Phát huy thế mạnh cây ăn quả

Đồng bằng sông Cửu Long không chỉ nổi tiếng là vựa lúa hàng hóa, vựa tôm cá của cả nước mà còn có thế mạnh về trồng cây ăn quả. Lợi nhuận từ vườn cây ăn quả mang lại cao gấp nhiều lần so với trồng lúa.

Hiệu quả cao

Thời điểm này, nhà vườn các xã ven sông Tiền thuộc huyện Cai Lậy (tỉnh Tiền Giang) đang bước vào thời điểm thu hoạch sầu riêng. Các giống sầu riêng chất lượng cao như Ri6, Mong Thong... đang được thương lái thu mua tại vườn với giá từ 30.000 đồng/kg trở lên.

Trái cây Nam Bộ được thị trường đặc biệt ưa chuộng.

Nhà vườn “vui như Tết” bởi với mức giá này, mỗi ha sầu riêng cho nguồn thu 300 - 400 triệu đồng. Xoài chính vụ cũng đang vào mùa thu hoạch. Xoài cát Hòa Lộc - loại trái cây đặc sản của tỉnh Tiền Giang, đồng thời cũng là sản phẩm trái cây đầu tiên của vùng ĐBSCL được cấp bảo hộ chỉ dẫn địa lý, đang được thương lái thu mua với giá 55.000 - 60.000 đồng/kg, giúp nông dân trồng xoài có thể thu lãi hơn 200 triệu đồng/ha. Trước đó, các nhà vườn trồng sapôchê (hồng xiêm) ở tỉnh Tiền Giang cũng rất phấn khởi khi sapôchê cuối vụ đã tăng giá lên, đạt mức 16.000-18.000 đồng/kg (cao hơn 5.000 đồng/kg so với đầu vụ), cũng giúp nông dân lãi trên 100 triệu đồng/ha. “Tôi chỉ có khoảng 7.000 m2 đất trồng vú sữa Lò Rèn nhưng vụ thu hoạch vừa qua, tôi lãi được trên 70 triệu đồng. Mặc dù vú sữa mỗi năm chỉ có một vụ, nhưng với mức thu nhập này thì vẫn là cây mang lại hiệu quả”, anh Mười Đông ở xã Hoàn Long, huyện Châu Thành, (Tiền Giang), cho biết.

Theo ông Cao Văn Hóa, Phó Giám đốc sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang, tiềm năng cây ăn quả của tỉnh là rất lớn. Hầu hết các loại cây trái vùng nhiệt đới, Tiền Giang đều có cả. Tiền Giang cũng là địa phương tập trung nhiều giống cây ăn quả “có tiếng”, có giá trị xuất khẩu như: Vú sữa Lò Rèn, khóm Tân Lập, xoài cát Hòa Lộc, thanh long Chợ Gạo, sơ ri Gò Công, bưởi long Cổ Cò, sầu riêng, nhãn xuồng, chôm chôm... Hiện, thu nhập bình quân của nhà vườn trồng cây ăn quả ở Tiền Giang đạt trên 100 triệu đồng/ha/năm. Nếu so với trồng lúa, trồng cây ăn quả mang lại hiệu quả cao hơn nhiều lần.

Theo Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam, mùa vụ thu hoạch trái cây ở ĐBSCL hiện nay gần như quanh năm nhờ sự ưu đãi về mọi mặt của thiên nhiên và sự sáng tạo trong ứng dụng kỹ thuật xử lý cho trái mùa nghịch của nhà vườn. Nhiều mặt hàng trái cây chủ lực của ĐBSCL giúp nhà nông thu nhập cao gấp 2 - 3 lần so với trồng lúa. Chẳng hạn như thanh long nhiều lúc đạt 25.000 - 27.000 đồng/kg, bưởi da xanh luôn giữ giá ổn định ở mức kỷ lục từ 50.000 đồng - 55.000 đồng/kg... Với giá trên, mỗi ha vườn chuyên canh cho lợi nhuận vài trăm triệu đồng nếu thu hoạch mùa thuận, còn những hộ xử lý cho thu hoạch mùa nghịch lợi nhuận tăng gấp đôi. Nhiều nông hộ sản xuất giỏi đã thực sự làm giàu từ vườn quả chuyên canh. Đây là những tín hiệu vui cho ngành trồng cây ăn quả ở ĐBSCL, nhất là hiện nay nhà vườn cũng đang hướng đến sản xuất cho xuất khẩu. Điều này đang đặt nền tảng phát huy tiềm năng kinh tế hiện có của địa phương trong sự nghiệp đổi mới đất nước, giúp nông nghiệp-nông dân-nông thôn nơi đây phát triển vững chắc.

Hướng đến xuất khẩu

Theo Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam (SOFRI), các tỉnh ĐBSCL đang mở rộng diện tích cây ăn quả đặc sản phục vụ xuất khẩu, nâng tổng diện tích các loại cây này của toàn vùng lên trên 83.000 ha, chiếm 29% diện tích cây ăn quả tại ĐBSCL. Theo đó, chỉ trong hơn ba năm qua, các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Trà Vinh, Sóc Trăng, Hậu Giang và thành phố Cần Thơ đã đưa thêm 20.000 ha các loại cây ăn quả đặc sản như bưởi năm roi, bưởi da xanh, thanh long, măng cụt, vú sữa lò rèn, xoài cát Hòa Lộc, cam sành, sầu riêng hạt lép vào trồng, nhằm tạo vùng chuyên canh lớn... Bên cạnh đó, để hướng đến xuất khẩu và tăng giá trị của các loại cây đặc sản, thời gian qua, thông qua sự hợp tác giữa SOFRI và các địa phương đã tổ chức khoảng 32 mô hình sản xuất trái cây theo tiêu chí VietGAP, GlobalGAP (thực hành nông nghiệp tốt). Đặc biệt, sự hình thành quan hệ sản xuất mới trên lĩnh vực trồng cây ăn trái bằng cách tổ chức các tổ hợp tác và hợp tác xã chuyên canh theo hướng GAP đã góp phần giúp trái cây đặc sản ĐBSCL khẳng định được thương hiệu, mạnh bước thâm nhập các thị trường xuất khẩu lâu nay vốn rất khó tính, giúp giải quyết đầu ra cho trái cây Việt Nam nói chung và trái cây ĐBSCL nói riêng. Chẳng hạn, chôm chôm (Bến Tre), thanh long (Tiền Giang và Long An) đã được cơ quan Kiểm dịch Thực vật Hoa Kỳ cấp mã code xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ; xoài và thanh long cũng được cấp phép sang thị trường Hàn Quốc, New Zealand, Nhật…

Theo SOFRI, mô hình trồng cây ăn quả đặc sản theo hướng VietGAP, GlobalGAP tại các tỉnh ĐBSCL đang có sức lan tỏa mạnh, mở ra hướng đi mới trong việc phát huy tiềm năng kinh tế vườn. Đây cũng là con đường tất yếu để trái cây ĐBSCL hội nhập, đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội chung cũng như xây dựng nông thôn mới. TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện cây ăn quả miền Nam, cho rằng ứng dụng GAP vào quy trình sản xuất trước nhất có lợi cho người nông dân, bởi họ sẽ được an toàn nhờ biết loại thuốc bảo vệ thực vật nào là được phép sử dụng, có lợi cho môi trường sống khi họ không còn vứt bỏ vỏ chai thuốc bừa bãi sau khi sử dụng hết như trước đây. Còn đối với người tiêu dùng, họ sẽ mạnh dạn ăn rau quả mà không phải lo lắng có an toàn hay không. Đối với việc xuất khẩu, nếu không được chứng nhận đã đạt tiêu chuẩn GAP thì không được Cục bảo vệ thực vật và đại diện nước nhập khẩu cấp mã code hay “visa” cho nhập khẩu vào nước họ.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Hòa, Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam, cho biết xuất khẩu trái cây ĐBSCL đã phát triển tốt với sự thâm nhập và mở rộng thị trường xuất khẩu trên khắp các châu lục. Nếu năm 2011, trái cây Việt Nam được xuất khẩu sang 63 quốc gia, thì hiện nay đã mở rộng lên 76 quốc gia. Năm 2013, kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt 1.040 triệu USD, tăng trưởng không dưới 10% so năm 2012. Trong số những trái cây chủ lực có lượng xuất khẩu lớn, thu về nhiều ngoại tệ có sự góp mặt của nhiều loại trái cây đặc sản vùng ĐBSCL như: Thanh long (chiếm trên 40% tổng kim ngạch xuất khẩu), dừa (chiếm 27,2% tổng kim ngạch), dứa (trên 16% tổng kim ngạch), mít (3,5%), bưởi (chiếm 1,6%), xoài (chiếm 1,5%)…

M.Thuyết