Nguyên liệu chính làm nên các sản phẩm thổ cẩm tại cơ sở Bảo Hằng, tỉnh Thanh Hoá là tơ tằm. Ảnh: Khiếu Tư/TTXVN
Là người có nhiều kinh nghiệm trong nghề dệt thổ cẩm truyền thống, bà Hà Thị Tâm, người dân tộc Thái, ở thôn Tân Thành (xã Thành Lâm, huyện Bá Thước) luôn cần mẫn với nghề truyền thống từ lâu đời của cha ông để lại. Những tấm vải thổ cẩm được bà khéo léo dệt thành những sản phẩm đặc trưng của dân tộc mình như váy, áo, khăn, đệm ngồi, chăn, gối, khăn trải bàn, rèm cửa... Bên cạnh việc đáp ứng nhu cầu sử dụng trong gia đình, sản phẩm thổ cẩm của bà Tâm còn được nhiều homestay và khách du lịch biết đến với tính đa dạng và màu sắc bắt mắt, tiện dụng.
Bà Hà Thị Tâm cho biết: "Nghề dệt thổ cẩm chủ yếu do thế hệ trước đây truyền lại, có những thời điểm tưởng như bị mai một do sự phát triển của cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên mấy năm gần đây thông qua các lớp tập huấn, đào tạo nghề do ngành Văn hóa và địa phương phối hợp tổ chức đã thu hút nhiều hội viên phụ nữ tham gia, trong đó có cả thế hệ trẻ cùng chung tay bảo tồn giá trị văn hóa của dân tộc mình. Qua đó, góp phần gìn giữ và quảng bá nét đẹp về các sản phẩm thổ cẩm truyền thống đến với du khách trong và ngoài nước".
Cùng với sự phát triển của hoạt động du lịch cộng đồng tại Khu du lịch Pù Luông, các mặt hàng dệt thổ cẩm tại các thôn, bản ở Bá Thước từ chỗ chỉ phục vụ cuộc sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc nay đã và đang phát triển mạnh, dần trở thành sản phẩm thương mại gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Những sản phẩm thổ cẩm được làm ra từ đôi bàn tay khéo léo của phụ nữ Thái, huyện miền núi Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa có sức hút kỳ lạ đối với các du khách tham quan và nghỉ dưỡng ở các địa điểm du lịch.
Chị Nguyễn Hồng Minh, du khách đến từ Hà Nội chia sẻ: “Tôi ấn tượng rất mạnh với những sản phẩm dệt truyền thống của bà con dân tộc tại Khu du lịch Pù Luông. Tôi đã say sưa ngồi nhìn bà con dệt thổ cẩm bên khung cửi trước nhà. Sau kỳ nghỉ tại đây, tôi sẽ mua các sản phẩm thổ cẩm về tặng bạn bè và trang trí một số vật dụng trong nhà.”
Nhằm bảo tồn, khôi phục, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, góp phần phát triển du lịch trên địa bàn huyện Bá Thước, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa phối hợp với huyện Bá Thước tổ chức nhiều lớp tập huấn về phương pháp bảo tồn, phát huy giá trị phi vật thể liên quan đến nghề thủ công truyền thống, nghệ thuật thêu hoa văn trên trang phục truyền thống dân tộc phục vụ phát triển du lịch cho hàng trăm học viên là phụ nữ dân tộc thiểu số ở các xã Ban Công, Thành Lâm, Thành Sơn, Cổ Lũng, Lũng Niêm, Lũng Cao...
Gần chục năm trở lại đây, hoạt động du lịch cộng đồng ở huyện Bá Thước ngày càng phát triển. Kèm theo những sản phẩm du lịch hấp dẫn thì bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc nơi đây cũng được du khách ưa thích tìm hiểu và trải nghiệm. Nhờ gắn với hoạt động du lịch cộng đồng Pù Luông mà nghề dệt thổ cẩm tại huyện Bá Thước đang được quan tâm phát triển. Những người phụ nữ nơi đây cũng có điều kiện tăng thêm thu nhập, xóa đói giảm nghèo.
Ông Lò Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND huyện Bá Thước khẳng định: Huyện Bá Thước luôn nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, trong đó có nghề dệt thổ cẩm gắn với phát triển du lịch cộng đồng; từ đó tạo việc làm, tiêu thụ sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người dân. Ngoài xúc tiến thành lập làng nghề truyền thống, huyện cũng đang triển khai các thủ tục đề nghị công nhận dệt thổ cẩm thành sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Hiện nghề dệt thổ cẩm đang phát huy hiệu quả trong việc bảo tồn các giá trị văn hóa dân tộc huyện Bá Thước nói chung, dân tộc Thái, Mường nói riêng. Cùng với nỗ lực của chính quyền địa phương và tâm huyết của người yêu nghề, hy vọng nghề dệt thổ cẩm của đồng bào dân tộc Thái, dân tộc Mường huyện Bá Thước sẽ ngày càng phát triển để vừa bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống dân tộc, vừa góp phần cải thiện đời sống kinh tế cho người dân nơi này.