Theo nhiều hộ trồng điều trên địa bàn tỉnh, liên tiếp 2 năm nay, vụ điều rơi vào cảnh mất mùa, thất thu. Năm nay năng suất tại các vườn giảm mạnh đến hơn 50% so với vụ điều năm ngoài.
Theo các chủ vườn điều, năm nay thời tiết tại Bà Rịa-Vũng Tàu thời điểm điều trổ bông nắng nóng kéo dài, cộng với gió chướng thổi nhiều, sương muối vào ban đêm khiến bông điều bị khô hàng loạt trên cây, số hoa đậu trái trên cây rất ít.
Gia đình bà Hoàng Thị Duyên, ngụ ấp Bàu Chiên, xã Tân Lâm, huyện Xuyên Mộc có 1,8 ha đất trồng điều. Bà cho biết năm nay vụ điều thất thu hơn cả vụ điều năm ngoái, nếu như vụ điều năm ngoái gia đình bà chỉ thu được 2 tấn, thì năm nay, may mắn lắm được khoảng gần 1,5 tấn/1,8ha.
Hiện nay, mặc dù đang vào vụ thu hoạch rộ nhưng nhiều cây điều trong vườn của gia đình bà vẫn đang trổ bông, tuy nhiên hoa ra đến đâu đều bị khô héo và không thể đậu được trái. Gía bán điều năm nay cũng chỉ bằng mức giá của vụ điều năm 2023. “Thời tiết nắng nóng, gió nhiều khiến cây điều khô bông không thể đậu trái, gia đình tôi năm nay tiếp tục bị thất thu vụ điều”, bà Duyên chia sẻ.
Gia đình anh Hoàng Văn Khuyên, cùng ngụ ấp Bàu Chiên, xã Tân Lâm, huyện Xuyên Mộc cũng có 9 sào đang trồng giống điều cao sản cho biết, năm nay vườn điều của gia đình ông lượng hoa trổ bông rất nhiều nhưng do thời tiết nắng nóng khô hạn nên hoa bị khô hàng loạt khiến gia đình ông dự kiến chỉ thu được khoảng 8 tạ hạt, với giá bán 26.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí vụ điều này gia đình ông thu về không được bao nhiêu.
Vườn điều 1,2 ha của gia đình anh Lê Quang Thái, ngụ thôn Sông Xoài 3, xã Láng Lớn, huyện Châu Đức năm nay cũng rơi vào cảnh mất mùa, dự kiến năm nay anh chỉ thu về khoảng 6-7 tạ, giảm khoảng 50% sản lượng so với vụ năm ngoái.
Vườn điều của gia đình anh năm nay chỉ ra lác đác vài trái trên cây. Nếu như mọi năm tầm này gia đình anh ngày nào cũng tất bật đi nhặt hạt điều trong vườn, thì năm nay lại không có việc để làm, 3 - 4 ngày mới phải vào phải vào để nhặt điều 1 lần mà mỗi lần nhặt cũng chỉ được vài kg. Không những vậy, giá bán thì không tăng so với năm ngoái.
Anh Lê Quang Thái chia sẻ, tuy là cây ưu thời tiết nắng nhưng thời tiết nắng gắt liên tục, với nhiệt độ cao, gió chướng thổi nhiều như năm nay đã ảnh hưởng rất lớn đến việc đậu trái của cây điều. Cây điều một vụ sẽ ra khoảng 2-3 đợt hoa, người trồng điều cũng được thu hoạch 2 đến 3 đợt trái. Thế nhưng, hoa ra đến đâu khô, rụng đến đó nên không thể đậu trái, người trồng điều không còn hy vọng có thêm điều để thu hoạch đợt 2 và 3 như mọi năm. Chính vì vậy, năm nay người trồng điều thất thu càng thất thu thêm.
Theo các chủ vườn trồng điều, cây điều khi đã cho thu hoạch không tốn nhiều chi phí chăm sóc chỉ tốn khoảng chưa đến 10 triệu đồng/ha. Tuy nhiên, nhân công thu hoạch thì ngày một tăng cao, cộng với việc giá hạt điều thương phẩm ngày một, sản lượng điều thì liên tục bị thất thu, đã khiến lợi nhuận của người trồng điều ngày một giảm mạnh.
Chính vì vậy, những năm gần đây nhiều hộ trồng điều trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã đang chặt dần phá bỏ diện tích điều để chuyển qua trồng các loại cây trồng khác có giá trị kinh tế cao hơn.
Tuy nhiên, theo khuyến cáo của ngành nông nghiệp tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu không phải vùng đất trồng điều nào cũng có thể chuyển đổi sang trồng khác được, nguyên nhân là do những vùng đất đó thiếu nước, đất cằn cỗi mà chỉ có cây điều mới phát triển được.
Anh Hoàng Văn Khuyên chia sẻ, mấy năm liên tiếp điều liên tục mất mùa, mất giá, tuy nhiên gia đình anh vẫn gắn bó với loại cây trồng này nhưng do diện tích đất đang canh tác cây điều rất khan hiếm nước không loại cây trồng nào phù hợp hơn cây điều. Trước đó gia đình anh cũng đã chuyển qua trồng nhiều loại như: cà phê, tiêu, cây hoa màu ngắn ngày… nhưng đều không hiệu quả và nay gia đình anh chọn giống điều cao sản.
Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu hiện có khoảng gần 7.418 ha diện tích trồng điều, giảm hơn 440 ha so với cùng kỳ năm 2022. Điều là loại cây được trồng ở nhiều vùng đất, nhất là vùng khô cằn do đặc tính dễ phát triển, ít tốn công chăm sóc. Đặc biệt vào cao điểm nắng nóng không lo sợ cây thiếu nước nên những vùng đất xa hệ thống thủy lợi, khó khăn nguồn nước tưới được nhiều nông dân canh tác.
Thế nhưng, đây là loại cây rất nhạy cảm với yếu tố thời tiết nên dễ bị dịch bệnh dẫn tới mất mùa. Thực tế, những năm trở lại đây, cây điều luôn đạt năng suất thấp và có xu hướng giảm dần theo từng năm, khiến nông dân luôn chật vật với cây trồng được mệnh danh là “xoá đói giảm nghèo” một thời. Hiện vùng sản xuất cây điều trên địa bàn tỉnh không được tập trung, số diện tích rải rác, lẻ tẻ tại các xã Tân Lâm, Bàu Lâm, Hòa Bình, Hòa Hội, Hòa Hiệp… của huyện Xuyên Mộc; xã Xà Bang, Láng Lớn… của huyện Châu Đức và số ít diện tích tại thành phố Bà Rịa….
Những năm qua, ngành nông nghiệp tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã triển khai một số hoạt động để nâng cao chất lượng vườn điều như: hỗ trợ giống điều Thái cao sản cho nông dân trồng tái canh. Tuy nhiên, vườn điều của nông dân vẫn chưa được cải thiện nhiều cả về năng suất, chất lượng, nhất là trước những tác động của biến đổi khí hậu. Do đó, việc giúp nông dân canh tác tốt bằng các giống điều ưu việt, hình thành các vùng hàng hóa tập trung, liên kết sản xuất theo chuỗi là cần thiết hiện nay.