‘Đau cũng là sống – Tự truyện của người 30 năm sống chung với HIV’

Bài học cay đắng

“Kết quả xét nghiệm lần 1 cho thấy tôi dương tính với HIV. Bác sĩ nói: “Chúng tôi phải làm đủ 3 lần kỹ thuật mới khẳng định”. Nghe đến đây, tôi cảm thấy đầu óc choáng váng như không hề còn biết chuyện gì đang diễn ra xung quanh”...

Tác giả Đồng Đức Thành kể lại về khoảnh khắc nghe lời chẩn đoán về căn bệnh thế kỷ mà anh mắc phải. Tuổi thanh niên mới lớn của mình được tác giả thừa nhận là “chìm đắm trong hưởng thụ, nhậu nhẹt, chơi bời phóng đãng, đánh lộn, sử dụng chất kích thích”… đã để lại hậu quả. Đoạn đời cay đắng mỗi ngày bắt đầu, Đồng Đức Thành đã phải đối diện với hàng loạt khó khăn, cả về vật chất cũng như tinh thần, như bị mất việc làm, bị kỳ thị và phân biệt đối xử, bị trầm cảm nặng, thậm chí có lúc có ý nghĩ tự tử, bị mất tiền, tình cảm riêng tư đổ vỡ...

“Năm hết, Tết đến. Một năm đã qua đi kể từ khi tôi nghỉ việc ở công ty. Tôi vẫn sống và ngày nào cũng phải chịu đựng những lời bàn tán xì xào của hàng xóm gần nhà tôi. Mẹ tôi đã dọn hẳn sang ở cùng với anh trai lớn nhường lại cho tôi một mình một nhà. Năm nay, tôi phải ăn một cái tết không một xu dính túi, không một người bạn để nói chuyện và cũng không nhận được một lời chúc tết của bất kỳ ai. Đêm giao thừa cũng là sinh nhật lần thứ 25 của tôi. Tôi dùng chiếc bánh chưng tết làm bánh sinh nhật và cắm một ngọn nến lên trên. Tôi cũng thổi nến như những bữa tiệc sinh nhật bạn bè tôi đã từng làm. Trong căn nhà trống vắng, tôi nhắm mắt lại để ước. Điều ước thứ nhất là tôi muốn sống được 5 năm nữa để thực hiện những gì tôi đã dự định. Điều ước thứ hai là có một công việc để làm giúp ích cho những người khác. Như thế là quá đủ đối với tôi rồi. Tôi thì nghĩ cứng cỏi như thế thôi chứ đến bây giờ tôi cũng không hiểu mình đã làm thế nào để vượt qua một đêm giao thừa tịch mịch u ám như vậy….

Trong cuốn tự truyện của mình, tác giả đã không ngần ngại nhìn thẳng vào khoảng thời gian tuổi trẻ mà theo ông, là “đã không chú trọng, quan tâm đến rèn luyện sức khỏe, học hành và tu dưỡng đạo đức”. Tuy nhiên, sau những đắng cay đầy nước mắt, Đồng Đức Thành đã không đổ lỗi, mà xác định: Bản thân phải chịu trách nhiệm về cuộc đời của mình. "Không ai khác, chính bạn là người tự viết điếu văn cho cuộc đời của mình, nên hãy viết nó một cách tốt nhất có thể”.

Và không phải “điếu văn”, Đồng Đức Thành đã viết tự truyện; không phải “viết tốt nhất”, tác giả đã viết chân thực nhất, sinh động nhất và thu hút nhất. Câu chuyện cuộc đời và trải nghiệm của người suốt 30 năm sống chung với HIV đã phải vật lộn để giành giật lấy cuộc sống thật sự là một bài học thấm thía với những người trẻ tuổi.

Tự truyện “Đau cũng là sống” không chỉ đề cập đến HIV mà còn rất nhiều vấn đề khác trong cuộc sống của một con người từ lúc sinh ra, lớn lên và trưởng thành như: Vấn đề tự phát triển bản thân, tự khám phá bản thân và sự tự học ngoại ngữ và các kỹ năng khác, sự lựa chọn nghề nghiệp phù hợp, sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, giáo dục giới tính, quan hệ tình dục an toàn và tìm kiếm việc làm. Đặc biệt là ngày nay, con người ngày càng phải đối diện với các vấn đề rối loạn liên quan đến sức khỏe tinh thần như: Rối loạn lo âu, trầm cảm hay rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD) và cách tự chăm sóc bản thân để tự chữa lành và vượt qua hoàn cảnh, tình yêu hôn nhân và hạnh phúc gia đình....

Lan tỏa năng lượng tích cực

Tác giả Đồng Đức Thành là thành viên Mạng lưới Người sống với HIV Việt Nam (VNP+). Sinh năm 1976, sinh ra và lớn lên tại thành phố Hạ Long, Quảng Ninh, ông là một trong những người sống chung với HIV tại Việt Nam đã công khai tình trạng có HIV của mình với báo chí, trên truyền hình và tham gia vào các diễn đàn vì mục đích vận động chính sách về phòng, chống HIV/AIDS và truyền thông giảm kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV. Đồng thời, ông cũng là một trong những người sống với HIV đầu tiên tại Việt Nam tham gia trong các chương trình Tăng cường sự tham gia đầy đủ và có ý nghĩa của những người sống với HIV trong các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, gọi tắt là chương trình GIPA.

Tác giả Đồng Đức Thành là người có nhiều năm công tác trong các tổ chức phi chính phủ quốc tế, các dự án về truyền thông, vận động chính sách về Y tế và các vấn đề xã hội, giúp đỡ người sống chung với HIV và các nhóm yếu thế, dễ bị tổn thương và chịu ảnh hưởng bởi HIV/AIDS với nhiều vai trò và vị trí khác nhau. Hiện nay ông đang đảm nhiệm vai trò Điều phối trong Dự án giám sát do cộng đồng dẫn dắt (CLM). Từ một người có lối sống tiêu cưc, phóng đãng và mải chơi với cú sốc tâm lý nặng, ông Thành đã quyết tâm chữa lành chính mình và lan toả năng lượng tích cực đến với những người cùng cảnh.

Đồng Đức Thành cũng là tác giả của hàng trăm bài báo viết về HIV và các vấn đề xã hội và hai lần đạt giải Báo chí. Tác giả viết Tự truyện “Đau cũng là sống” để truyền tải thông điệp vượt qua nghịch cảnh cho những ai đã và đang bế tắc trong đời. Bởi với ông: “Dù đau thương, nghịch cảnh nhưng tôi đã được bơi ra xa bờ còn hơn là ở trong ao tù nước đọng”.

Tác giả Đồng Đức Thành chia sẻ: “Nếu không có khổ đau thì rất khó cảm nhận được hạnh phúc; nghịch cảnh và khổ đau có thể đến vào thời điểm này nhưng không có nghĩa là suốt cả cuộc đời. Nếu bạn vượt được qua khổ đau sẽ là cả một bến bờ hạnh phúc và có thể sẽ có khả năng kháng thương (Anti-Fragility) để đối diện với những hoàn cảnh, thách thức mới. Điều này còn cao hơn cả chữa lành”.

Tác giả tâm sự hết sức chân thành: Tôi không dám đưa ra lời khuyên nào đối với những người trẻ tuổi bởi vì trong cuộc sống hiện đại đã có quá lời lời khuyên. Hơn nữa, mỗi con người làm một phiên bản khác nhau, với điểm mạnh, điểm yếu, hoàn cảnh và sứ mệnh khác nhau. Tuy nhiên, nếu được trở lại thời niên thiếu, biết đâu có thể tôi sẽ là một con người khác để hạn chế những rủi ro và sự thất bại. Chắc chắn tôi sẽ kết bạn và chơi với những bạn bè có tinh thần học tập để phát triển bản thân và có tình yêu thương, sự bao dung. Tôi sẽ quan tâm chăm sóc sức khỏe bản thân nhiều hơn bao gồm cả sức khỏe thể chất, sức khỏe tinh thần và trí tuệ.

Điều cuối cùng và vô giá là tôi học được từ cuộc đời này là sự sống và hơi thở tạo hóa đã ban tặng cho con người miễn phí nên cần trân trọng nó mỗi ngày. Cho dù chưa thành công nhưng tôi cũng đã nỗ lực hết sức có thể để thoát ra khỏi nghịch cảnh. Với kinh nghiệm cá nhân tôi, sự đau khổ chỉ diễn ra trong những thời điểm nhất thời. Mỗi lần vượt qua nó, tôi thấy có cảm giác rất hạnh phúc bởi vì vượt qua sự khổ đau có thể sẽ là bến bờ hạnh phúc và có thêm kinh nghiệm để đối diện với các nghịch cảnh tiếp theo có thể xảy ra trong cuộc đời. Cuối cùng, tôi muốn nói rằng: “Không có hoàn cảnh nào tuyệt vọng, chỉ có con người tuyệt vọng vì hoàn cảnh”.