Theo Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn xã Hòa Cư, công trình mương thủy lợi trên là mương hồ Khẩu Cắm do Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi huyện Cao Lộc quản lý, vận hành. Công trình được đầu tư, xây dựng năm 2018 và nghiệm thu, bàn giao tháng 5/2019. Nhưng do ảnh hưởng của đợt mưa to ngày 30/5/2019, mương bị gãy nứt, sụp đổ, khiến công trình không thể dẫn nước tưới tiêu.
Chủ tịch UBND xã Hòa Cư Hoàng Văn Lương cho biết, ngay khi xảy ra sự cố, xã đã báo cáo Phòng Nông nghiệp huyện, Xí nghiệp Khai thác công trình, để sớm sửa chữa phục vụ các hoạt động sản xuất nông nghiệp của nhân dân, nhưng đến nay, tình trạng này vẫn chưa được khắc phục.
Chủ tịch UBND xã Hòa Cư chia sẻ: “Thời điểm nghiệm thu cũng có cán bộ xã đi cùng. Thấy hiện tượng nước rò rỉ, cán bộ xã đã có ý kiến các đơn vị chuyên môn phải khắc phục. Đáng lẽ đơn vị Chủ đầu tư công trình này phải gửi cho xã một bộ hồ sơ để cùng giám sát xây dựng, đằng này xã chỉ phối kết hợp trong giải phóng mặt bằng”.
Tại hiện trường có khoảng 20 mét mương bê tông thiết kế dầy 10 cm bị gãy đổ; máng mương tách rời hoàn toàn với phần đất ta luy dương; vị trí chân mương bằng đất bị xói lở nghiêm trọng. Ngoài ra, nhiều vết nứt chân chim cũng xuất hiện trên một số đoạn tại thân mương, nguy cơ gãy nứt là lớn; đặc biệt, quan sát có thấy nhiều tạp chất là cành cây khô lẫn bên trong bê tông đặc.
Chính vì thế, người dân nơi đây đã không khỏi nghi ngờ về chất lượng thiết kế cũng như thi công công trình này. Nhiều người dân bày tỏ cần điều tra để làm rõ nguyên nhân cũng như trách nhiệm của các đơn vị liên quan.
Bà Thống ở thôn Bản Lành, xã Hòa Cư bức xúc nói: “Mương dùng được mấy ngày đã bị hỏng thế này thì không hiểu do đâu. Là mương dẫn nước bằng bê tông mà không chịu nổi trời mưa thì dùng mương đất cũ còn hơn”.
Trưởng thôn Bản Lành Hoàng Văn Thạch cho biết: “Đang đến lúc lúa làm đòng, nếu trời không mưa, mương không sửa kịp thì bà con sẽ không có nước cấy. Người dân sẽ thiệt hại rất nhiều”.
Công trình mương hồ Khẩu Cắm được xây dựng từ tháng 10/2018 - 1/2019 (phần bê tông), có chiều dài khoảng 1.000 m, với tổng mức đầu tư hơn 1 tỷ đồng từ nguồn vốn Chương trình 135. Chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Cao Lộc. Đơn vị thi công là Công ty Cổ phần xây dựng Phương Nam có trụ sở tại xã Mai Pha, thành phố Lạng Sơn.
Theo đại diện đơn vị thi công, hiện công trình vẫn đang trong thời gian bảo hành, do đó các cơ quan chuyên môn đang xem xét, thẩm định và làm hồ sơ bảo hiểm công trình. Khi nào hoàn thiện, đơn vị thi công sẽ tiến hành xử lý ngay.