Việt Nam là quốc gia sở hữu nguồn khoáng sản lớn và đa dạng về chủng loại, trữ lượng. Theo báo cáo của Tổng Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam (Bộ TN&MT), giá trị sản lượng ngành khai khoáng (không kể dầu khí) chiếm khoảng 4-5% tổng GDP hàng năm, là một trong những nguồn lực đóng góp đáng kể để phát triển kinh tế - xã hội.
Tuy nhiên, khai khoáng hiện vẫn là ngành gây ô nhiễm môi trường bởi công nghệ khai thác khoáng sản của Việt Nam chủ yếu là lộ thiên. Công ty TNHH Mỏ Niken Bản Phúc (Mỏ Bản Phúc) là liên doanh giữa Blackstone Minerals Limited (Úc, nắm 90%) và Công ty cổ phần Cơ khí & Kỹ thuật Sơn La (Coxama, nắm 10%) ra đời và đang tiên phong khai khoáng bền vững.
Ngoài tuân thủ Luật Bảo vệ Môi trường của Việt Nam có hiệu lực từ ngày 1/1/2022, trong đó có nội dung cam kết đối với tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, Mỏ Bản Phúc còn áp dụng tiêu chí ESG (Môi trường- Xã hội- Quản trị) trong sản xuất nhằm nâng cao giá trị sản phẩm, đó cũng là yếu tố để các nhà đầu tư quyết định và sự lựa chọn của khách hàng.
Tiên phong niken xanh
Tổng trữ lượng và tài nguyên niken của Việt Nam ước tính khoảng 3,6 triệu tấn. Nhưng theo dự đoán xu hướng phát triển ngành xe điện thì 10 năm tới nhu cầu niken cho sản xuất pin xe ô tô điện sẽ tăng từ 4% lên khoảng một nửa tổng lượng tiêu thụ niken. Với vai trò quan trọng đó, cộng thêm nguồn niken đang ngày càng khan hiếm, Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) đã thêm niken vào danh sách đề xuất về "50 khoáng chất quan trọng".
Blackstone đã tham gia vào Trung tâm Nghiên cứu Hợp tác Công nghiệp Pin Tương lai (FBICRC), nơi tập hợp các ngành công nghiệp, các nhà nghiên cứu, Chính phủ, cộng đồng và là đơn vị đang tiến hành nhiều nghiên cứu nhằm phát triển ngành công nghiệp pin để cung cấp năng lượng cho tương lai tại Úc và đảm bảo nước Úc sẽ đóng vai trò hàng đầu trong cuộc cách mạng pin toàn cầu.
Hiệp hội Mỏ Điện (Electric Mine Consortium) mà Blackstone đang là thành viên có mục tiêu là tối ưu dữ liệu, vận hành các mỏ điện khí hóa hoàn toàn, không phát thải carbon, không bụi mịn, an toàn lành mạnh. Và giá trị vốn hóa thị trường kết hợp của các thành viên trong Hiệp hội khoảng 100 tỷ đô la Mỹ.
Đặc biệt, từ năm 2021, Blackstone cam kết thực hiện sáng kiến trách nhiệm doanh nghiệp của Hiệp ước toàn cầu LHQ và các nguyên tắc về nhân quyền, lao động, môi trường và chống tham nhũng. Các sáng kiến và cơ chế này đã được Công ty dùng làm nền tảng cho việc thực thi ESG.
Tất cả những việc kể trên của Blackstone đều đang hỗ trợ để Mỏ Bản Phúc thực hiện được mục tiêu cung cấp các sản phẩm xanh từ mỏ niken tới người tiêu dùng. Mô hình hoạt động tích hợp đầu tiên trên thế giới đang được xây dựng tại Mỏ Bản Phúc. Tầm nhìn của Blackstone là trở thành công ty đi đầu trong cuộc cách mạng pin.
Kinh doanh bền vững
Ở Việt Nam, Blackstone tập trung phát triển quy trình sản xuất ra các kim loại dùng cho pin điện bằng việc tích hợp giữa thượng nguồn (khai thác) và hạ nguồn (tinh luyện) để sản xuất ra Nickel-Cobalt-Mangan (NCM) cho ngành công nghiệp pin lithium-ion (Li-ion) đang phát triển ở Đông Nam Á và cung cấp sản phẩm "xanh" từ mỏ khai thác đến khách hàng.
Cùng với việc thay đổi sử dụng thiết bị điện khí hóa, hạn chế tối đa nhiên liệu hóa thạch để giảm khí thải CO2, Mỏ Bản Phúc đã giảm vận chuyển tài nguyên ra bên ngoài và thay thế các phương tiện vận tải truyền thống bằng xe tải chạy bằng pin Những chiếc xe tải này sử dụng cơ sở hạ tầng sạc động mới, đang phát triển, loại bỏ nhu cầu về các trạm sạc tĩnh hoặc các trạm thay pin.
Mỏ Bản Phúc còn dự tính thiết kế các nơi lưu trữ chất thải để hấp thụ thụ động carbon dioxide từ môi trường. Bởi đá gốc tại mỏ Bản Phúc có tính siêu mafic cao và sẽ phản ứng với carbon dioxide trong không khí. Tác động tiềm tàng của quá trình này vẫn đang được nghiên cứu với sự hợp tác của các chuyên gia toàn cầu trong lĩnh vực đến từ Canada. Các thử nghiệm ban đầu đã chứng minh khả năng thu giữ và lưu trữ carbon lớn.
Chiến lược tầm cao của Blackstone là chuyển đổi các tinh quặng niken sunfua thành vật liệu pin và sử dụng quy trình thủy luyện tối ưu. Quy trình này khác với công nghệ xử lý thông thường vì không sử dụng quy trình hỏa luyện để xử lý các tinh quặng niken sunfua. Tất cả các hoạt động này không ngoài mục đích giúp Mỏ Bản Phúc khai thác tài nguyên hiệu quả, giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó với biến đổi khí hậu và tạo động lực tăng trưởng kinh tế bền vững.
Bên cạnh đem công nghệ mới vào ngành khoảng sản Việt Nam, Blackstone Minerals cũng cam kết tuân thủ các hoạt động bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản, ông Nguyễn Văn Quang – Tổng Giám đốc Mỏ Niken Bản Phúc cho biết thêm
Đặt mục tiêu tạo thêm nhiều việc làm, đặc biệt đối với người địa phương, Mỏ Bản Phúc còn luôn nâng cao năng lực đội ngũ quản lý người Việt. Đợt đại dịch vừa qua, Công ty đã tổ chức quyên góp tiền cũng như tặng thiết bị y tế cho các bệnh viện ở một số huyện của tỉnh Sơn La
Ngoài các hoạt động cộng đồng xã hội, vấn đề quản trị rủi ro, đảm bảo minh bạch thông tin, Blackstone đã mời Circulor, một công ty hàng đầu về công nghệ blockchain theo dõi lượng khí thải và ảnh hưởng cộng đồng đến từ các hoạt động của mỏ.
Rõ ràng, bằng ứng dụng khoa học công nghệ cao mà Blackston mang đến cùng với thực thi ESG, Mỏ Bản Phúc đang góp phần bảo vệ môi trường và từng bước đưa Việt Nam trở thành tâm điểm của thị trường “pin xanh” trên thế giới.