Trước đây, gia đình chị Hồ Thị Thu (dân tộc Kor), xã Trà Thủy, huyện Trà Bồng là hộ nghèo, cả hai vợ chồng không có việc làm. Cuối năm 2021, chị Thu được tham gia lớp học về Kỹ thuật chăn nuôi - thú y, do Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Trà Bồng tổ chức. Năm 2022, chị Thu mạnh dạn vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện để chăn nuôi lợn thịt.
Nhờ được học về kỹ thuật chăn nuôi, chị Thu biết cách chăm sóc, phòng bệnh, lợn phát triển tốt. Sau gần 5 tháng nuôi thả, chị Thu đã xuất bán lứa lợn đầu tiên. Chị Thu mạnh dạn tái đàn, xây dựng chuồng trại khang trang hơn.
Bên cạnh đó, chị được hỗ trợ 100 con gà từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. “Từ ngày được học nghề, biết cách chăn nuôi, tự phòng bệnh cho vật nuôi, tôi thấy tự tin hơn. Đến nay, gia đình không chỉ thoát khỏi hộ nghèo mà còn có khả năng giúp đỡ chị em khác”, chị Thu cho hay.
Xác định công tác đào tạo nghề, giới thiệu việc làm là một trong những tiêu chí quan trọng góp phần giảm nghèo tại địa phương, huyện Trà Bồng đẩy mạnh tuyên truyền về đào tạo nghề, định hướng nghề nghiệp bằng nhiều hình thức, nâng cao nhận thức người dân trong việc lựa chọn ngành nghề phù hợp.
Trong năm 2023, Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Trà Bồng tổ chức đào tào nghề cho gần 800 lao động thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, người đồng bào dân tộc thiểu số với các ngành nghề chủ yếu như: chăn nuôi - thú y, điện tử, điện dân dụng, nấu ăn, cắt may…
Khi tham gia, các học viên được đào tạo theo phương châm cầm tay chỉ việc, dễ tiếp thu kiến thức và áp dụng vào thực tế.
Trưởng Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Trà Bồng Trương Công Lâm cho biết: Hàng năm, Phòng phối hợp với ban, ngành, đoàn thể và UBND các xã, thị trấn tăng cường tuyên truyền, tư vấn về nghề nghiệp, việc làm, rà soát số lượng lao động, tìm hiểu nhu cầu học nghề của người lao động để xây dựng kế hoạch đào tạo phù hợp với tình hình phát triển của địa phương.
Đồng thời, Phòng tập trung đẩy mạnh đào tạo nghề gắn với nhu cầu việc làm của các công ty, doanh nghiệp tại các khu công nghiệp của tỉnh, tạo điều kiện cho người lao động, các hộ nghèo có việc làm ổn định, thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo bền vững.
Phó Chủ tịch UBND huyện Trà Bồng Đỗ Đình Phương cho biết, trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững huyện cũng xác định: Để giảm nghèo, không còn cách nào khác, một là phải đào tạo, hỗ trợ, định hướng và giải quyết việc làm cho người lao động, trong đó có giải quyết việc làm tại chỗ thông qua các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất. Hai là giải quyết việc làm thông qua xúc tiến, định hướng, hướng nghiệp để các em đi làm việc tại các doanh nghiệp ở trong và ngoài tỉnh. Thứ ba là huyện cũng xác định nội dung hết sức quan trọng, coi đây là cách giảm nghèo bền vững đó là đưa người đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài, do vậy thời gian qua thực tế tại Trà Bồng đã có nhiều thanh niên dân tộc thiểu số đi lam động ở nước ngoài trở về địa phương, có vốn, điều kiện để phát triển kinh tế gia đình.
Với bà Nguyễn Thị Diêu, xã Đức Nhuận, huyện Mộ Đức, việc chọn học nghề Kỹ thuật pha chế đồ uống do Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện phối hợp với Trường Cao đẳng Công thương TP Hồ Chí Minh - cơ sở Quảng Ngãi, tổ chức là một thành công. Hoàn thành khóa học, bà Diêu được Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Mộ Đức hỗ trợ máy ép nước mía, bà đã sắm thêm một số vật dụng để bán nước mía.
Bà Diêu cho biết: Bà ở một mình, không có việc làm, trước đây ai thuê gì làm nấy. Nay tuổi đã cao, sức khỏe yếu, thu nhập không ổn định. Từ ngày được học nghề, được tặng máy ép nước mía, bà không còn đi làm thuê mà ở nhà bán nước giải khát và một số đồ lặt vặt.
“Hằng ngày, ngoài bán cho người đi đường, tôi tranh thủ ép nước mía mang ra chợ bán dạo. Ngày nắng bán hơn 100 ly, ngày mưa thì ít hơn. Do đó, để cải thiện thu nhập, tôi dự định sẽ nấu xôi bán ăn sáng, vì làm công việc này cần ít vốn và phù hợp với nhu cầu người lao động và các cháu nhỏ”, bà Diêu chia sẻ.
Từ năm 2022 đến nay, huyện Mộ Đức mở 3 lớp đào tạo nghề về chăn nuôi thú y, kỹ thuật pha chế đồ uống và chế biến món ăn với gần một trăm lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và lao động có thu nhập thấp đăng ký tham gia.
Trưởng Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Mộ Đức Lê Tấn Tiến, cho biết: Bên cạnh việc đào tạo nghề, giải quyết việc làm, huyện còn quan tâm hỗ trợ cho các hộ nghèo, cận nghèo... vay vốn tín dụng ưu đãi và hỗ trợ định hướng chăn nuôi, trồng trọt để phát triển kinh tế gia đình.
Nhờ đó, nhiều học viên sau khi học nghề đã áp dụng vào thực tế và mang lại hiệu quả thiết thực. Đời sống ngày càng được nâng cao, góp phần đưa tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện giảm dần theo từng năm.
“Nếu đầu năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện Mộ Đức là 6,2%, đến cuối năm 2022 giảm còn 5,2%. Huyện Mộ Đức phấn đấu đến cuối năm 2023 giảm còn 4,7%. Thời gian tới, Phòng sẽ tập trung đào tạo nghề theo nhu cầu người học, ngoài duy trì nghề truyền thống, địa phương đã mạnh dạn tìm nghề mới để tạo việc làm tăng thu nhập cho lao động, góp phần tích cực trong giảm nghèo ở địa phương”, ông Lê Tấn Tiến cho biết.
Những kết quả trong công tác đào tạo nghề cho người nghèo trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Người dân tự tạo việc làm, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống.
Trong thời gian tới, các địa phương trong tỉnh sẽ tiếp tục mở các lớp dạy nghề gắn với nhu cầu thực tế ở địa phương. Tỉnh phấn đấu đến năm 2025 có 100% lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, người đồng bào dân tộc thiểu số được đào tạo kỹ năng nghề phù hợp.
Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Quảng Ngãi Nguyễn Tấn Đối cho biết: Năm 2023, Sở có kế hoạch dạy nghề cho khoảng 10.000 lao động, chủ yếu là lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo và người đồng bào dân tộc thiểu số. Để thực hiện đạt và vượt kế hoạch, ngay từ đầu năm, Sở đã giao chỉ tiêu cụ thể cho Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội các huyện, thị xã, thành phố.
Dạy nghề cho lao động nông thôn giúp người dân được tiếp cận những kiến thức cơ bản về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, áp dụng tiến bộ khoa học, chuyển giao công nghệ vào thực tiễn sản xuất để tăng năng suất lao động, tăng giá trị hàng hóa trên một đơn vị diện tích. Đa số học viên sau khi học nghề đã tìm kiếm được việc làm mới hoặc tự tổ chức sản xuất, kinh doanh theo ngành nghề.
Cùng với việc lồng ghép thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo, sau đào tạo, hàng ngàn lượt hộ nghèo đã được vay vốn phát triển sản xuất, ổn định đời sống từng bước vươn lên thoát nghèo, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn tỉnh.
“Thời gian tới, Sở tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân tham gia học nghề, từng bước nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy nghề gắn với tạo việc làm tại chỗ. Sở tăng cường kiểm tra, khảo sát nhu cầu học nghề, xây dựng các mô hình dạy nghề phù hợp điều kiện địa phương, đáp ứng nhu cầu của xã hội và thị trường lao động. Bên cạnh đó, tỉnh chú trọng nâng cao hiệu quả gắn kết giữa đào tạo nghề và nhu cầu của các doanh nghiệp, đồng thời, kết hợp giải quyết việc làm, đưa lao động đi xuất khẩu sang thị trường nước ngoài”, Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Quảng Ngãi nhấn mạnh.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Võ Phiên cho biết, qua công tác hướng nghiệp, qua công tác đào tạo nghề đó thì làm cho người lao động có nhận thức cao hơn và có thể tham gia vào các chuỗi sản xuất, tham gia vào các khu công nghiệp, khu chế xuất, thậm chí là tham gia hợp tác lao động với nước ngoài. Chính vì vậy, việc hướng nghiệp, đào tạo nghề đó chúng ta đã làm và đạt được kết quả rõ nét. Nhưng thời gian tới vẫn cần tiếp tục cố gắng triển khai, bởi kết quả đem lại rất lớn, làm thay đổi cả một thế hệ, thay đổi cả nhận thức”.
Quảng Ngãi hiện còn trên 19.800 hộ nghèo ở miền núi, chiếm tỷ lệ 30,27%. Quảng Ngãi đặt ra mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong giai từ nay đến năm 2025 mỗi năm khoảng 4% đến 4,5%, thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 28,8 triệu đồng/người/năm.
Để đạt được muc tiêu này, Quảng Ngãi coi việc đào tạo, giải quyết việc làm cho lao động miền núi là một trong những vấn đề then chốt để tập trung thực hiện, giúp người dân miền núi có cơ hội vươn lên thoát nghèo bền vững.