Sau khi có phương án thi tốt nghiệp THPT năm 2014 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT), nhiều trường đã tổ chức cho học sinh lớp 12 đăng ký, chọn lựa 2 môn thi tự chọn. Kết quả bước đầu cho thấy, rất ít học sinh chọn thi môn xã hội, đặc biệt môn Lịch sử. Sắp tới, khi có phương án thi tốt nghiệp chính thức thì nhiều khả năng, phần lớn học sinh vẫn chọn đăng ký thi các môn tự nhiên, với hình thức thi trắc nghiệm. Vì Bộ GD-ĐT đã trao quyền tự chủ cho học sinh và các em có toàn quyền quyết định, lựa chọn, nên tất nhiên, các em sẽ chọn thi những môn mà mình có thế mạnh, học tốt; những môn thuận tiện, ít phải đầu tư, học bài nhiều; những môn có liên quan thiết thực đến việc thi đại học, cao đẳng. Nếu giả sử, ngay cả môn Văn, môn Toán đưa vào diện môn tự chọn thì số học sinh chọn thi môn Văn, kể cả môn Toán cũng không có nhiều.
Chúng ta không nên trách các em sao lại không chọn các môn xã hội để thi. Chúng ta càng không nên nâng cao quan điểm, quan trọng hóa vấn đề: các em không chọn môn Lịch sử là có tư tưởng lệch lạc, không yêu nước, quay lưng lại với lịch sử dân tộc. Chúng ta không nên đổ lỗi: học sinh không chọn môn xã hội là do sách giáo khoa khô khan, thầy cô giáo dạy các môn này thiếu hấp dẫn, lôi cuốn.
Thầy Nguyễn Thanh, Hiệu trưởng, trường THPT Vạn Tường (Quảng Ngãi) cho rằng: “Việc học sinh lớp 12 ít hoặc không chọn thi môn Lịch sử, Địa lý cũng là việc bình thường. Chúng ta hãy bình tĩnh suy xét cho thấu đáo. Các em không chọn môn thi đó không có nghĩa là các em không yêu thích, không có kiến thức về môn đó. Thi cử hiện nay chỉ là phần ngọn, kiểm tra, đánh giá được một lượng nhỏ kiến thức, kỹ năng mà thôi. Cái chính ở đây là thái độ, khả năng tiếp thu kiến thức của học sinh trong quá trình học tập và chất lượng dạy của thầy. Việc Bộ GD-ĐT đưa kết quả học tập ở lớp 12 tham gia vào kết quả thi tốt nghiệp là cách làm hay, để đánh giá chất lượng một cách toàn diện, chính xác hơn”.
Trong bối cảnh xã hội, xu thế chung, cánh cửa ngành nghề, việc làm dành cho các thí sinh, sinh viên học ngành khoa học xã hội- nhân văn ngày càng nhỏ hẹp; nhu cầu, cơ hội việc làm cho các ngành nghề khoa học tự nhiên, kỹ thuật lúc nào cũng rộng mở, mà bắt buộc, mời gọi nhiều em học sinh học và thi các môn xã hội, khối C là điều không tưởng. Tất cả chúng ta hãy chấp nhận thực tế này. Để chống tư tưởng học lệch, học đối phó, đạt mục tiêu giáo dục toàn diện, ngành giáo dục cần thực hiện đồng bộ và có hiệu quả lộ trình Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam. Điều kiện thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT phải đạt mức học lực loại trung bình trở lên, vừa phù hợp với cách đánh giá, xếp loại học sinh phổ thông vừa buộc học sinh 12 không thể coi thường, lơ là, chểnh mảng các môn học văn hóa khác. Nếu không có chế tài, điều kiện hợp lý thì khó trông đợi tính tự giác học tập toàn diện từ phía học sinh.
ĐỖ TẤN NGỌC