Ảnh minh họa: Ngọc Hà/TTXVN
Dự kiến EC sang Việt Nam thanh tra thực tế lần thứ 4 vào tháng 10/2023, để chuẩn bị tiếp và làm việc với Đoàn Thanh tra của EC đạt kết quả tốt nhất, quyết tâm gỡ cảnh báo “thẻ vàng”, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU) đề nghị các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, cấp bách từ nay đến tháng 10/2023.
Cụ thể, các tỉnh thành ưu tiên bố trí đủ nguồn lực, tiếp tục thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 13/02/2023 phê duyệt “Kế hoạch hành động chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu lần thứ 4”; Quyết định số 1077/QĐ-TTg ngày 14/9/2022 phê duyệt “Đề án phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định đến năm 2025”; Công điện số 265/CĐ-TTg ngày 17/4/2023 về “Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ nông sản; thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định”.
Cùng với đó là thực hiện các ý kiến chỉ đạo của Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia về IUU; chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại các văn bản, kết quả kiểm tra tình hình chống khai thác IUU tại địa phương và các văn bản chỉ đạo liên quan khác; gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp và lực lượng chức năng liên quan với kết quả cụ thể việc thực hiện chống khai thác IUU.
Các tỉnh, thành phố tập trung chỉ đạo thực hiện các biện pháp mạnh để ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; điều tra, xác minh, xử lý triệt để tình trạng môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Về quản lý tàu cá, các tỉnh, thành phố tiến hành tổng kiểm tra, rà soát toàn bộ số lượng tàu cá, nắm được thực trạng tàu cá (số lượng đã đăng ký, đăng kiểm, cấp phép; số lượng chưa đăng ký, đăng kiểm, cấp phép hoặc hết hạn; tàu cá hoạt động trên địa bàn ngoài tỉnh; tàu cá chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình - VMS...) để sàng lọc, phân loại đảm bảo theo dõi, giám sát được toàn bộ hoạt động của đội tàu, xử lý theo quy định pháp luật đối với các trường hợp vi phạm; đặc biệt các tàu cá “3 không”.
Các đơn vị kiểm soát chặt chẽ tàu cá ra vào cảng, tàu cá xuất, nhập bến tại các đồn, trạm biên phòng; thực hiện đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản, cập nhật đầy đủ số liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase); ngăn chặn, xử lý nghiêm tàu cá không đủ điều kiện, đặc biệt là tàu cá không tuân thủ quy định về VMS tham gia hoạt động khai thác thủy sản.
Các tỉnh, thành phố thực hiện xác nhận, chứng nhận truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác đảm bảo tính pháp lý; tổ chức thanh tra, kiểm tra chuyên ngành các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu thủy sản khai thác để chế biến, xuất khẩu sang thị trường châu Âu.
Đồng thời, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật về hành chính, hình sự đối với các tổ chức, cá nhân cố tình vi phạm, hợp thức hóa hồ sơ lô hàng xuất khẩu; đảm bảo 100% tàu cá cập cảng chỉ định, giám sát 100% sản lượng thủy sản khai thác tại địa phương.
Các tỉnh, thành phố chỉ đạo các lực lượng thực thi pháp luật phối hợp mở các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản; đặc biệt tập trung xử lý nghiêm, triệt để các trường hợp vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, vi phạm quy định về VMS...
Cùng với đó, bố trí đủ nguồn lực (nhân lực, kinh phí, trang thiết bị) cho các lực lượng chức năng có liên quan tại địa phương thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU; bố trí cán bộ có năng lực, trình độ, tinh thần trách nhiệm và có cơ chế, chính sách, chế độ đãi ngộ, động viên, khen thưởng phù hợp.
Thực hiện kết luận thanh tra của EC tại đợt thanh tra lần thứ 3, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị các tỉnh Khánh Hòa, Bà Rịa Vũng Tàu và địa phương có liên quan phối hợp với Bộ điều tra, xác minh, xử lý nghiêm, triệt để theo quy định của pháp luật.
Các địa phương thường xuyên thanh tra, kiểm tra và nghiêm túc kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao. Trước ngày 30/9/2023, các tỉnh thành báo cáo kết quả thực hiện chống khai thác IUU về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (qua Cục Kiểm ngư) để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia về IUU.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng giao Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường chủ trì, phối hợp với Cục Thủy sản, lực lượng chức năng các Bộ: Quốc phòng, Công an, Tài chính và các cơ quan liên quan khẩn trương điều tra, xác minh các vụ việc nghi vấn nhập lậu, hợp thức hóa sản phẩm từ khai thác IUU, xử lý nghiêm, triệt để theo quy định của pháp luật các trường hợp vi phạm.
Cục tổ chức thanh tra, kiểm tra chuyên ngành các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu thủy sản khai thác để chế biến, xuất khẩu sang thị trường châu Âu; xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật về hành chính, hình sự đối với các tổ chức, cá nhân cố tình vi phạm, hợp thức hóa hồ sơ lô hàng xuất khẩu.
Cục Thủy sản chủ trì, phối hợp với Cục Kiểm ngư và các cơ quan liện quan của các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện “tổng kiểm tra toàn diện” tại 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển để sàng lọc, phân loại và xử lý theo quy định pháp luật các tàu cá “3 không”.
Cục Thủy sản khẩn trương hoàn thiện các thủ tục để trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 8/3/2019 và Nghị định sửa Nghị định số 42/2019/NĐ-CP ngày 16/5/2019 trong tháng 8/2023.
Cục Kiểm ngư tiếp tục tham mưu tổ chức các Đoàn công tác kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn tình hình chống khai thác IUU tại địa phương; chủ trì, phối hợp với các lực lượng thực thi pháp luật của các bộ, ngành, địa phương có liên quan tiếp tục mở các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, xử phạt nghiêm, triệt để các hành vi khai thác IUU.
Cục Kiểm ngư chủ trì, phối hợp với cơ quan liên quan của các Bộ: Quốc phòng, Công an, Ngoại giao... tổ chức các Đoàn công tác liên ngành làm việc với các nước sở tại bắt giữ, xử lý tàu cá, ngư dân Việt Nam để nắm bắt tình hình và điều tra, xử lý dứt điểm các vụ việc vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp.
Bộ cũng giao Cục Kiểm ngư chuẩn bị kỹ nội dung làm việc trực tuyến với EC vào tháng 9/2023 đảm bảo đạt kết quả tốt nhất; xây dựng kế hoạch tổng thể chuẩn bị tiếp và làm việc với Đoàn Thanh tra của EC lần thứ 4 (dự kiến vào tháng 10/2023).