Còn sách nhiễu, gây phiền hà
Báo cáo của Văn phòng Chính phủ cho thấy, với chủ trương, quan điểm chuyển từ Chính phủ quản lý sang Chính phủ phục vụ, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm; nhằm bao quát toàn diện, bảo đảm tính hiệu quả của việc giải quyết thủ tục hành chính tại các cơ quan hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương, khắc phục những hạn chế, tồn tại, đồng thời tạo cơ chế đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong việc giải quyết thủ tục hành chính, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 61/2018/NĐ - CP về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính.
Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Thành cho biết, kế hoạch thực hiện Nghị định số 61/2018/NĐ tập trung theo 4 nhóm nhiệm vụ gồm hoàn thiện thể chế; ứng dụng công nghệ thông tin; kiện toàn tổ chức và bố trí trụ sở, trang thiết bị cho Bộ phận Một cửa các cấp, ban hành quy trình nội bộ, quy trình điện tử trong việc giải quyết thủ tục hành chính; rà soát, công bố danh mục thủ tục hành chính và tổ chức đánh giá việc giải quyết thủ tục hành chính và tổ chức quán triệt, tập huấn, tuyên truyền, phổ biến và kiểm tra, đôn đốc việc triển khai Nghị định 61/2018/NĐ-CP.
Theo đó, các bộ, ngành, địa phương phải tổ chức giải quyết thủ tục hành chính tại Bộ phận Một cửa theo hướng nâng tỷ lệ giải quyết “4 tại chỗ” (tiếp nhận, thẩm định, phê duyệt, trả kết quả), phát huy cao nhất hiệu quả làm việc của cán bộ, công chức, viên chức được cử ra làm việc. Mục tiêu đến hết quý II/2019, tối thiểu 20% đối với Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh, 50% đối với Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả cấp huyện hoàn thành việc thiết lập quy trình điện tử và áp dụng việc theo dõi, giám sát theo quy trình điện tử. Đến năm 2020, các xã vùng sâu, vùng xa phải bảo đảm các tiêu chuẩn theo quy định. Cùng với đó, ứng dụng công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính.
Tham luận tại Hội nghị cho thấy, những năm qua, công tác giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp từng bước có những chuyển biến tích cực, đặc biệt là việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông và ứng dụng công nghệ thông tin đã góp phần hạn chế phiền hà, nhũng nhiễu, tiêu cực, nâng cao trách nhiệm và tính minh bạch của các cấp trong giải quyết thủ tục hành chính, đồng thời, tạo thuận lợi cho cá nhân, tổ chức trong việc thực hiện thủ tục hành chính.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ninh Đặng Huy Hậu thông tin, việc đưa các thủ tục vào giải quyết tại Trung tâm hành chính công đã đảm bảo công khai, minh bạch, không có tiêu cực phát sinh. Sau gần 5 năm thực hiện, từ bỡ ngỡ, ngại việc, ngại gò bó, thậm chí có tư tưởng chưa muốn đưa thủ tục hành chính giao dịch nhiều với người dân và doanh nghiệp, chưa muốn nhường quyền của mình vào Trung tâm hành chính công, nay các cán bộ, công chức đã tự giác và muốn vào đây làm việc. Từ chuyện hồ sơ còn phải chuyển về cơ quan giải quyết, ký duyệt, nay đã thẩm định và ký duyệt tại trung tâm. Việc trả kết quả hiện được thực hiện trả tại nhà qua bưu điện và qua mạng. Quảng Ninh đã đưa 982/1029 thủ tục vào giải quyết tại Trung tâm Hành chính công cấp tỉnh theo nguyên tắc “Tiếp nhận, thẩm định, phê duyệt và trả kết quả” (chiếm 95,4%).
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Văn Chánh cho biết, địa phương này đã liên kết với bưu điện tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. Từ đầu năm đến nay, 24.000 hồ sơ thủ tục đã được tiếp nhận và trả kết quả qua bưu điện.
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Quý Kiên nhận định, Văn phòng một cửa cơ bản đạt được các mục tiêu: Giảm thời gian luân chuyển hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính; tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các tổ chức và cá nhân thực hiện thủ tục hành chính, từng bước hướng tới mục tiêu tăng dần sự hài lòng của tổ chức và cá nhân khi thực hiện các thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý của Bộ. Tuy nhiên, nhiệm vụ kiểm soát tiến độ trong thời gian qua còn gặp một số khó khăn do còn có sự hạn chế, chưa hoàn toàn đồng bộ trong việc sử dụng hệ thống phần mềm và công tác ứng dụng công nghệ thông tin tại các đơn vị chuyên môn trực tiếp giải quyết thủ tục hành chính còn chưa đồng đều.
Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phạm Hồng Hải cho hay, chi phí thực hiện thủ tục hành chính còn nhiều, cán bộ tiếp nhận, xử lý còn sách nhiễu, gây phiền hà... dẫn đến tạo điều kiện cho bên thứ ba móc ngoặc với cán bộ tiếp nhận, xử lý để trục lợi.
Xin lỗi khi chậm trong giải quyết thủ tục hành chính
Theo đánh giá của Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, người dân còn phản ánh, phàn nàn về trình độ và ứng xử của một bộ phận công chức tại bộ phận một cửa, còn tình trạng để quá hạn trong giải quyết hồ sơ. Điều này cho thấy, độ trễ khá lớn từ chính sách đến hành động.
“Trong quá trình toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng với sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ và trình độ dân trí càng được nâng cao, việc hoàn thiện bộ máy phục vụ nhân dân, nâng cao chất lượng phục vụ, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, nhất là trong các giao dịch giữa người dân và cơ quan nhà nước là nhiệm vụ cấp thiết”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Nêu rõ Nghị định 61/2018/NĐ-CP ban hành với nguyên tắc lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, thể hiện sự thay đổi về chất quan điểm “quản lý là để phục vụ”, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình đề nghị các bộ, ngành, địa phương khẩn trương ban hành kế hoạch triển khai Nghị định. Cán bộ, công chức cử ra Bộ phận Một cửa phải bảo đảm trình độ chuyên môn thực hiện hướng dẫn, tiếp nhận, thẩm định, phê duyệt hồ sơ cho người dân, doanh nghiệp, tiến tới thực hiện “4 tại chỗ” đối với những thủ tục hành chính phổ biến và có số lượng hồ sơ phát sinh lớn.
Bên cạnh đó, các bộ, ngành, địa phương cần chấn chỉnh việc giải quyết thủ tục hành chính tại cơ quan, đơn vị mình, hạn chế tối đa việc người dân, doanh nghiệp phải đi lại nhiều lần, đồng thời, cần đôn đốc, kiểm tra việc giải quyết thủ tục hành chính, khắc phục tình trạng thiếu công khai, minh bạch thông tin về thủ tục hành chính, tình trạng quá hạn trong giải quyết thủ tục hành chính; nghiêm túc xử lý các phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về quy định thủ tục hành chính. “Thực hiện nghiêm việc xin lỗi cá nhân, tổ chức khi xảy ra tình trạng chậm, muộn trong giải quyết thủ tục hành chính và xử lý nghiêm cán bộ, công chức, viên chức có hành vi vi phạm quy định”, Phó Thủ tướng yêu cầu.
Theo Phó Thủ tướng, nếu cán bộ, công chức không có ý thức lấy người dân làm đối tượng phục vụ, là công bộc của dân sẽ sinh ra nhũng nhiễu, cửa quyền. Trên tinh thần đó, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, để người dân tiếp cận và thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến càng nhiều, càng tốt; đồng thời đẩy mạnh việc đánh giá mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp đối với hoạt động của Trung tâm phục vụ hành chính công, đặc biệt thông qua chức năng của Cổng dịch vụ công chức tuyến cấp bộ, cấp tỉnh.
Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ với Văn phòng Chính phủ, Bộ Thông tin và Truyền thông trong triển khai xây dựng Cổng dịch vụ trực tuyến và hệ thống thông tin một cửa điện tử cấp bộ, cấp tỉnh bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, thuận tiện, dễ sử dụng cho người dân, doanh nghiệp khi thực hiện các dịch vụ công trực tuyến, bảo đảm khả năng kết nối hệ thống Cổng dịch vụ công cấp bộ, tỉnh với Cổng dịch vụ công quốc gia. Sớm chuẩn hóa quy trình nội bộ trên tinh thần cải cách mạnh mẽ và tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp.
Phó Thủ tướng giao các bộ, ngành chủ trì, phối hợp chặt chẽ với Văn phòng Chính phủ trong rà soát, đề xuất các thủ tục hành chính thực hiện liên thông và xây dựng trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành quy trình thực hiện liên thông thủ tục hành chính, danh mục thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan trung ương được tổ chức theo ngành dọc đóng tại địa phương đưa ra tiếp nhận và giải quyết tại Trung tâm phục vụ hành chính công, Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả cấp huyện. Các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh việc xây dựng các dịch vụ công mức độ 3, 4. Việc xây dựng dịch vụ công phải lấy người sử dụng làm trung tâm, bảo đảm tính thân thiện, đơn giản, dễ sử dụng.