Lễ khai mạc gắn với Lễ hội Gầu tào và biểu diễn khèn Mông.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang Trần Đức Quý nhấn mạnh: Đây là sự kiện văn hóa đặc trưng tiêu biểu của đồng bào dân tộc Mông, được huyện Mèo Vạc tổ chức hằng năm, là trải nghiệm thú vị của du khách khi đến với Công viên địa chất toàn cầu cao nguyên đá Đồng Văn.
Tỉnh Hà Giang nói chung và huyện Mèo Vạc nói riêng là địa bàn sinh sống của nhiều dân tộc anh em, trong đó dân tộc Mông chiếm số lượng đông nhất. Trải qua hàng nghìn năm hình thành và phát triển, đồng bào dân tộc Mông huyện Mèo Vạc đã xây dựng một nền văn hóa phong phú, giàu bản sắc và được giữ gìn, bảo tồn khá tốt. Vì vậy, Ngày hội văn hóa dân tộc Mông được tổ chức định kỳ hằng năm, không chỉ là sự kiện, sản phẩm văn hóa đặc sắc, độc đáo của nhân dân các dân tộc huyện Mèo Vạc, mà còn thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách trong và ngoài nước đối với nét sinh hoạt văn hóa độc đáo của người dân sinh sống trên vùng Cao nguyên đá.
Ngày hội là hoạt động văn hóa thường niên được huyện Mèo Vạc tổ chức nhằm bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện nói chung và văn hóa dân tộc Mông nói riêng.
Xác định được tầm quan trọng đó, trong những năm qua, huyện Mèo Vạc quy hoạch tổ chức các lễ hội theo định kỳ hằng năm, trong đó có Ngày hội văn hóa dân tộc Mông, đã phát huy tốt các giá trị văn hóa bản sắc của các dân tộc; khôi phục và phát triển được các phong tục tập quán tốt đẹp của đồng bào dân tộc Mông, tạo được nhiều dấu ấn thu hút đông đảo du khách đến tham quan, tìm hiểu và được đánh giá cao. Đặc biệt năm nay, huyện Mèo Vạc tổ chức Ngày hội văn hóa dân tộc Mông gắn với Festival khèn Mông, góp phần quảng bá những nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Mông tới du khách gần xa.
Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Mèo Vạc Ngô Mạnh Cường, Mèo Vạc là huyện vùng cao núi đá xa nhất của tỉnh Hà Giang, nằm ở điểm cuối cùng của con đường Hạnh Phúc huyền thoại và cũng là huyện biên giới đặc biệt khó khăn. Mặc dù điều kiện tự nhiên vô cùng khắc nghiệt nhưng tạo hóa đã ban tặng cho nơi đây nhiều phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ nên thơ, làm say đắm lòng người như: Đèo Mã Pì Lèng đệ nhất hùng quan, dòng sông Nho Quế uốn lượn thơ mộng, khu vực Mê cung đá huyền bí, mê hoặc và nhiều phong tục, lễ hội truyền thống như: Lễ cầu mưa của người Lô Lô, Lễ hội Gầu tào của dân tộc Mông, Lễ hội mừng năm mới của dân tộc Giáy, Lễ hội chợ phong lưu Khâu Vai,… Đây là những hình thức sinh hoạt văn hóa đặc sắc truyền thống được duy trì từ hàng trăm năm qua và là tài sản vô giá trong đời sống tinh thần của cộng đồng các dân tộc huyện Mèo Vạc.
Đông đảo người dân địa phương và khách du lịch tham gia chơi ném còn.
Kế thừa, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp đó, trong những năm qua, huyện Mèo Vạc tổ chức Ngày hội văn hóa dân tộc Mông vào mỗi dịp đầu Xuân năm mới, với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, như: Lễ hội Gầu tào, Hội múa khèn Mông, thi chim Họa Mi hót, trình diễn trang phục dân tộc Mông, tham quan các gian hàng trưng bày các sản phẩm tiêu biểu của địa phương và trải nghiệm đi chợ phiên đầu xuân vào buổi sáng chủ nhật tại chợ trung tâm huyện…
Đặc biệt, tại Ngày hội văn hóa dân tộc Mông năm nay, huyện Mèo Vạc tổ chức lồng ghép với Festival khèn Mông, không chỉ tái hiện các giá trị văn hóa của dân tộc Mông mà còn giới thiệu cho du khách tìm hiểu về lịch sử hình thành cây khèn Mông, tục cúng xin khèn, màn đồng diễn múa khèn Mông với sự tham gia của hơn 300 nghệ nhân là người dân tộc Mông đến từ các xã, thị trấn của huyện Mèo Vạc.
Đến với Ngày hội năm nay, du khách sẽ được tham gia trải nghiệm nhiều hoạt động thú vị tại sân vận động huyện Mèo Vạc và Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông thôn Pả Vi Hạ, xã Pả Vi; thưởng thức các món ăn đặc trưng của đồng bào như: Mèn mén, thắng cố, tậu chúa, thịt bò khô cùng nhiều hoạt động văn hóa thể thao dân gian mang đậm bản sắc của đồng bào dân tộc Mông.
Ngày hội Văn hóa dân tộc Mông và Festival khèn Mông năm 2023 diễn ra trong hai ngày 4-5/2.