Trong tờ trình về dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 81/2021/NĐ-CP quy định cơ chế thu, quản lý học phí các trường đại học và địa phương cả nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu khó khăn, nếu học phí năm học 2023 -2024 thực hiện theo Nghị định 81, mức trần sẽ tăng cao, trở thành gánh nặng rất lớn với xã hội.
Trong các năm 2021, 2022, 2023, Chính phủ đã yêu cầu các trường đại học, các địa phương không tăng học phí so với năm 2020 nhằm hỗ trợ người dân chịu ảnh hưởng nặng nề trong và sau dịch COVID-19. Do vậy, lộ trình học phí theo Nghị định 81 kể từ khi ban hành năm 2021 đến nay chưa được áp dụng, mức thu học phí đã giữ nguyên trong 3 năm học vừa qua.
Tháng 8/2023, Chính phủ đã chỉ đạo và Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến của các địa phương, các trường đại học, chuyên gia về việc điều chỉnh, sửa đổi Nghị định 81 cho phù hợp tình hình thực tế.
Nhiều ý kiến đều cho rằng, học phí năm học 2023 - 2024 cần được điều chỉnh tăng để bảo đảm nguồn lực nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, đầu tư cơ sở vật chất trong điều kiện nguồn lực đầu tư hạn chế, ngân sách chi thường xuyên bị cắt giảm hằng năm.
Với các trường đại học công lập, nguồn thu từ học phí chiếm tỉ trọng trên 80% tổng nguồn thu của trường, khả năng khai thác từ các nguồn thu khác còn hạn chế. Nhiều trường đề nghị phải tăng học phí để có thể bù đắp chi phí hoạt động thường xuyên, nâng cao chất lượng đào tạo và thực hiện lộ trình tự chủ.
Tại tờ trình, Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu rõ, mức trần học phí với đại học công lập chưa tự đảm bảo chi thường xuyên năm học 2023 - 2024 là 1,2 - 2,45 triệu đồng/tháng, tùy khối ngành, thay vì mức 1,35 - 2,76 triệu đồng như Nghị định 81. Mức thu hiện nay là 980.000 đồng - 1,43 triệu đồng/tháng.
Những trường đã tự chủ (tự chi lương, phụ cấp, sửa chữa cơ sở vật chất...), tùy mức độ được thu tối đa bằng 2 - 2,5 lần mức trên, tương đương khoảng 2,4 - 6,15 triệu đồng/tháng.
Bộ Giáo dục và Đào tạo trình phương án giữ nguyên các quy định về hỗ trợ học phí, miễn giảm học phí với học sinh, sinh viên diện chính sách, nhằm đảm bảo công bằng trong tiếp cận các dịch vụ giáo dục.