Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn tiếp thu và giải trình trước Quốc hội chiều 4//11/2022.
Mong các địa phương trong quá trình rà soát, sắp xếp không máy móc
Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Nguyễn Kim Sơn, tổng số giáo viên thiếu tính từ nay đến năm 2026 là 107 nghìn người. Chỉ tiêu được duyệt là hơn 65 nghìn giáo viên cho việc tuyển từ nay đến năm 2026. Bộ trưởng cảm ơn Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ bởi trong tình hình tinh giảm biên chế mà vẫn bố trí được cho ngành 65 nghìn chỉ tiêu và khẳng định “Đây là một sự ưu ái rất lớn và vượt bậc".
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT giải trình về con số con số 65 nghìn và con số 107 nghìn giáo viên. Đây là cách tính, con số 107 nghìn thì ngành giáo dục đang tính theo thực tế. Tức là vùng miền núi và các điểm trường xa cũng có thể có các lớp học không theo chuẩn mà số học sinh sẽ ít hơn trường chuẩn. Có những lớp học 5-7 học sinh, thậm chí còn ít hơn nữa. Nhưng vẫn có thể phải duy trì các điểm trường để cho học sinh đến học theo tinh thần “ở đâu có học trò thì ở đó có giáo viên".
"Sự chênh lệch giữa vùng nông thôn, miền núi hiện nay với tỷ lệ học sinh ở các vùng đô thị đang có rất nhiều. Chúng tôi nhận thấy, một trong các khâu cần giải quyết tình trạng thiếu giáo viên là cần phải rà soát, sắp xếp lại một lần nữa mạng lưới cơ sở giáo dục từ mầm non đến phổ thông. Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo rất ráo riết việc này”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.
Trong hai năm qua, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo rất quyết liệt, tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định cần phải tiếp tục thực hiện, vì mỗi tỉnh, mỗi địa phương việc rà soát, sắp xếp vẫn còn khác nhau. Trong quá trình rà soát, sắp xếp, năm 2021 đã có sơ kết việc này. Cho thấy, nhiều địa phương đã làm rất tốt. Nhưng một số địa phương còn tình trạng sắp xếp một cách tương đối cơ học.
Nên với tinh thần là rà soát, sắp xếp nhưng Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn mong các địa phương trong quá trình rà soát, sắp xếp không máy móc, cứng nhắc. Nghĩa là, không vì sắp xếp để giảm số điểm trường. Trong đó phải lấy đối tượng là học sinh để làm sao có được điều kiện học tập tốt nhất, thuận tiện nhất. Giáo viên cũng đỡ vất vả nhất trong quá trình triển khai các công việc của mình.
Về vấn đề chỉ tiêu, người đứng đầu ngành giáo dục cho biết, từ năm nay đến năm 2026 chúng ta có hơn 65 nghìn chỉ tiêu. Nhưng hiện nay các tỉnh và thành phố nhiều nơi vẫn còn một lượng chỉ tiêu cũ chưa tuyển.
Dẫn chứng về câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyện (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk) nêu hiện nay tỉnh này đang thiếu 1.700 giáo viên. Tuy nhiên, theo con số mà của ngành giáo dục nắm được bởi một cơ sở dữ liệu đầy đủ thì hiện nay Đắk Lắk vẫn còn 2.358 chỉ tiêu biên chế chưa tuyển và phân bổ của năm 2022 là thêm 243 chỉ tiêu nữa. Cho nên, Bộ trưởng Nguyễn kim Sơn cho rằng, Đắk Lắk tuyển hết số này giải quyết được khá cơ bản việc thiếu giáo viên.
Tích cực tuyển mới
Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT một trong những giải pháp cần phải khẩn trương là vừa tuyển số cũ, vừa tích cực tuyển theo chỉ tiêu mới. Bộ cũng từng trao đổi với các địa phương là theo Luật Giáo dục 2019 mong muốn nâng chuẩn giáo viên. Tuy nhiên, có một hiện tượng là số giáo viên theo chuẩn cũ được đào tạo ở các trường cao đẳng ra chưa đáp ứng được chuẩn mới. Do đó, lộ trình từ nay đến năm 2030 cần phải hoàn tất việc bồi dưỡng, nâng chuẩn.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng nêu việc nhiều địa phương có đề xuất và Bộ thấy rất hợp lý. Đồng thời, mong muốn trong kỳ họp Quốc hội lần này có thể đề cập đến góc độ giao cho Bộ GD&ĐT nghiên cứu, đề xuất tạm tuyển số lượng giáo viên theo chuẩn cũ.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng nhấn mạnh sẽ đẩy mạnh việc bồi dưỡng để đến năm 2030 số này có thể đạt chuẩn. Đến thời điểm đó nếu như các trường hợp này chưa đạt chuẩn thì có thể họ phải chấp nhận không tham gia đội ngũ. Đấy cũng được xem như một giải pháp cho các nguồn tuyển.
“Để có nguồn tuyển tốt, chúng tôi đã tính rất nhiều giải pháp như nâng cao năng lực của các trường đại học sư phạm, các chỉ tiêu và đặc biệt là các ngành đào tạo cho các môn học mới để thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới năm 2018. Trong 2 năm qua, số học sinh vào học các trường đại học sư phạm cũng đã tăng lên đáng kể”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng nêu, trong quá trình triển khai Nghị định 116 về việc đặt hàng các trường đại học sư phạm để đào tạo giáo viên thì trong quá trình thực hiện vẫn còn có một số vướng mắc. Cụ thể, rất nhiều địa phương cho đến thời điểm hiện nay không dám đặt hàng với nhiều lý do khác nhau. Bộ đang tiến hành rà soát các nội dung liên quan đến Nghị định 116 để các địa phương có thể triển khai đặt hàng đào tạo giáo viên”.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng nêu giải pháp làm thế nào để giảm số lượng giáo viên nghỉ việc, chuyển việc, bỏ việc - một hiện tượng đang diễn ra mà báo chí, dư luận, cử tri rất quan tâm trong những ngày vừa qua, trong đó có nhiều giải pháp được tính đến. Về phía Bộ GD&ĐT đang rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, thể chế, chính sách có liên quan đến nhà giáo. Trong đó vấn đề tăng lương, nâng phụ cấp ưu đãi đặc biệt cho giáo viên mầm non và giáo viên tiểu học phải thực hiện một cách cấp bách để giải quyết được đời sống cho giáo viên, với tinh thần là "Có thực đạo mới vực được đạo". Một điểm rất quan trọng nữa mà Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu là cải thiện môi trường làm việc và hỗ trợ về mặt chuyên môn cho giáo viên.
“Chúng tôi cũng mong rằng, về phía xã hội, phụ huynh chia sẻ, đồng hành và cả hai phía nhà giáo sẽ tốt cho con em của chúng ta”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.