Gần tới kỳ tuyển sinh ĐH,CĐ mỗi năm, Bộ Giáo dục và Đào tạo lại cho ra mắt cuốn "Những điều cần biết về tuyển sinh đại học, cao đẳng", được coi như “phát ngôn” của Bộ về những đổi mới trong công tác tuyển sinh. Năm nay cũng vậy, “đến hẹn lại lên”, cuốn sách đã ra mắt ngày 17/3 và được tải lên mạng của Bộ ngày 22/3 và được coi là “cứu cánh” với học sinh bởi đây là năm có rất nhiều đổi mới trong công tác tuyển sinh.
Thế nhưng, trên thực tế, nội dung cuốn “cẩm nang” duy nhất này lại không đáp ứng được yêu cầu. Bên cạnh đó, việc mỗi năm một cuốn “cẩm nang” ra đời cũng thể hiện sự thiếu bền vững trong công tác tuyển sinh của ngành giáo dục.
Nhiều sai sót
Cuốn sách "Những điều cần biết về tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2014" do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam ấn hành với số lượng 50.000 bản, giá .000 đồng/ cuốn, năm nay được bán rất chạy, bởi học sinh đều trông chờ những thông tin chính thống về tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo, được thông báo sẽ công bố đầy đủ trong cuốn sách này. Ghi nhận của phóng viên vào sáng 27/3 tại một số nhà sách tại phố Lý Thường Kiệt, phố Tây Sơn, cuốn sách này được thông báo… hết hàng.
Tuy nhiên, mong thật nhiều mà “thực tế chẳng được bao nhiêu”, cuốn sách trên thực tế có nhiều sai sót, nhiều lỗi, cũng như thông tin thiếu đầy đủ.
Em Nguyễn Mạnh Hà, học sinh trường THPT Việt Đức, Hà Nội, cho biết: “Năm nay quy chế tuyển sinh có nhiều thay đổi, nên hầu như chúng em đều mong chờ thông tin chính thống từ cuốn "Những điều cần biết…", nhưng khi có cuốn sách trong tay rồi thì những thông tin cần như: điểm chuẩn của các trường năm trước, định hướng phát triển của ngành trong 5 - 10 năm tới… lại không có. Vì vậy, dù đã mua sách, em vẫn phải tham khảo thêm thông tin từ website của một số trường mình quan tâm và một số cuốn cẩm nang do các báo phát hành”.
Nội dung cuốn "Những điều cần biết..." hoàn toàn do Vụ Giáo dục đại học và sau đại học (Bộ GD - ĐT) phụ trách về nội dung, NXB Giáo dục Việt Nam nhận trách nhiệm về hình thức in sao. Chính vì thế, những nội dung sai sót hoặc chưa cập nhật, đều do Bộ GD - ĐT cung cấp cho NXB. Ông Ngô Trần Ái, Giám đốc NXB Giáo dục Việt Nam |
Đó cũng là phản ánh chung của nhiều em học sinh THPT khi được hỏi về cuốn “Những điều cần biết…”. Theo các em, tuy đây là “cứu cánh” duy nhất để tìm hiểu thông tin về tuyển sinh năm nay, nhưng đọc xong thì cơ bản vẫn “nhiều mông lung” và các em lại phải tìm hiểu từ các nguồn khác. “Trên mạng có rất nhiều thông tin, nhưng nhìn chung chúng em vẫn lo lắng vì sợ thông tin không chính thống. Lẽ ra cuốn “Những điều cần biết…” nên đầy đủ, chi tiết và đáp ứng được yêu cầu của học sinh hơn nữa”, một học sinh THPT chia sẻ.
Theo thông tin riêng của phóng viên, nội dung của cuốn "Nhưng điều cần biết…" chỉ cập nhật đến ngày 6/3. Bên cạnh đó, do phải cập nhật thông tin về việc các trường được tuyển sinh riêng (điểm mới và “hot” nhất của việc tuyển sinh năm nay), đồng thời lại phải đảm bảo thời gian ra sách, nên rất nhiều sai sót đã xảy ra trong khâu biên tập, in ấn. Đơn cử như trong cuốn sách thông tin là trường ĐH Quốc tế, ĐH Quốc gia TP Hồ Chí Minh (mã tuyển sinh QSQ) không tổ chức thi, trong khi thực tế trường vẫn tổ chức thi theo kỳ thi 3 chung và trường đã gửi công văn đính chính thông tin này tới Bộ GD - ĐT. Hay thông tin sai lệch thông tin về chỉ tiêu tuyển sinh từ ĐH Ngân hàng TP Hồ Chí Minh. Còn trường ĐH Bách khoa, ĐH Quốc gia TP Hồ Chí Minh chỉ tuyển khối A cho ngành kỹ thuật vật liệu, nhưng trong sách lại có thêm khối A1.
Sự thiếu bền vững của giáo dục
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, việc mỗi năm lại phải in một cuốn “Những điều cần biết…” quả thật là một sự lãng phí tiền của. Cuốn sách có giá gần 40.000 đồng này trên thực tế cũng chỉ sử dụng được trong một mùa, nói cụ thể hơn là chỉ dùng trong 2-3 tháng và sau đó là trở thành “vô giá trị”. Lý do thì ai cũng biết, ngành giáo dục luôn có sự thay đổi trong công tác tuyển sinh mỗi năm và như năm nay là một bước “đột phá”, nên hầu như học sinh không thể dùng lại cuốn sách này được.
Chia sẻ về vấn đề này, GS Nguyễn Xuân Hãn (ĐH Quốc gia Hà Nội) cho biết: Nếu việc tuyển sinh mang tính ổn định nhiều năm, hoặc chỉ bổ sung thêm vài chi tiết thì có lẽ người mua chỉ cần mua một cuốn để dùng được nhiều lần. Nhưng trên thực tế, mỗi năm học sinh lại phải mua cuốn mới. Đặc biệt, năm nay do có sự thay đổi liên tục về các phương án tuyển sinh, việc mở, đóng ngành học, tuyển sinh riêng… nên kể cả với những học sinh có muốn “cố tình” tận dụng cuốn “Những điều cần biết…” cũ cũng không thể được.
“Sự thay đổi liên tục thể hiện sự thiếu bền vững của giáo dục Việt Nam. Việc tuyển sinh là vấn đề lớn, liên quan thiết thân với việc học và dạy của học sinh và giáo viên, vậy nên chăng cần duy trì các phương án tuyển sinh trong thời gian ít nhất vài năm, chứ không nên thay đổi thường xuyên như hiện nay”.
Cũng có nhiều ý kiến về cách thức in sách và phát hành sách. Theo PGS Văn Như Cương, Hiệu trưởng trường THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội), thay vì in cả một cuốn sách dày cộp với danh sách tất cả các trường, các khối, NXB Giáo dục nên in thành nhiều cuốn nhỏ, trong đó phân chia danh mục các trường theo khối thi, hoặc theo khu vực. Ngoài ra, cuốn sách cần gia tăng sự phong phú bằng những thông tin thiết thực khác về nhận định tầm phát triển của từng ngành, sự hấp dẫn của mỗi ngành... giúp học sinh định hướng tốt hơn trong lựa chọn ngành nghề.
Nhiều chuyên gia giáo dục nhận định, rất cần thiết phải có những thông tin có tính chính thống cho học sinh trước kỳ tuyển sinh, tuy nhiên nên thay đổi phương thức: Thay vì bán sách, Bộ nên đưa thông tin sớm lên mạng để học sinh có thể tải thông tin miễn phí về phục vụ nhu cầu của mình. “Sau khi phát hành sách, Bộ cũng đã tải sách lên mạng, tuy nhiên, do không rõ thời điểm thông tin sẽ được đưa lên mạng, nên nhiều học sinh vẫn đã phải mua cuốn sách này, rất lãng phí”, một giáo viên cho biết.
Lê Vân