Thông tư số 18/2023/TT-BKHCN đã sửa đổi, bổ sung mục đích, ý nghĩa của Giải thưởng Tạ Quang Bửu. Theo đó, Giải thưởng Tạ Quang Bửu (Giải thưởng) là Giải thưởng của Bộ Khoa học và Công nghệ, được tổ chức định kỳ 3 năm/lần, thay vì tổ chức thường niên như trước đây, nhằm khích lệ và tôn vinh các nhà khoa học có kết quả nghiên cứu cơ bản xuất sắc, góp phần thúc đẩy khoa học và công nghệ của Việt Nam hội nhập và phát triển.
Giải thưởng được xét tặng trong nghiên cứu cơ bản ở các lĩnh vực: Toán học, khoa học máy tính và thông tin, vật lý, hóa học, các khoa học trái đất và môi trường liên quan, sinh học, khoa học tự nhiên khác; khoa học kỹ thuật và công nghệ; khoa học y, dược; khoa học nông nghiệp; khoa học xã hội; khoa học nhân văn.
Thông tư bổ sung tiêu chuẩn đối với nhà khoa học được xét tặng Giải thưởng. Theo đó, nhà khoa học được xét tặng Giải thưởng phải được tổ chức, cá nhân đề cử và gửi hồ sơ đề nghị xét tặng Giải thưởng theo quy định tại Điều 8 Quy chế này.
Nhà khoa học phải có kết quả nghiên cứu cơ bản đáp ứng các tiêu chuẩn: Được thực hiện tại Việt Nam; được công bố trên các tạp chí khoa học chuyên ngành quốc tế ít nhất một năm và không quá bảy năm tính đến thời điểm kết thúc nhận hồ sơ đề nghị xét tặng Giải thưởng. Nhà khoa học được đăng ký, lưu giữ kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo quy định của pháp luật trong trường hợp là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ có sử dụng hoặc nhận hỗ trợ kinh phí từ ngân sách nhà nước.
Cùng với đó, nhà khoa học phải có đóng góp quan trọng nhất đối với kết quả nghiên cứu cơ bản nêu tại khoản 2 Điều này; không vi phạm quy định tại Điều 8 Luật Khoa học và Công nghệ. Thông tư nêu rõ: Nhà khoa học đạt Giải thưởng sẽ được nhận Bằng chứng nhận Giải thưởng, tiền thưởng; được mời tham dự Lễ trao Giải thưởng và được hưởng các quyền lợi khác có liên quan đến Giải thưởng.
Để xét tặng Giải thưởng, tổ chức, cá nhân đề cử nhà khoa học phải nộp hồ sơ về Bộ Khoa học và Công nghệ gồm: Đề nghị xét tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu (mẫu TQB01 quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư này); bản sao từ 1 đến 3 bài báo khoa học quốc tế đáp ứng quy định tại khoản 2 Điều 7 Quy chế này. Đồng thời, hồ sơ cần có Thư giới thiệu nhà khoa học được đề cử xét tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu (mẫu TQB02 quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư này) và các tài liệu liên quan khác nếu có; Thư giới thiệu của nhà khoa học quốc tế cùng chuyên môn với nghiên cứu trong hồ sơ tham gia xét tặng Giải thưởng (nếu có).
Thông tư này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/10/2023.
Giải thưởng Tạ Quang Bửu thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ nhằm khích lệ và tôn vinh các nhà khoa học có thành tựu nổi bật trong nghiên cứu cơ bản thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật.
Được tổ chức từ năm 2013, Giải thưởng được trao cho tác giả của các công trình khoa học xuất sắc được thực hiện tại Việt Nam và công bố trên tạp chí khoa học quốc tế uy tín. Giải thưởng góp phần thúc đẩy nghiên cứu khoa học cơ bản nói riêng và khoa học công nghệ Việt Nam nói chung tiếp cận trình độ quốc tế, tạo tiền đề cho khoa học và công nghệ của đất nước hội nhập, phát triển.