Châu Phi đang tìm cách xây dựng một "Bức tường xanh vĩ đại" nhằm chống tình trạng sa mạc hóa đang ngày càng nghiêm trọng ở khu vực Sahara. Vấn đề này càng trở nên quan trọng khi sa mạc đang dần xâm lấn những vùng đất màu mỡ và khiến nhiều người dân châu lục này rơi vào cảnh nghèo đói.
|
Nhiều vùng đất ở châu Phi đã biến thành sa mạc. Ảnh: Internet |
Tổ chức Nông-Lương Liên hợp quốc (FAO) cho biết, mỗi năm châu Phi mất khoảng 2 triệu ha rừng. Đất bạc màu là nguyên nhân gây ra khủng hoảng lương thực tại dải Sahel, khu vực ranh giới nằm giữa sa mạc Sahara ở phía bắc với vùng đất màu mỡ hơn ở phía nam. Nếu tình hình khô hạn tiếp diễn như hiện nay, LHQ dự báo sẽ có khoảng 2/3 diện tích đất canh tác ở châu Phi sẽ bị cát ở sa mạc Sahara xâm chiếm vào năm 2050.
Được Liên minh châu Phi (AU) phê chuẩn năm 2007, dự án "Bức tường xanh vĩ đại" đi qua 11 quốc gia châu Phi, từ tây sang đông, nhằm tái phát triển rừng, chống tình trạng sa mạc hóa đang ngày càng nghiêm trọng ở Sahel. Tại hội nghị thượng đỉnh diễn ra tháng 6/2010 ở Cộng hòa Sát, một cơ quan phụ trách dự án này đã được thành lập nhằm phối hợp thực hiện các dự án phục hồi và trồng rừng lớn.
"Bức tường xanh", rộng khoảng 15 km và dài hơn 7.100 km nối thủ đô Đaca của Xênêgan bên bờ Đại Tây Dương với Gibuti trên bờ Biển Ðỏ ở phía đông châu Phi, nhằm đối phó tình trạng sa mạc hóa. Dự án này đã được Xênêgan trình bày tại Hội nghị về chống biến đổi khí hậu toàn cầu ở Côpenhaghen (Ðan Mạch) năm ngoái. Tổng thống Xênêgan Abdoulaye Wade nhấn mạnh, cây xanh là giải pháp hữu hiệu nhất để chống lại sa mạc hóa và kêu gọi các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu để tìm ra những loài cây có đủ khả năng chống chọi với thời tiết khắc nghiệt ở sa mạc.
Những loại cây được trồng trong vành đai phải là loài chịu được khí hậu khô hạn, có thể làm chậm quá trình xói mòn đất, giảm tốc độ gió và giúp nước mưa thấm vào lòng đất nhằm cải thiện độ màu của đất, ngăn chặn tình trạng sa mạc hóa đang ngày càng gia tăng. Dự án này cũng bao gồm cả việc khôi phục những cánh rừng nguyên sinh, những thảm thực vật hay hệ động vật tại các khu rừng quốc gia mà dự án này đi qua.
Việc thực hiện dự án đòi hỏi phải có sự đầu tư lớn, khoảng 600 triệu USD. Hiện các nước châu Phi liên quan đến dự án này đang gặp khó khăn với vấn đề kinh phí. Sau 3 năm dự án được triển khai, hiện mới có 10.500 ha rừng được trồng tại Xênêgan và khoảng vài trăm ha được trồng ở một số quốc gia khác.
Quỹ Môi trường Thế giới (FEM) đã cam kết viện trợ 119 triệu USD cho các quốc gia tham gia dự án này. Ngoài việc đầu tư trực tiếp, FEM cũng kêu gọi các đối tác tài trợ cho dự án.
Theo thống kê của LHQ, trên thế giới hiện có khoảng 30% diện tích đất đai bị khô hạn. Khoảng 2 tỷ người sống phụ thuộc hệ sinh thái ở các khu vực này, trong đó 90% nằm ở các nước đang phát triển. Hơn 40 năm qua, gần 1/3 đất trồng trọt trên thế giới bị thoái hóa, không thể sử dụng. Thế giới đã mất khoảng 20.000-50.000 km2 đất do tình trạng sa mạc hóa. Hơn một tỷ người nghèo và những người đang sống ở các vùng đất khô hạn trên Trái đất đang là thách thức cản trở việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDG).
Thanh Bình