‘Quả đắng’ của ‘hoa uất kim hương đen’

Khoảng từ giữa năm 2020, thị trường cây cảnh bắt đầu “nóng” bởi giá những mầm (kie) hoa lan được đẩy từ vài triệu, vài chục triệu vọt lên tới con số hàng tỷ. Cao điểm, có những cây lan được rao bán với giá 50-80 -100 tỷ đồng. Đặc biệt, từ đầu 2021 đến nay, các diễn đàn của người chơi lan “sôi sục” bởi giá mỗi mầm cây được đẩy tăng chóng mặt, có kie lan đột biến được giao dịch hành công ở mức 250 tỷ đồng. Những cuộc đấu giá live streams với chồng tiền cao ngất khiến người tham gia rơi vào “cơn sốt” của sự bốc đồng.

Cũng trong khoảng thời gian này, không kém phần sôi động là thị trường bất động sản. Các diễn biến tưởng như âm thầm trong năm 2020, tới những tháng đầu năm 2021, bỗng trở nên sôi sục. Trong khoảng thời gian rất ngắn, mặt bằng giá bất động sản, nhất là đất nền, tại một số địa phương đã tăng liên tục, từ sau khi có thông tin lên quận, hay triển khai xây dựng khu đô thị, công bố quy hoạch… Tại Sơn Tây, Ba Vì, Hòa Lạc, Thạch Thất, Hoài Đức…(Hà Nội), đất thổ cư được đẩy lên mức 25 - 30 triệu đồng/m2, tăng đến 50% so với năm 2019. Những địa phương gần Hà Nội, nhất là tại Lương Sơn (Hoà Bình), sau 6-7 tháng, có vị trí giá đất đã tăng gấp 5 lần. Cá biệt, tại một xã ngoại thành Hà Nội, hàng loạt biển báo, pano, áp phích rao bán đất mọc lên khắp các đường làng, ngõ xóm. Từ người bán trà đá, làm ruộng đến cán bộ thôn, xã…, ai cũng “tranh thủ” làm “cò đất”. Tại các địa phương khác trên cả nước, giá đất cũng tăng từng ngày. Đất nền, đất ở, các biệt thự nghỉ dưỡng, đất dự án treo, thậm chí đất "ăn theo" thông tin chưa rõ ràng về các dự án hạ tầng quan trọng như: sân bay, cao tốc, đại đô thị… đều đảo điên tăng giá.

Không chỉ tương đối trùng nhau về mặt thời điểm. Hiện tượng tăng giá chóng mặt của thị trường lan “var”- lan đột biến- và thị trường bất động sản còn có điểm chung: Người dám bỏ cả “núi tiền” ra mua các sản phẩm chủ yếu là người đầu tư lướt sóng để nhanh chóng kiếm lời. Thị trường càng sôi sục, người mua sau càng sốt ruột xuống tiền, thì giá sản phẩm càng được đẩy cao, và lại càng kích thích những người vào sau, vào sau nữa. Những thủ đoạn can thiệp thổi giá để trục lợi đã xuất hiện. Trong nhiều trường hợp, cơ quan chức năng xác định được mô hình kinh doanh đa cấp biến tướng, người tham gia trước với mục đích chiếm đoạt tiền của người tham gia sau mà không quan tâm đến giá trị của hàng hóa. Thậm chí, có những giao dịch mang dấu hiệu lừa đảo, khi bán xong mầm cây tiền tỷ thì người bán “mất hút”; hoặc những “chủ nhà bán đất” rao thanh lý những mảnh mà họ không hề sở hữu.

Trên thực tế, cơ quan chức năng đã xử lý một số trường hợp. Sau vụ giao dịch lan trị giá 250 tỷ đồng tại Quảng Ninh, cơ quan công an đã triệu tập cả người bán và người mua trong vụ chuyển nhượng trên để làm rõ thông tin. Một vụ giao dịch lan đột biến trị giá hớn 31 tỷ đồng tại Đắk Lắk cũng được xác định là giao dịch giả, mục tiêu cuối cùng là để câu like và bán hàng… Trên thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng đang gấp rút tham mưu Thủ tướng chỉ đạo các địa phương tăng cường giám sát thị trường bất động sản, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi, đối tượng lợi dụng thông tin để làm giá, đẩy giá bất động sản để thu lợi bất chính.

Trong khi đó, thực tế còn rất nhiều nhà đầu tư ngậm đắng nuốt cay khi “ôm” những mầm lan đáng giá cả gia tài nhưng lúc cây ra hoa thì không phải là đột biến. Tương tự là những người đổ xô mua đất theo tâm lý đám đông, đến lúc không tìm được người mua sau, thì giữ khoản nợ vay ngân hàng mà lo ngay ngáy. Đây là đầu mối tiềm ẩn sự nguy hiểm đối với nền kinh tế, nhất là với thị trường bất động sản, khi “bong bóng” được “bơm” quá tải sẽ phát nổ trong tương lai không xa. Quá khứ từng có những cơn sốt đất mà khi nó đi qua, sẽ để lại các vị đại gia lao đao bởi những khoản nợ xấu từ bất động sản.

Không chậm hơn được nữa, đây là lúc vào cuộc của cơ quan chức năng trong việc rà soát lại các văn bản để bịt các lỗ hổng pháp luật, đồng thời can thiệp bằng các biện pháp phù hợp để ngăn chặn các giao dịch “đột biến” ở cả “hoa” và “đất”. Cần có các chế tài mạnh hơn nữa để ngăn chặn hành vi đầu cơ, trục lợi, từ đó kiểm soát thị trường hiệu qủa hơn nữa, đảm bảo thị trường phát triển lành mạnh, đúng quy luật và đúng giá trị thực.

Đồng thời, các ngành hữu quan cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật cũng như cảnh báo các nguy cơ, để người dân không bị dụ dỗ, trở thành những nạn nhân của “cơn loạn giá” lan var hay cơn điên cuồng mua bán đất.

Trong câu chuyện “cơn sốt” của sự đột biến giá đất, nhận thức của người mua chiếm một vai trò quan trọng. Những “nhà đầu tư” chỉ thực sự được gọi là “nhà đầu tư” khi có kiến thức, có sự khôn ngoan, có những mục tiêu phát triển rõ ràng; còn chỉ vì hám lợi, mang tâm lý chạy theo đám động và lướt sóng thì hành động đầu cơ chứa trong nó sự bất an đối với cả thị trường lẫn bản thân người xuống tiền giao dịch.

Trong tiểu thuyết “Hoa uất kim hương đen”, nhân vật chính sau những thăng trầm, đã ươm mầm thành công giống hoa quý, và có tình yêu viên mãn. Mọi câu chuyện cuộc sống cũng vậy, sẽ chỉ kết thúc có hậu, khi nhân vật chính phải đổ mồ hôi, công sức cho niềm đam mê của mình, chứ không phải là những kẻ cố tình lũng đoạn thị trường, hoặc nhẹ dạ lao theo tâm lý đám đông trong một thời gian ngắn nhằm kiếm lời trong chốc lát và góp phần làm loạn giá, kéo theo những nạn nhân khác ôm “quả đắng”.