Chiều 2/1, Bộ Giáo dục và Đào tạo thông báo sẽ lấy ý kiến rộng rãi về việc điều chỉnh phương án thi và công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT), trước khi được triển khai đại trà, dự kiến kể từ năm học 2014-2015. Theo đó, dự kiến ngoài diện học sinh được miễn thi theo quy chế thi hiện hành, Bộ dự kiến sẽ xác định tỷ lệ miễn thi chung cho các Sở Giáo dục và Đào tạo, Cục Nhà trường - Bộ Quốc phòng tối đa là 20% trong năm đầu tiên thực hiện điều chỉnh; trong các năm sau, có thể xem xét điều chỉnh tỷ lệ này.
Học sinh được miễn thi vẫn có thể đăng ký dự thi tốt nghiệp để được công nhận và xếp loại tốt nghiệp theo quy định. Hiệu trưởng các trường thành lập và điều hành Hội đồng xét miễn thi của trường; Công khai danh sách học sinh được miễn thi để học sinh và xã hội giám sát.
Về môn thi sẽ có 2 phương án lựa chọn: Phương án 1 là thí sinh thi 4 môn gồm: 2 môn thi bắt buộc: Toán và Ngữ văn; 2 môn do thí sinh tự chọn trong số các môn: Vật lí, Hóa học, Sinh học, Địa lí và Lịch sử.
Học sinh có thể đăng ký thi môn Ngoại ngữ để được cộng điểm khuyến khích vào điểm xét tốt nghiệp; dự kiến bài thi môn Ngoại ngữ đạt 9,0 điểm trở lên được cộng 2,0 điểm; đạt 7,0 điểm trở lên được cộng 1,5 điểm; đạt 5,0 điểm trở lên được cộng 1,0 điểm.
Theo lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, nếu thí sinh lựa chọn thi Ngoại ngữ sẽ phải thi theo chương trình 7 năm, do vậy phương án này có ưu điểm là giảm áp lực cho học sinh, đảm bảo đánh giá môn ngoại ngữ thực chất hơn, tạo điều kiện để Bộ và các trường có thời gian triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng dạy học theo yêu cầu của Đề án Ngoại ngữ 2020; trong đó đặc biệt coi trọng đổi mới cách thức thi, đánh giá năng lực ngoại ngữ theo yêu cầu giao tiếp (nghe, nói, đọc, viết).
Phương án 2: thí sinh sẽ thi 5 môn gồm: 3 môn bắt buộc là Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ; 2 môn thi do thí sinh tự chọn trong số các môn: Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý và Lịch sử.
Với môn ngoại ngữ: Thí sinh giáo dục thường xuyên và thí sinh giáo dục trung học phổ thông không theo học hết chương trình hiện hành hoặc có khó khăn về điều kiện dạy học sẽ được tự chọn một môn thi thay thế trong số các môn: Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý và Lịch sử, sao cho không trùng với hai môn tự chọn nói trên.
Phương án thi này có ưu điểm là bắt buộc phần lớn học sinh phải học ngoại ngữ, nhưng số môn thi tăng lên và sẽ kéo dài phương pháp thi ngoại ngữ đã lạc hậu, không tác động đến việc đổi mới phương pháp dạy và học ngoại ngữ.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Vinh Hiển khẳng định việc điều chỉnh này nhằm đổi mới phương thức thi và công nhận tốt nghiệp THPT theo hướng giảm áp lực và tốn kém cho xã hội mà vẫn bảo đảm độ tin cậy, trung thực, đánh giá đúng năng lực học sinh và phối hợp sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình học với đánh giá cuối kỳ, cuối năm học.
Hình thức thi, cách thức tổ chức thi và xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông trong những năm qua đã gây áp lực cho học sinh, học viên, tốn kém cho xã hội, bức xúc trong dư luận; chưa thực sự kích thích học sinh phấn đấu học tập, rèn luyện một cách toàn diện.
Thứ trưởng cũng khẳng định việc thay đổi này là cần thiết và cũng được tính thời gian thích hợp trước khi triển khai, không gây khó khăn cho học sinh.
Ngọc Anh