Đây là một sự kiện văn hóa tín ngưỡng, tâm linh được thành phố Lào Cai tổ chức hằng năm vào ngày Rằm tháng Giêng để tưởng nhớ Quốc công tiết chế, Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn.
Quốc công tiết chế, Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn là vị anh hùng dân tộc, nhà chiến lược chính trị, thiên tài quân sự, nhà văn hóa tiêu biểu cho khí phách, bản lĩnh và tài năng của dân tộc Việt Nam. 766 năm trước, Ngài nhận chiếu phong của vua Trần Thái Tông lên trấn thủ vùng biên cương phía Bắc. Nơi Đền Thượng toạ lạc ngày nay, khi đó được Hưng Đạo Đại Vương chọn làm nơi hỏa hiệu cho quân đội chống giặc phương Bắc.
Mở đầu chương trình khai mạc Lễ hội Đền Thượng năm 2023 là màn diễn sử thi với chủ đề “Lào Cai - Khí thiêng linh tụ đất biên cương” do các nghệ sĩ, diễn viên nhà hát Chèo Hà Nội thể hiện. Màn sử thi đã lần lượt tái hiện lịch sử hào hùng một thời của dân tộc, khi Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn cầm quân lên trấn ải vùng biên cương, đánh tan quân xâm lược, mang lại cuộc sống yên bình cho muôn dân; đồng thời, ca ngợi vẻ đẹp sông núi, văn hóa các tộc người, thể hiện quyết tâm dựng xây thành phố Lào Cai ngày càng văn minh và hiện đại nơi địa đầu Tổ quốc.
Phát biểu tại lễ khai hội, Chủ tịch UBND thành phố Lào Cai Hoàng Đăng Khoa nêu rõ, sau hơn 20 năm tổ chức, đến nay Lễ hội Đền Thượng không chỉ dừng lại trong khuôn khổ Lễ hội truyền thống của tỉnh Lào Cai và thành phố Lào Cai, mà ngày càng khẳng định là điểm sáng, địa chỉ đỏ về du lịch văn hoá, du lịch tâm linh, điểm đến đối với du khách muôn phương, bạn bè quốc tế cùng thăm quan, chiêm bái và chung vui ngày hội. Đặc biệt, kể từ khi Lễ hội Đền Thượng được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia vào năm 2017, mỗi năm, thành phố Lào Cai vinh dự được đón tiếp du khách gần xa đến với quần thể khu di tích lịch sử văn hóa Đền Thượng để được tỏ lòng thành kính trước anh linh Đức Thánh Trần được muôn dân kính phụng, tôn thờ.
Lễ hội Đền Thượng năm 2023 diễn ra từ ngày 3/2/2023 (ngày 13 tháng Giêng) đến hết ngày 5/2/2023 (ngày Rằm tháng Giêng năm Quý Mão). Trước đó, từ ngày 3/2, trong khuôn khổ của Lễ hội đã diễn ra các hoạt động chào mừng như: Giải đua xe đạp cúp Đền Thượng lần thứ IX; Hội báo Xuân Lào Cai; Chương trình văn nghệ và Đêm thơ nguyên tiêu; Hội thi các làn điệu dân ca và trình diễn trang phục dân tộc... Các chương trình giao lưu văn nghệ quần chúng, thi đấu các môn thể thao và các trò chơi dân gian đã thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương tham dự.