Ngày 1/11, tại Trung tâm Văn hóa - Thông tin - Thể thao huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã long trọng tổ chức lễ đón nhận Bằng công nhận Vườn Quốc gia Côn Đảo là vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế, do tổ chức công ước Ramsar trao tặng. Tham dự buổi Lễ có ông Bùi Cách Tuyến, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, cùng với đại diện cho các Bộ, ngành Trung ương, các Tổ chức Quốc tế, các nhà khoa học. Vườn Quốc gia Côn Đảo nằm trên địa bàn huyện Côn Đảo có diện tích gần 20 nghìn ha, trong đó diện tích hợp phần bảo tồn rừng gần 6 nghìn ha, diện tích hợp phần bảo tồn biển gần 14 nghìn ha. Ngoài ra, Vườn Quốc gia còn có vùng đệm biển bao quanh các phân khu là 20.500 ha. Vườn Quốc gia có các hệ sinh thái điển hình của một vùng biển nhiệt đới và là sinh cảnh của nhiều loài động, thực vật đặc hữu của Việt Nam, khu vực Đông Nam Á và Thế giới.
Theo Ban quản lý Vườn Quốc gia Côn Đảo: Hiện Vườn Quốc gia Côn Đảo đã ghi nhận trên 1.000 loài thực vật có mạch, 44 loài thực vật lần đầu tiên được mô tả tại các đảo. Vườn cũng đã ghi nhận được 29 loài thú, 85 loài chim và 46 loài bò sát, ếch nhái. Mặc dù số lượng loài không cao nhưng mật độ cá thể lại rất cao, một số loài và phân loài đặc hữu cho vùng như Sóc đen Côn Sơn. Riêng khu hệ chim Côn Đảo chưa được nghiên cứu đầy đủ nhưng nhiều nhà khoa học đã khẳng định, có nhiều loài chim ở Côn Đảo không tìm thấy ở bất kỳ một nơi nào khác ở Việt Nam như loài Bồ câu nicoba, Chim nhiệt đới, Chim điên mặt xanh...
Bên cạnh đó, hệ sinh thái biển Vườn Quốc gia Côn Đảo có rừng ngập mặn, các rạn san hô và cỏ biển. Rừng ngập mặn có khoảng 31 hécta với 46 loài thực vật phân bố xung quanh Hòn Ba, dọc bờ biển phía tây Hòn Bảy Cạnh và dọc theo bờ biển phía Nam, phía Bắc của đảo Côn Sơn. Các rạn san hô ở Côn Đảo thuộc loại cổ xưa nhất ở Việt Nam, phân bố tại khu vực nước nông xung quanh các đảo, chiếm tổng diện tích khoảng 1.000 hécta. Ngoài ra, Vườn Quốc gia Côn Đảo còn là nơi lý tưởng để tham quan, nghiên cứu các hệ sinh thái rừng nhiệt đới hải đảo và các loài động thực vật, đặc hữu quý hiếm. Tại đây, du khách có thể tìm hiểu thêm về các dự án về biển và công tác bảo tồn các sinh vật biển như công tác bảo tồn rùa biển, phục hồi, nuôi cấy san hô, di dời, khoanh nuôi những loài hải sản quý hiếm.
Vườn Quốc gia Côn Đảo là mẫu chuẩn về sự độc đáo, hiếm và đại diện cho một kiểu đất ngập nước tự nhiên ở vùng biển phía Đông Nam của Việt Nam và của thế giới. Vườn Quốc gia Côn Đảo còn là nơi phân bố của các loài cực kỳ nguy cấp và các quần xã sinh thái đang bị đe dọa (như Dugon, Rùa biển). Vườn còn là nơi đóng vai trò hỗ trợ cho các loài động, thực vật có ý nghĩa trong việc duy trì đa dạng sinh học quan trọng tại Việt Nam và của thế giới, là nơi cung cấp nguồn thức ăn quan trọng cho các loài động vật thủy sinh, là nơi sinh sản, nuôi dưỡng và đường di cư của nhiều loài sinh vật biển.
Ông Nguyễn Đức Tú, Đại diện Ban Thư ký Công ước Ramsar cho biết: Việt Nam là nước đầu tiên ở Đông Nam Á tham gia công ước Ramsar từ năm 1989, trải qua một thời gian rất dài chúng ta mới đề cử được khu Ramsar thứ 2 ở Cát Tiên, thời gian gần đây chúng ta cố gắng đề cử những khu điển hình cho nhiều mô hình đất ngập nước khác nhau ở Việt Nam và Vườn Quốc gia Côn Đảo là mô hình vùng đất ngập nước biển, đảo đầu tiên được đề cử chứng nhận Ramsar. Khu Ramsar là vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế, đó là những nơi điển hình giữ hệ sinh thái đất ngập nước cho thế giới.
Hiện có hơn 2.000 khu Ramsar trên thế giới, các khu đất ngập nước này là những hình mẫu điển hình cho hệ sinh thái đất ngập nước, hệ sinh thái đất ngập nước có vai trò rất quan trọng không chỉ trong bảo tồn thiên nhiên mà nó cũng rất quan trọng với cuộc sống con người vì nó cung cấp rất nhiều dịch vụ hệ sinh thái cho con người. Việc Vườn Quốc gia Côn Đảo được chọn là Khu Ramsar vì ở đây có những giá trị quan trọng ở tầm quốc tế, tính riêng hệ động thực vật rất phong phú và đặc biệt nơi đây còn có những loài động vật bị đe dọa ở cấp độ toàn cầu, những thảm thực vật và san hô rất đặc trưng của Việt Nam.
Trong đợt xét công nhận Khu Ramsar vừa qua, Vườn Quốc gia Côn Đảo thỏa mãn 5 tiêu chí theo công ước Ramsar gồm mẫu chuẩn về sự độc đáo, hiếm và đại diện cho một kiểu đất ngập nước tự nhiên ở vùng biển phía Đông – Nam của Việt Nam và của khu vực; là nơi phân bố của các loài cực kỳ nguy cấp và các quần xã sinh thái đang bị đe dọa; đóng vai trò hỗ trợ cho các loài động, thực vật có ý nghĩa trong việc duy trì đa dạng sinh học quan trọng tại Việt Nam và của khu vực; hỗ trợ cho các loài động, thực vật đang trong giai đoạn quyết định vòng đời, là nơi trú ẩn cho các loài này khi chúng gặp điều kiện nguy hiểm; là nơi cung cấp nguồn thức ăn quan trọng cho các loài động vật thủy sinh, là nơi sinh sản, nuôi dưỡng và đường di cư mà nhờ đó các loài động vật này có thể sinh sôi, nảy nở tại khu vực biển phía Đông – Nam của Việt Nam và của khu vực.
Vườn Quốc gia Côn Đảo được công nhận là Khu Ramsar thứ 2.203 của Thế giới, Khu thứ 6 của Việt Nam sau các Khu Ramsar như Khu Ramsar Giao Thủy - Nam Định, Khu Ramsar Bàu Sấu thuộc Vườn Quốc gia Cát Tiên – Đồng Nai, Khu Ramsar hồ Ba Bể - Bắc Cạn, Khu Ramsar Tràm Chim – Đồng Tháp. Điểm đặc trưng của Vườn Quốc gia Côn Đảo là Khu Ramsar biển đầu tiên của Việt Nam. Đây cũng là cơ hội tốt cho công tác bảo tồn đa dạng sinh học, đồng thời cũng là cơ hội để Côn Đảo phát triển bền vững, nâng cao giá trị Vườn Quốc gia Côn Đảo theo quan điểm và định hướng của Chính phủ tại Quyết định 364/2005/QĐ-TTg về phê duyện tổng thể đề án phát triển kinh tế - xã hội huyện Côn Đảo đến năm 2020. Bên cạnh đó, việc công nhận Vườn Quốc gia Côn Đảo là Khu Ramsar còn góp phần nâng cao vị thế và nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện Công ước Ramsar, thể hiện sự cam kết của Chính phủ Việt Nam trong nỗ lực bảo tồn, sử dụng khôn khéo các vùng đất ngập nước và phù hợp với Kế hoạch hành động đa dạng sinh học của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
Theo ông Hồ Văn Niên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh bà Rịa-Vũng Tàu: Bên cạnh niềm vinh dự to lớn đó là trách nhiệm của chính quyền và nhân dân huyện Côn Đảo nói riêng và tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu nói chung trong việc bảo tồn, gìn giữ các giá trị đặc trưng của Khu Ramsar Vườn Quốc gia Côn Đảo. Cùng với sự chung tay, góp sức của chính quyền và toàn thể nhân dân trong tỉnh, cũng như sự giúp đỡ nhiệt tình, có hiệu quả của các Bộ, ngành Trung ương, cộng đồng quốc tế, các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu sẽ làm tốt hơn nữa công tác quản lý, bảo tồn các giá trị của vùng đất ngập nước này.
Tỉnh cam kết sẽ tăng cường triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng; xây dựng, củng cố bộ máy quản lý, đầu tư trang thiết bị, cơ sở hạ tầng; đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứ, điều tra về đa dạng sinh họa; triển khai thực hiện các dự án đẩu tư cho Vườn Quốc gia Côn Đảo…Trong tương lai gần Côn Đảo nói riêng và tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu nói chung sẽ là điểm đến lý tưởng cho du khách trong và ngoài nước tham quan, du lịch, nghĩ dưỡng và đặc biệt là du lịch sinh thái.
Huỳnh Sơn