Theo Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam (Bộ GTVT) Nguyễn Xuân Sang, sau khi hoàn thành đề án "Đưa đội tàu biển Việt Nam ra khỏi “danh sách đen” của Tokyo - MOU trong năm 2014, (Danh sách đen thể hiện số tàu biển bị bắt giữ tại các đợt kiểm tra của chính quyền cảng quốc tế), đội tàu Việt Nam đã kiểm soát chặt chẽ quá trình đăng kiểm chất lượng tàu biển trong đóng mới và thường xuyên kiểm tra đột xuất tàu đang khai thác, hoạt động quốc tế, cũng như hậu kiểm sau khi kiểm tra định kỳ để duy trì “danh sách trắng” (an toàn)”.
Tàu biển Việt Nam bốc xếp hàng tại cảng Quy Nhơn
Trước năm 2014, tỷ lệ tàu biển Việt Nam bị bắt giữ ở nước ngoài tăng cao như: Năm 2010 có 55 lượt, năm 2011 có 91 lượt, năm 2012 có 52 lượt, năm 2013 là 61 lượt… chủ yếu vì vi phạm nhiều lỗi cơ bản như: Thuyền viên không đáp ứng được yêu cầu kiểm tra việc vận hành hạ xuồng, chạy bơm cứu hỏa hoặc tàu không trang bị hải đồ mới cho tàu…
Thực tế này khiến đội tàu biển Việt Nam liên tục nằm trong danh sách đen của Tokyo Mou. Danh sách đen đồng nghĩa tàu biển Việt Nam thường xuyên bị chú ý kiểm tra hơn ngặt nghèo hơn và khả năng bị lưu giữ cũng cao hơn. Điều này ảnh hưởng trực tiếp tới lịch vận tải và hàng hóa chuyên chở bằng tàu biển hoặc nếu bị hủy lịch hoạt động do thời gian lưu giữ quốc tế dài ngày sẽ khiến chủ tàu đối mặt với nguy cơ bị chủ hàng trong nước, quốc tế phạt nặng, gây tốn kém thời gian, kinh phí bảo lãnh, khắc phục.
Để không bị lọt vào danh sách đen Tokyo Mou, Cục trưởng Nguyễn Xuân Sang cho biết, thời gian gần đây, đội tàu biển Việt Nam trước khi rời cảng đều được các đơn vị chuyên ngành kiểm tra nghiêm ngặt theo Thỏa thuận Tokyo – MOU và hợp tác quốc tế với các nước như: Liên bang Nga, Hồng Kông, New Zealand, Nhật bản, Hàn Quốc… Việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát đã giúp đội tàu biển Việt Nam được các hãng vận tải quốc tế nhìn nhận an toàn hơn, ít bị chính quyền cảng kiểm tra hơn, mang lại uy tín vận tải biển trên thương trường quốc tế.
Theo số liệu thống kê của Diễn đàn Thương mại và phát triển Liên Hiệp quốc (UNCTAD), năm 2018, đội tàu Việt Nam đứng thứ 4 trong khu vực ASEAN (sau Singapore, Indonesia, Malaysia) và thứ 30 trên thế giới. Hiện đội tàu biển Việt Nam tăng về số lượng, tuy số lượt tàu kiểm tra tăng, nhưng số tàu bị bắt giữ giảm, chứng tỏ chất lượng đội tàu đang tăng lên.