Khu vực lòng hồ công trình thủy lợi Krông Pách Thượng (tỉnh Đắk Lắk). Ảnh tư liệu: Anh Dũng/TTXVN
Dự án hồ Krông Pách Thượng được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt tại Quyết định số 1394/QĐ-BNN-XD ngày 15/5/2009. Đến ngày 20/12/2018 có Quyết định số 4988/QĐ-QĐ-BNN-XD, phê duyệt điều chỉnh Dự án đầu tư xây dựng công trình hồ chứa nước Krông Pách Thượng, tỉnh Đắk Lắk (giai đoạn 1) với tổng kinh phí 4.400 tỷ đồng do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng Thủy lợi 8 làm chủ đầu tư công trình đầu mối và hệ thống kênh. Dự án liên quan đến 4 huyện gồm: M’Đrắk, Krông Bông, Ea Kar và Krông Pắc, được khởi công xây dựng từ năm 2010.
Tại huyện M’Đrắk, dự án ảnh hưởng tới các thôn 8, 9, 10, 11 của xã Cư San với khoảng 720 hộ dân (chưa tính hộ xâm canh) trên diện tích 580 ha và tại thôn 5 của xã Krông Á với diện tích phải thu hồi 170 ha. Nguồn gốc đất đai chủ yếu do đồng bào dân tộc thiểu số di cư tự phát từ phía Bắc vào khai hoang, chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Sau hơn 12 năm thi công ì ạch, đến nay vẫn gặp khó khăn trong giải phóng mặt bằng.
Phó Chủ tịch UBND huyện M’Đrắk, tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Đức Thảo cho biết, hiện toàn bộ các hộ dân dưới cao trình +483,0m của dự án đã được di dời về các khu tái định cư ở huyện Ea Kar để phục vụ chặn dòng thi công vượt lũ cụm công trình đầu mối của dự án hồ chứa nước Krông Pách Thượng. Theo kế hoạch, hơn 300 hộ dân còn lại (từ cao trình +483,0m đến đỉnh đập) sẽ được vận động, tuyên truyền, hỗ trợ vận chuyển di dời về các khu tái định cư trước thời điểm 30/4. Trong trường hợp các hộ dân không chấp hành, địa phương sẽ tổ chức cưỡng chế di dời để phục vụ thi công công trình.
Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Giao thông và Nông nghiệp tỉnh Đắk Lắk (chủ đầu tư giải phóng mặt bằng, đền bù và di dân tái định cư), tính đến ngày 17/3, công tác đền bù giải phóng mặt bằng vẫn chưa đáp ứng theo tiến độ do vẫn còn 118,5 tỷ đồng đã tạm ứng từ tài khoản thanh toán của dự án, nhưng chưa chi trả cho người dân.
Liên quan đến giải phóng mặt bằng của dự án, ngày 20/3, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Đắk Lắk chỉ đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Giao thông và Nông nghiệp tỉnh Đắk Lắk, Kho bạc nhà nước tỉnh Đắk Lắk và các cơ quan liên quan của địa phương tháo gỡ những khó khăn vướng mắc, hoàn thiện các hồ sơ thủ tục để chi trả kinh phí đền bù cho người dân, không làm ảnh hưởng đến tiến độ chặn dòng công trình. Đồng thời, đảm bảo an toàn tuyệt đối tính mạng và tài sản của người dân khi thực hiện chặn dòng công trình theo kế hoạch đã phê duyệt.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, việc chặn dòng công trình vào thời điểm này là phù hợp với điều kiện thực tiễn của dự án nhằm thi công chặn dòng, vượt lũ công trình đầu mối trong tháng 3/2023. Đây cũng là tiền đề quan trong cho việc xây dựng hoàn thành công trình trong năm 2023. Nếu tiếp tục lùi thời điểm chặn dòng, công trình bắt buộc phải kéo dài thời gian hoàn thành sau năm 2023, không phát huy được hiệu quả đầu tư như mục tiêu ban đầu đã được phê duyệt và phát sinh nhiều yếu tố khó lường.
Dự án Krông Pách Thượng với mục tiêu cấp nước tưới, nước sinh hoạt, cải thiện môi trường, nâng cao đời sống cho đồng bào trong khu vực, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của tỉnh. Ngoài ra, dự án cấp nước tưới cho 14.900 ha đất nông nghiệp, tăng hiệu quả sử dụng đất, thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tạo việc làm, điều hòa, giảm lũ, phòng, chống úng cho hạ du, tạo cảnh quan du lịch, nuôi trồng thủy sản, góp phần cải thiện khí hậu của vùng dự án.