Các siêu máy tính tại một trung tâm dữ liệu. Ảnh: Getty Images
Trong vài năm qua, Malaysia đã thu hút hàng tỷ USD đầu tư vào trung tâm dữ liệu, bao gồm cả từ những gã khổng lồ công nghệ như Google, Nvidia và Microsoft.
Ông James Murphy tại công ty DC Byte (Anh) phân tích rằng phần lớn các khoản đầu tư là vào thành phố nhỏ Johor Bahru, thủ phủ bang Johor, nằm ở biên giới giữa Malaysia với Singapore. “Có vẻ như trong vài năm nữa, riêng Johor Bahru sẽ vượt qua Singapore để trở thành thị trường lớn nhất Đông Nam Á, từ con số 0 chỉ hai năm trước”, ông dự đoán.
Dựa trên Chỉ số Trung tâm Dữ liệu Toàn cầu năm 2024 của DC Byte, Johor Bahru được mệnh danh là thị trường phát triển nhanh nhất ở Đông Nam Á. Theo đó, tổng nguồn cung trung tâm dữ liệu là 1,6 gigawatt, bao gồm cả các dự án đang thi công, đã cam kết hoặc đang trong giai đoạn lập kế hoạch ban đầu. Công suất của trung tâm dữ liệu thường được đo bằng lượng điện mà nó tiêu thụ.
Phần lớn đầu tư nhằm vào cơ sở hạ tầng và lưu trữ trung tâm dữ liệu, theo truyền thống, thường hướng tới các thị trường lâu đời như Nhật Bản và Singapore, cũng như Hong Kong (Trung Quốc). Tuy nhiên, COVID-19 đã thúc đẩy quá trình chuyển đổi kỹ thuật số và điện toán đám mây trên thế giới, dẫn đến nhu cầu tăng cao đối với các nhà cung cấp điện toán đám mây ở các thị trường mới nổi như Malaysia và Ấn Độ.
Ông James Murphy phân tích: “Nhu cầu phát trực tuyến video, lưu trữ dữ liệu và mọi thứ được thực hiện qua internet hoặc trên điện thoại ngày càng tăng, về cơ bản có nghĩa là sẽ cần nhiều trung tâm dữ liệu hơn”.
Nhu cầu bùng nổ về các dịch vụ AI cũng đòi hỏi các trung tâm dữ liệu chuyên dụng phải chứa lượng lớn dữ liệu và sức mạnh tính toán cần thiết để đào tạo và triển khai các mô hình AI. Mặc dù nhiều trung tâm dữ liệu AI sẽ được xây dựng tại các thị trường lâu đời như Nhật Bản, ông Murphy cho biết các thị trường mới nổi cũng sẽ thu hút đầu tư do có những đặc điểm thuận lợi.
Các trung tâm dữ liệu AI cần nhiều không gian, năng lượng và nước để làm mát. Do đó, các thị trường mới nổi như Malaysia – nơi năng lượng và đất đai giá cả phải chăng – mang lại lợi thế so với Singapore, Hong Kong (Trung Quốc), nơi những nguồn tài nguyên này còn hạn chế.
Các chính sách thân thiện với trung tâm dữ liệu cũng khiến Malaysia trở thành thị trường hấp dẫn. Giới chức Malaysia đã đưa ra sáng kiến Green Lane Pathway vào năm 2023 để hợp lý hóa việc phê duyệt nguồn điện, giảm thời gian thực hiện xuống còn 12 tháng đối với các trung tâm dữ liệu.
Tuy nhiên, một chất xúc tác quan trọng khác là Singapore - quốc gia láng giếng của Malaysia. Singapore sở hữu đội ngũ nhân tài và kết nối cáp quang khiến quốc đảo Sư tử trở thành khu vực hấp dẫn cho các trung tâm dữ liệu. Tuy nhiên, chính phủ Singapore đã bắt đầu kiểm duyệt năng lực tăng trưởng của trung tâm dữ liệu vào năm 2019 do quy mô tiêu thụ điện và nước. Do đó, rất nhiều khoản đầu tư đã được chuyển hướng từ Singapore sang Johor Bahru giáp biên giới trong những năm qua.
Singapore gần đây đã thay đổi quan điểm và đưa ra lộ trình tăng công suất trung tâm dữ liệu thêm 300 MW với điều kiện có thêm nhiều dự án đáp ứng các tiêu chuẩn năng lượng tái tạo và hiệu quả thân thiện với môi trường. Những nỗ lực như vậy đã thu hút đầu tư từ các công ty như Microsoft và Google. Tuy nhiên, ông Murphy lưu ý rằng Singapore quá nhỏ để sản xuất năng lượng xanh trên quy mô lớn, do đó vẫn còn rất nhiều hạn chế.
Mặc dù sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu hỗ trợ thúc đẩy nền kinh tế Malaysia nhưng nó cũng tạo ra lo ngại về nhu cầu năng lượng và nước. Ước tính nhu cầu điện tiềm năng từ các trung tâm dữ liệu ở Malaysia sẽ đạt 5 GW vào năm 2035. Công suất điện lắp đặt hiện tại trên toàn Malaysia là khoảng 27 GW. Các quan chức địa phương ngày càng lo ngại về mức độ sử dụng năng lượng này.
Thị trưởng thành phố Johor Bahru, ông Mohd Noorazam Osman trấn an rằng các khoản đầu tư vào trung tâm dữ liệu sẽ không ảnh hưởng đến nhu cầu tài nguyên của địa phương. Trong khi đó, một quan chức của Johor chia sẻ với tờ Straits Times (Singapore) rằng chính quyền bang sẽ triển khai thêm hướng dẫn về sử dụng năng lượng xanh cho các trung tâm dữ liệu vào tháng 6.