Sau nhiều năm tiến hành xã hội hóa thị trường lịch, có thể thấy cơ chế sản xuất và kinh doanh lịch đang từng bước được củng cố để đảm bảo, khống chế số lượng. Chất lượng thị trường lịch cũng ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, một trong những vấn đề khiến nhiều người trong ngành băn khoăn, đó là các nhà quản lý vẫn chưa giải quyết được bài toán cơ cấu hàng hóa giữa lịch sản xuất cho người bình dân, lịch cao cấp...
|
Khách vẫn tham khảo mẫu và giá là chủ yếu. |
Mùa lịch 2013, Cục Xuất bản vẫn giữ quyền phân phối chỉ tiêu cho các NXB, vẫn với phương châm chia đều bình quân số lượng cho các nhà xuất bản (NXB). Có lẽ đánh giá trước tình hình sức mua giảm sút, nên năm nay Cục Xuất bản cũng đã giảm định mức in ấn. Nếu như năm 2011, mỗi NXB được in 280.000 cuốn lịch, thì năm nay con số này chỉ còn 230.000 cuốn. Ngoài ra, Cục Xuất bản trực tiếp điều tiết thêm cho các nhóm làm lịch nhằm đáp ứng các nhu cầu in số lượng lớn của các đơn vị như ngân hàng, tập đoàn kinh tế… Với hơn 60 NXB hiện có, lượng lịch blốc trên thị trường sẽ khoảng 15 - 16 triệu blốc.
Xét về một khía cạnh nào đó, cách chia đều hạn mức này của Cục Xuất bản có vẻ như nhận được sự đồng thuận của các NXB, tuy nhiên, về góc độ quản lý nhà nước, có thể nhận thấy vẫn còn có sự lúng túng, loay hoay trong công tác quản lý nhà nước đối với thị trường lịch.
Theo ý kiến của một số NXB, là một doanh nghiệp, các NXB có quyền làm theo nhu cầu thị trường, miễn là đảm bảo định hướng tuân thủ đúng theo quy định của Luật Xuất bản. Việc Cục Xuất bản chia đều hạn mức cho các NXB theo các nhóm chỉ mang tính hình thức, bởi trên thực tế, nhiều NXB đã “bán” ngay hạn mức của mình cho các đơn vị tư nhân dưới hình thức liên kết xuất bản, và chính những đơn vị tư nhân này mới trực tiếp làm lịch. Tuy nhiên, cũng có một số NXB đang tìm cách tự khẳng định mình trên thị trường lịch, nên đã mời chuyên gia, tìm tư vấn về trực tiếp làm lịch và cũng đã tạo ra những sản phẩm lịch có chất lượng, điển hình như lịch của NXB Nông nghiệp, NXB Bách khoa, NXB Thời đại, NXB Trẻ...
Một trong những vấn đề khiến nhiều người trong ngành băn khoăn là tuy cơ chế sản xuất và kinh doanh lịch đang từng bước được củng cố để đảm bảo, khống chế số lượng, nhưng vẫn chưa giải quyết được bài toán cơ cấu hàng hóa. Tỷ lệ bao nhiêu lịch cho người bình dân, bao nhiêu lịch cho người có tiền vẫn đang bị áp đặt cho từng NXB và khó quản lý.
Được biết, trong mùa lịch blốc năm 2013, Cục Xuất bản đã ban hành 3 mẫu tem chống giả (hình vuông, hình tròn và hình elip) dán trên lịch blốc năm 2013 của các NXB được Cục Xuất bản xác nhận đăng ký kế hoạch xuất bản để chống in lậu, nhập lậu, làm hàng giả và nhận biết khi lưu thông trên thị trường nhằm bảo vệ lợi ích của đơn vị sản xuất và người tiêu dùng. Tem chống giả năm nay là tem chống giả đề can vỡ công nghệ nước và phát sáng 2 trong 1. Người tiêu dùng chỉ cần thoa nước lên bề mặt tem sẽ xuất hiện dòng chữ “Cục xuất bản”, chiếu đèn tia cực tím lên bề mặt tem xuất hiện dòng chữ phát sáng “Vina CHG®”. Tuy nhiên, thực tế tìm hiểu cho thấy, người tiêu dùng gần như không quan tâm đến việc lịch có tem hay không tem, mà chỉ quan tâm đến lịch blốc đó nhìn có đẹp mắt hay không, giá cả có phù hợp hay không... Chị Nguyễn Lan Anh (quận Tây Hồ) cho biết: “Đi mua lịch, tôi chỉ xem cuốn lịch đó có đẹp không, nội dung có hữu ích không và đặc biệt là giá cả như thế nào, có hợp lý so với túi tiền của mình hay không, chứ tôi không để ý xem lịch có dán tem hay không...”.
Được biết, Cục Xuất bản cũng đã có kế hoạch phối hợp với các ban, ngành liên quan tiến hành thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về hoạt động xuất bản, in, phát hành lịch blốc năm 2013 trên toàn quốc để góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xuất bản, in, phát hành lịch blốc và đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng.
Bài và ảnh: Phương Hà