Bộ trưởng Tài chính lý giải ‘nghịch lý’ giá vé máy bay tăng, công ty hàng không vẫn lỗ

“Với các mặt hàng này, đang có một nghịch lý là càng tăng giá, doanh nghiệp lại càng lỗ. Câu chuyện đặt ra là cần giải được bài toán này. Hiện, chi phí của Vietnam Airlines đang cao quá; giá điện lâu nay chỉ có lên chứ không xuống mà EVN vẫn lỗ…”, đại biểu Trịnh Xuân An băn khoăn.

ĐBQH tỉnh Đồng Nai đặt câu hỏi: Phải chăng việc tính giá trên cơ sở pháp luật thời gian qua chưa ổn? Việc tính toán đã đảm bảo tính đúng, tính đủ hay chưa? Đại biểu đề nghị cần phải có sự rà soát, thanh tra, kiểm tra nội dung này để đảm bảo lợi ích của người dân, Nhà nước và doanh nghiệp trong thời gian tới.

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng: Giá vé máy bay đang được các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bay áp dụng đúng quy định về giá máy bay. Trong khung giá vé máy bay do Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) ban hành, có 15 mức. Các doanh nghiệp đang điều hành trong khung giá này, chưa vượt ngoài khung.

“Nhiều quốc gia đã bỏ giá trần để doanh nghiệp tự quyết định theo cung cầu thị trường. Tuy nhiên, Luật Giá của Việt Nam vẫn quy định giá trần đối với vé máy bay. Khung trần do Bộ GTVT quy định. Các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bay đang thực hiện đúng theo khung quy định, không vi phạm quy định của pháp luật về giá”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết.

Theo lãnh đạo Bộ Tài chính, trong 4 năm gần đây, do COVID-19, các chuyến bay ngưng trệ, lượng khách nội địa và nước ngoài đều hạn chế, ảnh hưởng lớn đến hoạt động của hệ thống hàng không. Để giảm chi phí đầu vào, tái cơ cấu hệ thống dịch vụ bay, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, vấn đề quản trị và hạ giá thành là vấn đề doanh nghiệp tư nhân quan tâm hơn ai hết. Với Vietnam Airlines, hiện nay Ủy ban quản lý vốn, Bộ GTVT cũng rất quan tâm, Bộ Tài chính cũng đã có các yêu cầu nhằm tinh giản biên chế, nâng cao chất lượng, đảm bảo được hiệu quả kinh doanh.

Trước đó, trà lời chất vấn của đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (Long An) về vì sao giá vé máy bay thời gian qua tăng cao, đồng thời đề nghị Bộ trưởng có giải pháp để người dân thuận tiện hơn trong việc đi lại, kích cầu ngành du lịch Việt Nam, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng: Thời gian qua, giá vé máy bay tăng nhưng các công ty vẫn lỗ. 

Chẳng hạn, Bamboo đã cắt giảm nhiều đường bay, còn Vietjet cũng đang gặp khó khăn. Vietnam Airlines lỗ đến 37.000 tỷ đồng, năm nào lãi nhất cũng chỉ được 3.000 tỷ đồng và vẫn rất khó khăn.

Theo Thông tư có hiệu lực từ 1/3 của Bộ GTVT, khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách hạng phổ thông cơ bản, các đường bay có khoảng cách dưới 500 km có mức giá trần là 1,6 triệu đồng/vé/chiều với đường bay phát triển kinh tế - xã hội và 1,7 triệu đồng/vé/chiều với các đường bay khác.

Các nhóm đường bay còn lại chịu mức tăng giá từ 50.000 - 250.000 đồng/vé/chiều so với quy định cũ, phụ thuộc vào độ dài từng đường bay. Cụ thể: Với đường bay từ 500 km đến dưới 850 km có mức giá trần là 2,25 triệu đồng/vé/chiều (giá cũ là 2,2 triệu đồng); đường bay có khoảng cách từ 850 km đến dưới 1.000 km có giá vé tối đa là 2,89 triệu đồng/vé/chiều (giá cũ là 2,79 triệu đồng); đường bay từ 1.000 km đến dưới 1.280 km có giá trần là 3,4 triệu đồng/vé/chiều (giá cũ là 3,2 triệu đồng) và đường bay có khoảng cách từ 1.280 km trở lên là 4 triệu đồng/vé/chiều (giá cũ là 3,75 triệu đồng).

Trước đó, lãnh đạo Vietnam Airlines cho biết: Thị trường vận tải hàng không đang có tín hiệu phục hồi nhanh hơn dự báo. Khách ở từ châu Âu, Úc, Đông Bắc Á và Đông Nam Á đang quay trở lại Việt Nam nhiều hơn.  Tuy nhiên, khách Trung Quốc và Nhật Bản chưa đến Việt Nam nhiều như năm 2019. Trong khi đó, các hãng hàng không vẫn gặp thách thức lớn do đứt gãy chuỗi cung ứng, nguồn nhân lực đã xảy ra từ đại dịch COVID-19 khiến động cơ, phụ tùng, cơ sở bảo dưỡng máy bay vẫn thiếu. 

Nếu như trước đây, một động cơ máy bay Airbus A350 cần 100 - 120 ngày để bảo dưỡng, nhưng hiện cần đến 250 - 300 ngày. Đặc biệt, có hơn 3.500 động cơ NEO trên máy bay Airbus A321, A320 phải triệu hồi để kiểm tra lỗi, khiến Vietnam Airlines có 12 máy bay A321 (thuộc đội bay thân hẹp gần 60 chiếc của hãng) phải dừng bay để kiểm tra trong năm 2024.

Việc này khiến Vietnam Airlines phải tập trung giải pháp quản trị để khai thác ổn định, hiệu quả hơn với đội máy bay hiện tại nhằm tăng năng suất, bù đắp thiếu hụt tải cung ứng khi nhiều máy bay đưa vào bảo dưỡng.