"Lỡ nhịp" đào tạo thanh thiếu niên
Tiến sĩ Dương Đức Thủy - Phụ trách bộ môn Điền kinh (Tổng cục Thể dục Thể thao-TDTT) từng trăn trở về vai trò của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong công tác giáo dục thể chất ở các cấp học từ Tiểu học, Trung học cơ sở, Trung học phổ thông.
Làm tốt công tác phát triển năng khiếu thể thao trong thanh thiếu nhi sẽ tạo nguồn VĐV trẻ cho thể thao Việt Nam. Ảnh: TTXVN
Theo chuyên gia ngành thể thao này, những năm 80 của thế kỷ trước, Bộ Giáo dục và Đào tạo có một hệ thống giáo dục thể chất rất đồng bộ. Hàng năm vẫn có các giải Điền kinh Thanh - Thiếu niên, trong đó “4 môn phối hợp” dành cho Trung học cơ sở và “5 môn phối hợp” dành cho Trung học phổ thông và Đại hội của sinh viên rất đa dạng nội dung thi đấu thì bây giờ không có nên thiếu hẳn mảng đó.
Cũng vẫn là câu chuyện của quá khứ, tại các trường học, môn Giáo dục thể chất vẫn còn các bài tập của môn điền kinh như: Chạy ngắn, đẩy tạ, nhảy xa, nhảy ba bước… là những môn bắt buộc. Trong khi đó, những năm gần đây, các em học sinh có thể lựa chọn các môn yêu thích để học như: Bóng rổ, bóng chuyền, cầu lông… Và vì thế, những môn thể thao như điền kinh hầu như không có nguồn VĐV trẻ phát triển từ các trường phổ thông. Đây được xem là sự thiếu bài bản trong đào tạo TDTT tại các trường học.
Chuyên gia của bộ môn điền kinh nhận định, việc phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong công tác tuyển chọn và phát hiện những tài năng khi còn ít tuổi thông qua các giải thể thao trường học có ý nghĩa vô cùng quan trọng, góp phần đào tạo sớm lực lượng VĐV tài năng cho thể thao Việt Nam.
Nhưng quan trọng hơn cả, ngành giáo dục có vai trò rất lớn trong việc nâng cao nền tảng thể lực cho không chỉ vài trăm, nghìn VĐV là học sinh, sinh viên mà là con số có thể lên đến hàng triệu. Việc cần phải có chiến lược phát triển thể chất cho học sinh ở tất cả các cấp học, đồng hành với đó là các giải đấu phù hợp lứa tuổi, cấp học hay thậm chí là coi môn thể chất trong nhà trường là môn bắt buộc sẽ giúp nâng cao thể lực của người Việt. Đó chính là nền tảng để thể thao Việt Nam có cơ sở để tuyển chọn, sàng lọc.
Đẩy mạnh phong trào luyện tập thể dục thể thao
Nhằm đẩy mạnh phong trào đoàn viên, thanh thiếu niên và nhi đồng tích cực luyện tập TDTT, học tập, vui chơi, giải trí nhằm nâng cao sức khỏe, phát triển thể lực, tầm vóc, bồi dưỡng phẩm chất đạo đức, nhân cách, hoàn thiện kỹ năng sống và phòng chống bệnh tật, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch và Trung ương đoàn Thanh niên cộng sản (TNCS) Hồ Chí Minh dự kiến xây dựng chương trình phối hợp về chỉ đạo, quản lý và tổ chức các hoạt động TDTT trong thanh thiếu nhi giai đoạn 2020 - 2025.
Đây cũng là cách khắc phục các chương trình phối hợp hoạt động văn hóa, văn nghệ, TDTT được đánh giá là quá rộng, bao gồm nhiều lĩnh vực nên khi triển khai gặp không ít khó khăn, còn rời rạc, chưa thống nhất và không hiệu quả của giai đoạn 2014 - 2017.
Dự kiến, chương trình phối hợp sẽ tập trung vào 4 nội dung chính là công tác thông tin, tuyên truyền, tổ chức các hoạt động TDTT thanh thiếu nhi, các hoạt động phòng, chống tai nạn thương tích, đuối nước trẻ em và đầu tư xây dựng điểm vui chơi, giải trí, hoạt động TDTT cho thanh thiếu nhi.
Theo đó, việc tổ chức các hoạt động TDTT cho thanh thiếu nhi sẽ được triển khai đồng bộ theo hình thức mới, phong phú và hấp dẫn hơn. Trong đó, các cơ quan chức năng sẽ hướng dẫn các địa phương xây dựng kế hoạch phát triển phong trào thanh thiếu nhi tập luyện các môn thể thao trong nhà trường, nhà văn hóa, nhà thiếu nhi, khu dân cư, các CLB TDTT cơ sở.
Dự kiến, mỗi cơ sở Đoàn, Hội, Đội có ít nhất 1 CLB TDTT hoặc liên kết với các Trung tâm văn hóa, thể thao tạo điều kiện cho các em lựa chọn các môn thể thao yêu thích để được tập luyện, thi đấu, phát triển năng khiếu thể thao.
Các cơ sở Đoàn sẽ là đơn vị tổ chức “Ngày chạy Olympic vì sức khỏe toàn dân”, “Ngày hội thiếu nhi vui khỏe tiến bước lên Đoàn”, tổ chức các hội thi, giải thi đấu các môn thể thao, các hoạt động vui chơi, giải trí cho cán bộ, đoàn viên, thanh thiếu nhi trong dịp tháng 3 hàng năm nhằm hướng tới kỷ niệm Ngày thành lập đoàn TNCS Hồ Chí Minh 26/3 và Ngày thể thao Việt Nam 27/3; Tổ chức Lễ khai mạc hè, ngày Olympic trẻ em và hoạt động TDTT hưởng ứng tháng hành động vì trẻ em trong các dịp hè hàng năm.
Công tác phối hợp của hai bên cũng sẽ tổ chức Hội thi, giải thi đấu thể thao quy mô quốc gia cho đoàn viên thanh, thiếu niên và nhi đồng, đồng thời hướng dẫn các cán bộ Đoàn tổ chức các hoạt động TDTT, giải thi đấu thể thao nhằm tăng cường giao lưu, trao đổi kinh nghiệm giữa các đơn vị.
Như vậy, trong thời gian tới, công tác tăng cường các hoạt động thể dục thể thao trong thanh thiếu nhi sẽ được tích cực triển khai góp phần nâng cao thể chất, tạo nguồn VĐV từ các học sinh, sinh viên.