Kết quả vượt trội của Lý Hải Đăng đến từ việc tự học, sự hướng dẫn tận tình của cô chủ nhiệm và sự động viên kịp thời của gia đình.
Em Lý Hải Đăng (hàng đầu tiên, đứng thứ 3, từ trái sang) tại kỳ thi Olympic Hóa học Quốc tế năm 2020. Ảnh: TTXVN phát
Những thử nghiệm đầu tiên
Chị Nguyễn Thị Thu Hà, mẹ của Lý Hải Đăng cho biết, từ bé Đăng đã đam mê đọc các loại sách nghiên cứu với đủ các lĩnh vực. Chương trình truyền hình ưa thích của em đều liên quan đến khoa học như các kênh Discovery, National Geographic... Không chỉ xem, đọc, Đăng còn thử nghiệm các phản ứng hóa học ngay tại nhà từ khi mới học những năm cuối của bậc tiểu học.
Chị Thu Hà nhớ lại hôm đi làm về thấy một chiếc chậu giặt bị cháy, hỏi con thì Đăng nói do đọc trong sách có thí nghiệm về hóa học nên muốn thực hành. Lúc đó mình chỉ dặn con là nhiều thí nghiệm hóa học cũng như một số thử nghiệm ở các lĩnh vực khác không nên làm tại nhà, nhất là với trẻ nhỏ.
Tự đọc, tự nghiên cứu là hành trình bất tận của Lý Hải Đăng. Để thỏa mãn niềm đam mê, hiếu kỳ, có bao nhiêu tiền tiết kiệm, Đăng đều mua các dụng cụ thí nghiệm hóa học, mua sách của những cấp học cao hơn để tự học, tự nghiên cứu. Tất cả những tố chất này đã đưa Đăng đến với lựa chọn học chuyên Hóa khi bước vào bậc học Trung học phổ thông.
Chị Thu Hà cho biết, Lý Hải Đăng học giỏi đều các môn tự nhiên. Trước kỳ thi vào Trường chuyên Trần Phú, hai mẹ con phân vân lựa chọn giữa lớp chuyên Toán và chuyên Hóa. Nhớ lại những lần thí nghiệm của con, chị động viên con chọn chuyên Hóa. Đó là mối duyên đầu tiên với hóa học song lại có tính chất quyết định thúc đẩy tài năng của Hải Đăng lên đỉnh vinh quang khi theo môn học này ở lứa tuổi học trò.
Đam mê thế giới thực nghiệm, thách thức
Năm 2017, Lý Hải Đăng đạt thủ khoa đầu vào lớp chuyên Hóa, Trường Trung học phổ thông chuyên Trần Phú. Cô giáo chủ nhiệm Nguyễn Thị Thanh Thúy nhận thấy tố chất khác biệt của em và ngạc nhiên về những kiến thức Đăng có. Do thành tích vượt trội trong học tập, năm học lớp 11 Đăng học vượt lớp để học cùng các anh chị lớp 12 và tham dự một số kỳ thi học sinh giỏi liên quan đến Hóa học. Đối với các kỳ thi ở trong nước, Lý Hải Đăng đã giành giải Nhì học sinh giỏi thành phố Hải Phòng các năm học 2018-2019, 2019-2020; Huy chương Vàng vùng Duyên hải Bắc Bộ (cuộc thi dành cho học sinh các trường Trung học phổ thông chuyên) các năm 2017-2018, 2018-2019; Giải nhì học sinh giỏi quốc gia môn Hóa học năm học 2017-2018, 2018-2019. Em còn giành giải Excellent (đạt điểm tuyệt đối) kỳ thi Hóa học Australia các năm học Trung học phổ thông...
Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Phòng Lê Quốc Tiến chúc mừng em Lý Hải Đăng. Ảnh: TTXVN phát
Với bảng thành tích sáng chói như vậy song để đến với kỳ thi Olympic Hóa học quốc tế, đã có lúc Lý Hải Đăng muốn bỏ cuộc.
Chị Nguyễn Thị Thu Hà cho biết, với kết quả học tập trên, Đăng được tuyển thẳng vào một số trường, nhưng không có trường học mà em mơ ước là Đại học Y Hà Nội. Đăng chưa từng đạt giải nhất trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia, đó cũng là trở lực khi em đến với kỳ thi quốc tế. Nếu không đạt thành tích xuất sắc nhất, giấc mơ vào thẳng Đại học Y Hà Nội sẽ bị đứt gánh. Do đó, em băn khoăn muốn dừng luyện thi Olympic - kỳ thi tập trung toàn bộ sức lực cho môn Hóa để ôn thi đại học - kỳ thi đòi hỏi học sinh phải học đều các môn Toán - Lý- Hóa và phải đảm bảo yêu cầu khác là tốt nghiệp Trung học phổ thông, trong đó có những môn học mà Đăng không mặn mà như Văn học.
Lý Hải Đăng đề xuất với cô giáo chủ nhiệm cho em rời khỏi đội tuyển và nhờ thêm cả mẹ nói đỡ. Trước sự lựa chọn của học trò, cô Nguyễn Thị Thanh Thúy động viên Đăng, việc học của Đăng là màu cờ sắc áo của nhà trường, là động lực để các em học sinh lớp sau nỗ lực. Rồi thầy Đoàn Thái Sơn - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Chuyên Trần Phú cũng động viên em, vẫn có tiền lệ những học sinh đạt giải cao trong kỳ thi quốc gia không hẳn đã trở thành người giành Huy chương Vàng trong các kỳ thi quốc tế.
Sự động viên của thày cô giáo, cộng với việc tự tìm hiểu lịch sử các kỳ thi, Lý Hải Đăng tự tin mình còn cơ hội. Em quay trở lại tiến trình tập trung toàn bộ sức lực vào việc học tập Hóa học. Ngoài bài tập cô chủ nhiệm và các thầy cô trong đội tuyển giao, Đăng tự tìm đề của các năm trước và ôn luyện. Phần nào khó, không hiểu, em hỏi thày cô hoặc lại tự tìm tòi, nghiên cứu các phương pháp giải bài tập trên internet. Khi bước vào kỳ thi Olympic Hóa học quốc tế 2020 do Thổ Nhĩ Kỳ đăng cai, Đăng ở trong tâm thế hoàn toàn tự tin và giành kết quả vượt bậc là Huy chương Vàng, đứng đầu trong 4 thành viên của Việt Nam (cả 4 học sinh tham dự đều giành Huy chương Vàng) và thứ 5/235 trong tổng số học sinh đến từ 60 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự.
Lý Hải Đăng nhất định không nói về bản thân. Khi được hỏi vì sao chọn Trường Đại học Y và môn Hóa học, lúc đó Đăng mới mở lời, Toán, Lý, Hóa đều đòi hỏi tư duy logic song Hóa học còn đòi hỏi cao hơn đó là phải có sự thực nghiệm. Học chuyên ngành y cũng cần kiến thức đa ngành và là công việc cứu giúp được nhiều người nên em thích thú.
Nói về Lý Hải Đăng, cô Nguyễn Thị Thanh Thúy, giáo viên chủ nhiệm, người động viên em tiếp tục hành trình với môn Hóa học tâm sự: “Khi Đăng giành Huy chương Vàng, ai cũng hỏi tôi khó khăn của cô và trò là gì? Cho đến giờ này, khi đã đạt kết quả cuối cùng, cả cô và trò không còn cảm thấy khó khăn gì nữa. Mọi thứ đều đã lùi lại phía sau. Cô cảm ơn Đăng. Nếu không có em là một học sinh đầy tố chất với khả năng tự học rất cao, cô cũng sẽ không có vinh dự này”.
Hiện tại, Lý Hải Đăng đang sống cùng gia đình ở phố Văn Cao, Hải Phòng. Mẹ em là Nguyễn Thị Thu Hà, giáo viên dạy ngoại ngữ bậc Trung học cơ sở. Bố em là Lý Sỹ Mạnh, thủy thủ Công ty Vận tải biển Việt Nam. Cuộc sống đời thường của Lý Hải Đăng bình dị như tất cả mọi học trò, luôn cân bằng thời gian học và nghỉ ngơi. Em không cảm thấy thiếu thời gian vì đơn giản, tất cả những giờ học tập, rèn luyện đều xuất phát từ niềm đam mê và đó đều là những giờ phút thăng hoa...