Trước thực trạng bờ, bãi sông Chu đoạn qua xã Thọ Hải, huyện Thọ Xuân (Thanh Hóa) bị sạt lở nghiêm trọng, ảnh hưởng tới diện tích đất sản xuất nông nghiệp và có nguy cơ cao ăn sâu vào khu dân cư, chính quyền địa phương đang tiến hành các biện pháp ứng phó tạm thời.
Theo báo cáo của UBND huyện Thọ Xuân, do diễn biến mưa lớn ngày 18/8/2024, bãi hữu sông Chu tại thôn Hải Thành và Hải Mậu (xã Thọ Hải), ứng với đê từ K9+800-K10+950 đã xảy ra tình trạng sạt lở nghiêm trọng. Việc sạt lở khiến nước sông ngày càng “ăn sâu” vào đất liền, tạo thành những hố sâu, hở hàm ếch với chiều dài khoảng 320m, lấn vào đất sản xuất của nhân dân từ 25-30m. Đáng lo ngại, thành bờ sạt lở tạo thành vách đứng có chiều cao khoảng 15-16m và cách khu dân cư gần nhất chỉ chưa đầy 50m. Nhiều diện tích trồng ngô, trồng keo của người dân đã bị cuốn trôi theo dòng nước. Người dân sinh sống ở những nơi này lo lắng việc sạt lở sẽ tiếp tục diễn ra, đất sản xuất có nguy cơ đổ sập dưới sông bất cứ lúc nào, thậm chí gây sạt lở sâu vào khu vực nhà ở và đường giao thông.
Sinh sống ven bờ sông Chu đã vài chục năm, nhưng đây là lần đầu tiên ông Đỗ Bá Cường (thôn Hải Thành, xã Thọ Hải) thấy bờ sông bị sạt lở nhanh và tiến sát vào khu dân cư đến như vậy. Xót xa cắt bỏ những cây ngô bị đổ gãy do tình trạng sạt lở, cũng như chăm dặm lại những gốc ngô nằm ngả nghiêng dọc bãi sông, ông Đỗ Bá Cường cho biết: "Mưa to, nước sông chảy cuồn cuộn, xoáy sâu vào bờ khiến cây cối, đất đai, hoa màu ầm ầm chìm xuống sông. Nhà tôi có 5 sào đất nông nghiệp trồng ngô. Trước đây, nhà tôi cách bờ sông hơn 100m, nhưng chỉ sau vài ngày, bờ sông bị sạt lở đã tiến sâu vào gần 50m, khiến ruộng ngô của gia đình bị hư hỏng, cuốn trôi. Người dân chúng tôi đang rất lo lắng, bất an và mong muốn chính quyền các cấp sớm có biện pháp xử lý để người dân yên tâm sinh sống".
Ghi nhận của phóng viên tại điểm sạt lở bờ sông Chu thuộc thôn Hải Thành, ngày 29/8, chính quyền địa phương đang thực hiện phương án ứng phó tạm thời “4 tại chỗ” huy động máy xúc hạ độ cao, đầm mái, tạo rãnh thoát nước…
Bà Nguyễn Thị Hạnh, Bí thư kiêm Trưởng thôn Hải Thành, xã Thọ Hải (huyện Thọ Xuân) cho biết: Người dân rất lo lắng trước thực trạng sạt lở đất bờ sông Chu ăn sâu vào đất sản xuất và khu dân cư. Chúng tôi mong Nhà nước sớm đầu tư xây dựng cho dân một đoạn kè kiên cố để bảo vệ tài sản, tính mạng của bà con.
Trước đó, trong các năm từ 2019 đến năm 2023, do ảnh hưởng của mưa lũ và kết cấu đất cát pha nên khu vực bãi sông Chu qua địa phận thôn Hải Thành và thôn Hải Mậu (xã Thọ Hải) đã xảy ra hiện tượng sạt lở tại 2 vị trí từ K10+480 đến K10+750 với tổng chiều dài khoảng 180m, lấn vào đất sản xuất của nhân dân từ 8-12m, thành bờ sạt lở tạo thành vách đứng có chiều cao khoảng 10m.
Qua quan sát thực tế của phóng viên thì khu vực dọc bờ, bãi sông Chu trên địa bàn xã Thọ Hải dài khoảng 1.150m vẫn sẽ có nguy cơ sạt lở sâu và dài hơn nếu mưa lũ tiếp tục diễn ra, nguy cơ đe dọa đến tính mạng, tài sản của người dân và đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã nếu không kịp thời có biện pháp xử lý hiệu quả. Ngoài sạt lở bờ sông, tại khu vực này còn xuất hiện hàng chục hố sụt lún trên diện tích đất sản xuất của người dân.
Xác định nguyên nhân gây sạt lở, ông Vũ Trung Dũng, Phó Chủ tịch UBND xã Thọ Hải, huyện Thọ Xuân cho biết: Chưa năm nào sông Chu qua địa bàn xã bị sạt lở nặng như năm nay. Nguyên nhân ban đầu được xác định do mưa lớn, dòng chảy trên sông bị thay đổi, nước sông Chu xoáy sâu vào khu vực bờ, bãi sông qua hai thôn Hải Thành và Hải Mậu. Địa phương đã đề nghị các phòng, ban, sở, ngành kiểm tra và có kết quả đánh giá về nguyên nhân sạt lở để có biện pháp, giải pháp khắc phục tốt nhất, bảo vệ đất canh tác và đời sống của nhân dân.
Dự báo, trong thời gian tới, thời tiết tiếp tục có mưa lớn nên khả năng sạt lở sâu và dài hơn, nguy cơ mất an toàn về nhà ở, tài sản, tính mạng của các hộ dân sinh sống và canh tác ven bờ sông Chu. Để đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản và đất sản xuất của các hộ dân thôn Hải Thành và thôn Hải Mậu, UBND huyện Thọ Xuân đã chỉ đạo UBND xã Thọ Hải tổ chức cắm mốc, căng dây, đặt biển cảnh báo nguy hiểm trong khu vực đang có diễn biến sạt lở, thông báo rộng rãi và nghiêm cấm người dân không canh tác, chăn thả gia súc và lại gần khu vực sạt lở. Chính quyền địa phương đã huy động máy múc san gạt, thực hiện đóng cọc, dùng bao đất, căng bạt gia cố bờ sông để hạn chế tình trạng sạt lở. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là giải pháp tạm thời.
Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Thọ Xuân khẳng định: UBND huyện Thọ Xuân, UBND xã Thọ Hải đang gấp rút tổ chức kiểm tra, rà soát các hộ dân đang sinh sống gần khu vực sạt lở, có nguy cơ mất an toàn, sẵn sàng tổ chức sơ tán, di dời khi có sự cố xảy ra, theo dõi chặt chẽ 24/24 giờ diễn biến sạt lở, xử lý tình huống theo phương châm “4 tại chỗ”. Về lâu dài, huyện đang báo cáo UBND tỉnh Thanh Hóa xem xét hỗ trợ kinh phí đầu tư xử lý cấp bách, làm kè bãi sông ứng với đoạn đê hữu sông Chu từ K9+800-K10+950 để bảo vệ khu dân cư thôn Hải Thành và thôn Hải Mậu (xã Thọ Hải) an toàn trong công tác phòng chống thiên tai năm 2024 và những năm tiếp theo.