Chúng tôi đến khu di tích (KDT) lịch sử cách mạng cấp quốc gia Ấp Bắc, xã Tân Phú, huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang trong cái nắng cuối năm 2012. Điều rất ngạc nhiên là dù thời tiết oi bức nhưng không khí lao động tôn tạo, nâng cấp, mở rộng KDT nhộn nhịp, khẩn trương. Hai bên đường từ quốc lộ 1 vào KDT khang trang, sạch đẹp do người dân phát quang thông thoáng, trồng nhiều hoa và cây xanh, làm mới hàng rào, cột cờ. Tất cả đang dồn sức cho ngày kỷ niệm 50 năm chiến thắng Ấp Bắc (2/1/1963 - 2/1/2013).
Bà Lê Thị Bảy, xã Tân Phú, phấn khởi cho biết: “… Ấp Bắc là niềm tự hào của người dân nơi đây, chúng tôi luôn giáo dục con em mình sống thật xứng đáng với cha ông đi trước, phải xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh…” . Chiến thắng Ấp Bắc đã đi qua 50 năm, nhưng hào khí trận đánh oai hùng ấy như vẫn còn lẩn khuất trong từng bờ tre, ngọn cỏ, thửa ruộng, mảnh vườn. Ngày 2/1/1963, quân và dân nơi đây đã làm nên chiến thắng Ấp Bắc, biểu hiện cho sự thông minh, gan dạ, khéo léo đầy quyết tâm, ý chí quật cường của dân tộc Việt Nam nói chung, quân dân Tiền Giang nói riêng.
Tượng đài 3 chiến sỹ gang thép. |
Chúng tôi lặng người thật lâu trước tượng đài bằng đồng sừng sững, uy nghiêm mang tên “Tiểu đội gang thép” nặng 18 tấn với tư thế tiến công hiên ngang đứng trên xe tăng địch của 3 chiến sĩ gang thép gồm chiến sĩ Nguyễn Văn Đừng, Đỗ Văn Trạch và một chiến sỹ khác tên Hùng. Sáng 2/1/1963, Bộ Tư lệnh Sư đoàn 7 và chiến đoàn bảo an thuộc tiểu khu Định Tường của địch mở cuộc càn quét xã Tân Phú thuộc vùng giải phóng liên hoàn hai huyện Cai Lậy, Châu Thành. Điểm tập trung đánh phá là Ấp Bắc. Công binh của ta dùng thủy lôi đánh chìm một tàu địch tại Vàm kinh 3 và bắn hỏng 2 chiếc khác. Đến 9 giờ địch cho trực thăng đổ bộ xuống Ấp Bắc, 13 giờ 30, ba xe M113 của địch mở đợt tiến công. Trận địa bất lợi cho ta, tiểu đội trưởng Nguyễn Văn Đừng, cùng hai chiến sỹ anh dũng cầm cự không cho địch tiến vào rồi bất ngờ bám lên xe M113 ném thủ pháo phá hủy một xe, diệt 5 tên địch, hai xe còn lại hốt hoảng tháo chạy. Sau đó 3 đồng chí quay về công sự và đã hy sinh anh dũng. Các chiến sỹ ấy đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Sau đó địch tiếp tục tăng quân tiến công nhiều đợt, quân dân ta kiên cường đánh trả. Đến 20 giờ, địch hoàn toàn bị đẩy lùi. Trong trận đánh lịch sử này, ta đã diệt 450 tên ngụy quân Sài Gòn, 3 cố vấn Mỹ chết và 4 tên khác bị thương, 8 máy bay trực thăng bị bắn hạ, 3 xe lội nước M113 bị cháy, 1 tàu chiến bị đánh chìm. KDT mỗi năm đã đón hàng ngàn lượt du khách trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu. Đây cũng là nơi giáo dục cho thế hệ trẻ về truyền thống đấu tranh bất khuất của quân và dân ta trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.
Bằng công nhận di tích lịch sử. |
Đến thăm KDT hôm nay, thật xúc động khi tận mắt chứng kiến những di tích chiến tranh gồm: xe bọc thép, máy bay lên thẳng, pháo 105 ly. Cạnh đó, mộ 3 chiến sĩ gang thép năm xưa đang tỏa khói nhang nghi ngút bên vườn hoa thơm rực rỡ sắc màu. Kế bên là bảo tàng Ấp Bắc nằm dưới những cây cao bóng mát mời gọi khách tham quan tìm hiểu và nghe kể trận đánh 50 năm về trước với bao sự ngỡ ngàng và thán phục. Hiện nay KDT đang khẩn trương nâng cấp và mở rộng diện tích, tu chỉnh các hiện vật, làm đẹp cảnh quan, đặc biệt là khu đất tái hiện chiến trường xưa thật sống động và hấp dẫn. Điều lý thú mà có lẽ chỉ ở KDT này là hình ảnh những cánh đồng lúa trĩu hạt hứa hẹn mùa vàng đan xen với mô hình bằng xi -măng xác máy bay, xe M113 bốc cháy ngùn ngụt giữa đồng.
Em Võ Thị Mỹ Huyên, sinh viên trường Đại học Võ Trường Toản, tỉnh Hậu Giang, tự hào nói: “Không là quê hương của mình, nhưng em rất tự hào và vô cùng khâm phục trước sự hy sinh anh dũng của quân dân Ấp Bắc ngày xưa…”.
Ấp Bắc hôm nay đang vươn lên xây dựng quê hương mới với sức sống tự hào về quá khứ để không phụ lòng sự hy sinh của 19 bà mẹ Việt Nam anh hùng, 294 liệt sỹ và còn biết bao xương máu của quân dân Tân Phú - Ấp Bắc. Thời gian đi qua nhưng dư âm oai hùng, bất khuất của chiến thắng Ấp Bắc sẽ còn sống mãi trong lòng dân tộc.
Bài và ảnh: Tô Phục Hưng