Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Evans Knapper. Ảnh tư liệu: Dương Giang/TTXVN
Phóng viên Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) đã phỏng vấn Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, ngài Marc E.Knapper về sự kiện này.
Sau 27 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, quan hệ hai nước Việt Nam - Hoa Kỳ đã có những bước tiến dài. Trong bối cảnh đó, chuyến thăm, làm việc tại Hoa Kỳ của Thủ tướng Phạm Minh Chính trong thời gian từ ngày 11 - 17/5/2022 có ý nghĩa như thế nào? Chuyến thăm sẽ đem lại cơ hội nào cho cả hai bên, thưa Đại sứ?
Việt Nam và Hoa Kỳ có mối quan hệ đối tác bền chặt. Sự hợp tác sâu rộng giữa hai quốc gia đã góp phần thúc đẩy quan hệ đối tác của chúng ta phát triển mạnh mẽ hơn. Chúng tôi đang hợp tác với Việt Nam, một quốc gia mạnh mẽ và độc lập, trong nhiều lĩnh vực đa dạng như thương mại, phát triển, giáo dục, y tế, năng lượng và an ninh, với một cam kết chung vì hòa bình và thịnh vượng. Chúng tôi là một đối tác đáng tin cậy, cam kết giúp Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu tham vọng tại COP26.
Chúng tôi rất vui mừng khi Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ đến Hoa Kỳ tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ; chào mừng ông cùng phái đoàn tham dự các cuộc họp với Chính phủ, giới doanh nghiệp và học giả Hoa Kỳ. Động lực của mối quan hệ song phương được tăng cường nhờ sự trao đổi thường xuyên các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao, bao gồm chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Nhà Trắng năm 2015; chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama đến Việt Nam năm 2016; chuyến thăm của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tới Thủ đô Washington, D.C. vào năm 2017; các chuyến thăm của Tổng thống Donald Trump đến Hà Nội vào năm 2017 và 2019; chuyến thăm của Phó Tổng thống Kamala Harris tới Hà Nội năm 2021.
Lịch trình bận rộn của phái đoàn trong chuyến thăm sắp tới này thể hiện tầm quan trọng của mối quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đối với cả hai quốc gia, với nhiều hoạt động ở các lĩnh vực như y tế, giáo dục, an ninh - quốc phòng, thương mại và phát triển. Chúng tôi rất vui mừng bởi lẽ Thủ tướng sẽ gặp gỡ không chỉ lãnh đạo Chính phủ Hoa Kỳ mà còn với các đối tác khu vực tư nhân, những người đang đi đầu trong sáng tạo, chuyển đổi số và tạo ra các sản phẩm xanh hơn.
Trong thời gian tại Hoa Kỳ, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ nhân kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ hai bên. Đại sứ đánh giá thế nào về quan hệ đối tác ASEAN - Hoa Kỳ thời gian qua cũng như triển vọng hợp tác giữa hai bên thời gian tới? Đại sứ nhìn nhận thế nào về vai trò của Việt Nam trong quan hệ ASEAN - Hoa Kỳ?
Thông qua Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ, lần đầu tiên được tổ chức tại Washington D.C, chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của ASEAN đối với Hoa Kỳ. Chúng tôi ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN cũng như những nỗ lực của khối nhằm đưa ra các giải pháp bền vững cho những thách thức cấp bách nhất của khu vực.
Để đạt được mục tiêu đó, Hoa Kỳ sẽ tăng cường mối quan hệ hợp tác lâu đời với ASEAN, đồng thời khởi động các hợp tác cấp cao mới về y tế, khí hậu và môi trường, năng lượng, giao thông vận tải, công bằng và bình đẳng giới. Hoa Kỳ sẽ tiếp tục là đối tác đầu tư số một tại các nước thành viên ASEAN - đầu tư nhiều hơn ba đối tác đầu tư tiếp theo của Đông Nam Á cộng lại.
Việt Nam đóng vai trò quan trọng trên trường quốc tế. Điều này được thể hiện qua nhiệm kỳ hai năm thành công tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vừa kết thúc. Chúng tôi hợp tác với Việt Nam trong một loạt các vấn đề liên quan đến các mục tiêu chung về hòa bình và thịnh vượng ở khu vực và toàn cầu. Hỗ trợ Việt Nam trong triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc là một ví dụ nổi bật. Hoa Kỳ tự hào về sự hợp tác với Trung tâm Gìn giữ hòa bình Việt Nam, cung cấp trang thiết bị, hỗ trợ Việt Nam đào tạo và trao đổi chuyên môn với lực lượng gìn giữ hòa bình Việt Nam.
Chúng tôi cũng là một đối tác đáng tự hào của Việt Nam trong ASEAN. Hoa Kỳ hoan nghênh một ASEAN mạnh mẽ và độc lập, đóng vai trò dẫn dắt ở Đông Nam Á. Chúng tôi ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN cũng như những nỗ lực của khối nhằm đưa ra các giải pháp bền vững cho những thách thức cấp bách nhất của khu vực. Để đạt được mục tiêu đó, Hoa Kỳ sẽ làm sâu sắc hơn mối quan hệ hợp tác lâu dài với ASEAN, đồng thời khởi động các hợp tác cấp cao mới về y tế, khí hậu và môi trường, năng lượng, giao thông vận tải, công bằng và bình đẳng giới. Chúng tôi sẽ phối hợp với ASEAN để xây dựng khả năng chống chịu của ASEAN trong vai trò là một thể chế hàng đầu của khu vực.
Hoa Kỳ cũng đang hợp tác chặt chẽ với Việt Nam trong quá trình xây dựng tầm nhìn cho Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nhằm nâng cao sức chống chịu, tính bao trùm và khả năng cạnh tranh cho các nền kinh tế chúng ta. Thông qua sáng kiến này, chúng tôi mong muốn đóng góp vào hợp tác, hòa bình, ổn định, thịnh vượng và phát triển bền vững trong khu vực. Chúng tôi cũng mong muốn học hỏi kinh nghiệm của Việt Nam khi Hoa Kỳ đăng cai tổ chức APEC vào năm 2023.
Là hai quốc gia có mối quan hệ đặc biệt. Vượt qua những khác biệt trong quá khứ, hai quốc gia ở hai bán cầu đã và đang từng bước nỗ lực thúc đẩy cho mối quan hệ ngày càng phát triển. Kỳ vọng của Đại sứ vào mối quan hệ này trong tương lai như thế nào, thưa ông?
Quan hệ đối tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đang ở giai đoạn tốt nhất từ trước đến nay và như Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nói, Việt Nam chưa bao giờ có uy tín quốc tế cao như bây giờ. Hai nước chúng ta đã chuyển từ lịch sử xung đột và chia rẽ sang quan hệ Đối tác Toàn diện trên các lĩnh vực: Chính trị, an ninh, kinh tế đến giao lưu nhân dân, cũng như nỗ lực chung để giải quyết hậu quả của chiến tranh. Mối quan hệ hợp tác đang ngày vững mạnh. Chúng tôi thực sự mong muốn sẽ nâng cấp mối quan hệ này lên thành Đối tác Chiến lược. Chúng tôi tin rằng từ "Chiến lược" mô tả chính xác hơn công việc chúng ta đang cùng thực hiện. Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của chúng tôi đã nêu rõ về mối quan hệ đối tác này. Việt Nam là trọng tâm trong cam kết của chúng tôi đối với khu vực quan trọng này.
Về mối quan hệ kinh tế giữa hai nước, đây là thời điểm quan trọng đối với cả Hoa Kỳ và Việt Nam. Quan hệ thương mại song phương là một trong những mối quan hệ hợp tác quan trọng nhất của hai nước. Bất chấp đại dịch COVID-19, thương mại song phương Hoa Kỳ - Việt Nam đạt gần 113 tỷ USD năm 2021, tăng 26% so với năm 2020. Các doanh nghiệp hai nước đã và đang hợp tác đầu tư hàng tỷ USD trong các lĩnh vực quan trọng, tác động đến cuộc sống của người dân, như y tế, năng lượng, công nghệ và cơ sở hạ tầng.
Hoa Kỳ là một đối tác quan trọng của Việt Nam trong thời kỳ đại dịch COVID-19. Chúng tôi sẽ tiếp tục chung tay với Việt Nam trong quá trình phục hồi kinh tế. Hoa Kỳ đã cung cấp gần 40 triệu liều vaccine phòng COVID-19 cho Việt Nam. Các doanh nghiệp Hoa Kỳ cũng đã hỗ trợ Việt Nam trong việc mua sắm hàng nghìn máy thở. Chúng tôi rất tự hào vì đã giúp Việt Nam cứu sống nhiều bệnh nhân không chỉ ở các thành phố mà còn ở các tỉnh và nơi vùng sâu, vùng xa. Khi đại dịch làm chuỗi cung ứng và vận chuyển toàn cầu bị gián đoạn, gây khó khăn cho nhiều doanh nghiệp và cả hai nền kinh tế, quan hệ đối tác của hai nước giúp dẫn dắt các nỗ lực phục hồi sau đại dịch, hướng tới tương lai tốt đẹp hơn.
Như Đặc Phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ John Kerry đã nói trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 2/2022, những năm 2020 sẽ là thập kỷ hành động vì khí hậu và không khu vực nào trên thế giới có vai trò quan trọng hơn trong việc thực hiện mục tiêu toàn cầu về không phát thải ròng vào năm 2050 như là các nền kinh tế của khu vực Đông Á - Thái Bình Dương, chúng tôi nhận thấy những cơ hội to lớn cho khu vực tư nhân của cả Hoa Kỳ và Việt Nam trong việc hỗ trợ hành động vì khí hậu thông qua đổi mới sáng tạo và đầu tư. Hoa Kỳ là đối tác trước sau như một của Việt Nam trong những nỗ lực này, không những trong những năm tới mà trong nhiều thập kỷ tới.
Một lĩnh vực hợp tác song phương đầy hứa hẹn khác là kinh tế số - lĩnh vực ngày càng quan trọng cho tăng trưởng kinh tế. Trong hai năm qua, thương mại điện tử, các cuộc họp trực tuyến và thanh toán kỹ thuật số đã giúp hai nền kinh tế của chúng ta vượt qua một đại dịch toàn cầu chưa từng có. Nền kinh tế số chiếm khoảng 5% tổng GDP của Việt Nam vào năm 2020. “Chương trình Quốc gia về chuyển đổi số” đã đặt mục tiêu tăng tỷ trọng này lên 30% GDP vào năm 2030. Hoa Kỳ hy vọng Việt Nam sẽ có vị thế dẫn đầu trong nền kinh tế số, nhưng điều quan trọng là phải tạo được một cơ cấu hợp lý cho nền kinh tế đó. Chúng tôi đã có những trao đổi hiệu quả với phía Việt Nam về chủ đề này và rất vui được tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm của mình trong việc cân bằng giữa cơ hội phát triển với đổi mới sáng tạo cùng nhu cầu về quyền riêng tư và bảo mật.
Trong năm tới, tôi cho rằng sẽ có những cơ hội to lớn nhằm làm sâu sắc hơn và mở rộng sự hợp tác giữa Phái đoàn Hoa Kỳ, Chính phủ Việt Nam và khu vực tư nhân của hai nước để hỗ trợ các mục tiêu chung tại Việt Nam như nối lại chuỗi cung ứng toàn cầu; thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng sạch và tăng trưởng bền vững của đất nước; phát triển nền kinh tế số phù hợp với các thông lệ quốc tế, mang các sản phẩm và dịch vụ đẳng cấp thế giới của Hoa Kỳ đến Việt Nam để hỗ trợ Việt Nam phát triển kinh tế.
Trân trọng cảm ơn Đại sứ!