Thường vào dịp nghỉ lễ cũng là thời điểm áp lực giao thông gia tăng trên nhiều tuyến quốc lộ trong cả nước, nhất là tại cửa ngõ một số đô thị lớn, phương tiện tham gia giao thông tăng gấp nhiều lần, trong khi hạ tầng giao thông còn hạn chế. Bởi vậy, việc sớm có phương án bảo đảm trật tự an toàn giao thông, đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân dịp nghỉ lễ đang là vấn đề được quan tâm lúc này.
Từ thực tế đợt nghỉ Giỗ tổ Hùng Vương vừa qua, nhu cầu đi lại của người dân tăng đột biến khiến cửa ngõ ra vào Thủ đô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh ùn tắc kéo dài vào ngày đầu và ngày cuối dịp nghỉ lễ. Nếu không có giải pháp kịp thời, hữu hiệu dự báo kỳ nghỉ 30/4 và 1/5 sắp tới, tình trạng ùn tắc sẽ lại tái diễn ở một số đô thị lớn.
Đã thành quy luật, cứ trước và sau mỗi dịp nghỉ lễ, lại không thể cầm lòng khi liên tiếp phải đón nhận tin dữ về số người chết vì tai nạn giao thông, các bến xe luôn trong tình trạng quá tải, lái xe nhồi nhét khách, nhiều tuyến đường cửa ngõ ở Thủ đô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh… lại rơi vào tình trạng ùn tắc, quá tải, tai nạn giao thông xảy ra là khó tránh khỏi. Theo thống kê của Cục Cảnh sát giao thông, trong 3 ngày nghỉ lễ giỗ Tổ Hùng Vương vừa qua, toàn quốc đã xảy ra 81 vụ tai nạn giao thông đường bộ, làm chết 37 người, bị thương 52 người.
Nguyên nhân là do lượng người đổ dồn về thành phố cùng một thời điểm, trong khi cơ sở hạ tầng giao thông còn nhiều hạn chế, bất cập. Đáng lo ngại, tình trạng ùn tắc thường mang tính dây chuyền. Chỉ cần một điểm ùn tắc có thể làm nhiều tuyến đường bị tê liệt, gây ùn ứ kéo dài. ý thức của người dân trong việc tham gia giao thông ở nước ta rất hạn chế. Thực tế, với mật độ xe lưu thông dày đặc vào dịp nghỉ lễ, nhưng người tham gia giao thông thường không tuân thủ nghiêm luật giao thông đường bộ, sử dụng rượu bia khi điều khiển phương tiện, không đội mũ bảo hiểm, đi ngược đường, lấn làn, lạng lách, đi xe trên vỉa hè… Tài xế xe khách vì muốn nhanh quay vòng để đón khách nên phóng nhanh, vượt ẩu, coi thường tính mạng của hành khách và người tham gia giao thông…
Rất nhiều giải pháp được đưa ra như phân luồng giao thông để hạn chế ùn tắc và tai nạn giao thông, tăng cường lực lượng thanh kiểm tra ngăn chặn vào dịp nghỉ lễ, nhưng nỗ lực của các ngành chức năng vẫn chưa thực sự hiệu quả.
Lý giải thực tế còn nhiều tuyến đường, thậm chí là những tuyến đường mới tại Hà Nội đã xảy ra tình trạng ùn tắc, có ý kiến cho rằng, các thành phố phát triển đều có quy hoạch bám theo các tuyến đường, quốc lộ lớn. Tình trạng ùn tắc những ngày qua cũng cho thấy những bất cập, hạn chế về trình độ quản lý và thực hiện quy hoạch tại các đô thị lớn. Nhiều năm trở lại đây, ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, không ít khu đô thị, trung tâm thương mại cao tầng vẫn mọc lên tại các nút giao thông trọng điểm. Điều này khiến nhiều tuyến đường quá tải, tình trạng ùn tắc vào dịp nghỉ lễ, Tết không những không được cải thiện, mà lại càng trầm trọng hơn. Cũng tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, do thiếu điểm đỗ xe, nên phải ngăn đường để làm chỗ đỗ ô tô, làm giảm diện tích lưu thông của phương tiện. Bên cạnh đó, rất nhiều tuyến đường tổ chức giao thông chưa hợp lý, đã gây không ít khó khăn cho các phương tiện lưu thông, nhất là vào giờ cao điểm, dịp nghỉ lễ, Tết.
Vậy tới khi nào mới giải quyết được triệt để tình trạng ùn tắc giao thông ở các đô thị lớn vào mỗi dịp nghỉ lễ?
Có lẽ, cùng với nỗ lực phát triển giao thông công cộng, cải thiện hạ tầng giao thông, các ngành chức năng cần chủ động kế hoạch phân luồng, tuyến đường từ xa, tăng cường lực lượng hướng dẫn giao thông ở các cửa ngõ, các điểm thường xuyên xảy ra ùn tắc và tai nạn giao thông. Các lực lượng chức năng như cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương tổ chức các chốt điều tiết, hướng dẫn các phương tiện dừng đỗ đón, trả khách, hàng hóa đúng nơi quy định; đặc biệt cần xử lý thật nghiêm các vi phạm về an toàn giao thông như lái xe sử dụng rượu bia khi điều khiển phương tiện, chạy quá tốc độ quy định, đi không đúng phần đường, làn đường, tranh giành khách...
Bên cạnh đó, mỗi người dân cần nâng cao ý thức, chấp hành nghiêm luật giao thông đường bộ; chủ động lựa chọn lịch trình di chuyển phù hợp, an toàn trong dịp nghỉ lễ.
Có ý kiến đề nghị, để góp phần giảm ùn tắc giao thông vào dịp nghỉ lễ, chính quyền, ngành chức năng các thành phố lớn chủ động phối hợp với các tỉnh bạn, các đơn vị vận tải và doanh nghiệp trên địa bàn tổ chức phương tiện chở công nhân từ các khu công nghiệp, cơ sở sản xuất… về thẳng quê. Việc này vừa hạn chế một lượng đáng kể người lao động di chuyển đến các bến xe hoặc sử dụng xe cá nhân để về quê, vừa tạo điều kiện đi lại thuận lợi, an toàn cho người lao động.