, BHYT cho NLĐ khối FDI tại Việt Nam ngày càng tốt hơn, góp phần thiết thiệt vào quá trình phát triển của các DN FDI và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.