Máy móc, phương tiện đào đất trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây. Ảnh tư liệu, minh họa: Công Phong/TTXVN
Theo đó, Bộ Xây dựng đã thành lập Tổ công tác để phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan để triển khai nhanh, kịp thời và có giải pháp cụ thể cho từng nội dung, vấn đề. Các vấn đề phát sinh, khó khăn cũng đã được Bộ Xây dựng tập hợp. Mới đây, trong cùng ngày 19/2/2024, Bộ Xây dựng đã ban hành 3 văn bản nhằm triển khai Công điện số 02/CĐ-TTg.
Cụ thể, tại Văn bản số 641/BXD-KTXD ngày 19/2/2024 gửi Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng cho biết, danh mục các chi phí có liên quan đến cấp mỏ và khai thác vật liệu theo cơ chế đặc thù đã được Bộ Giao thông Vận tải, các chủ đầu tư, nhà thầu nhận diện và liệt kê tương đối chi tiết.
Tuy nhiên, việc xác định chi phí của một số khoản mục còn chưa thống nhất giữa các địa phương, giữa các dự án. Hiện vẫn còn có nhận thức khác nhau trong xác định và phân bổ chi phí có liên quan đến cấp mỏ và khai thác vật liệu theo cơ chế đặc thù.
Do đó, Bộ Xây dựng đã đề nghị Bộ Giao thông vận tải quan tâm, chỉ đạo cơ quan chuyên môn và đơn vị có liên quan tiếp tục triển khai những nội dung đã được Bộ Xây dựng có ý kiến tại Văn bản số 4166/BXD-KTXD theo thông báo kết luận của Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải tại Hội nghị triển khai Công điện số 02/CĐ-TTg ngày 9/1/2024 của Thủ tướng Chính phủ.
Bộ Xây dựng yêu cầu, xác định đầy đủ danh mục và làm rõ sự khác nhau giữa các khoản mục chi phí liên quan đến cấp mỏ và khai thác vật liệu theo cơ chế đặc thù (giao mỏ cho nhà thầu khai thác vật liệu) với cơ chế đấu thầu khai thác vật liệu thông thường; trong đó, lưu ý các khoản mục chi phí đã có đủ căn cứ, cơ sở xác định, điều kiện để thanh toán cho nhà thầu, các khoản mục chi phí chưa có hướng dẫn hoặc có vướng mắc trong quá trình xác định.
Đồng thời, Bộ Xây dựng cho rằng, cần đề xuất giải pháp xử lý theo hướng làm rõ cấp có thẩm quyền hướng dẫn hoặc xem xét, xử lý trách nhiệm của các chủ thể liên quan...; hướng dẫn xác định các chi phí có liên quan đến khai thác vật liệu tại mỏ theo cơ chế đặc thù theo hướng, đối với các chi phí khai thác, vận chuyển (gắn với khối lượng khai thác), xác định theo hướng dẫn tại Thông tư số 11/2021/TT-BXD ngày 31/8/2021 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng hướng dẫn xác định một số nội dung xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng.
Đối với các chi phí có tính chất chung như: chi phí chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, bồi thường hoa màu, tài sản trên đất; chi phí xây dựng các công trình tạm, phụ trợ phục vụ khai thác vật liệu; chi phí tư vấn có liên quan; các khoản thuế, phí, lệ phí và các chi phí khác có liên quan… thì căn cứ các quy định và hướng dẫn của pháp luật có liên quan để xác định. Đồng thời, hướng dẫn chủ đầu tư và nhà thầu thi công xây dựng thanh toán các chi phí tuân thủ pháp luật và hợp đồng đã ký.
Cùng đó, Bộ Xây dựng cũng có Văn bản số 652/VB-BXD ngày 19/2/2024 gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc TW. Tại văn bản này, Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương tập trung chỉ đạo, đôn đốc cơ quan quản lý Nhà nước trực thuộc thực hiện công bố giá vật liệu xây dựng, đơn giá nhân công, giá ca máy và thiết bị thi công, chỉ số giá xây dựng theo định kỳ, bảo đảm kịp thời, đầy đủ, phù hợp với giá thị trường.
Đồng thời, thực hiện việc cập nhật đầy đủ dữ liệu vào hệ thống cơ sở dữ liệu về định mức xây dựng, giá xây dựng công trình và chỉ số giá xây dựng, định kỳ báo cáo Bộ Xây dựng để theo dõi, tổng hợp theo quy định. Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng sẽ tổng hợp và công khai về tình hình thực hiện công bố và cập nhật thông tin nêu trên của các địa phương trên Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia.
Đối với các địa phương có dự án công trình giao thông trọng điểm, quan trọng quốc gia, cần chỉ đạo cơ quan chuyên môn chủ động, phối hợp với chủ đầu tư nắm bắt khó khăn, vướng mắc về giá vật liệu xây dựng, đơn giá nhân công, giá ca máy thi công và chỉ số giá xây dựng để điều chỉnh, bổ sung công bố giá kịp thời theo quy định pháp luật.
Các địa phương có nhiệm vụ hướng dẫn khi chủ đầu tư có yêu cầu cho ý kiến về tính đúng đắn, sự phù hợp của căn cứ, phương pháp xác định đơn giá nhân công, giá ca máy, chỉ số giá xây dựng để áp dụng cho công trình và các chi phí có liên quan đến khai thác vật liệu xây dựng tại mỏ theo cơ chế đặc thù.
Với tinh thần khẩn trương trong triển khai thực hiện Công điện số 02 của Thủ tướng, cũng trong ngày 19/2/2024, Bộ Xây dựng tiếp tục ban hành Văn bản số 653/BXD-KTXD gửi các Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; trong đó, Bộ Xây dựng đề nghị các Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành, các địa phương thực hiện rà soát, đánh giá tình hình thực hiện việc quản lý chi phí đầu tư xây dựng, hợp đồng xây đựng đối với dự án đầu tư xây dựng thuộc phạm vi quản lý; tổng hợp các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện và đề xuất giải pháp tháo gỡ, bảo đảm khả thi.
Danh mục các định mức dự toán còn thiếu hoặc có bất cập trong quá trình lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng cần được tổng hợp lại để ban hành theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành.
Cũng từ đó, xác định danh mục các định mức dự toán cho công tác xây dựng đặc thù theo chuyên ngành hoặc của địa phương (nếu có); thực hiện rà soát, tổ chức xây dựng, xác định định mức dự toán có công nghệ thi công, điều kiện thi công, vật liệu xây dựng mới hoặc chưa có trong hệ thống định mức hiện hành theo đúng thẩm quyền và các quy định của pháp luật; đồng thời gửi về Bộ Xây dựng trước ngày 10/3/2024 để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ.