Đồng yen Nhật và đồng USD. Ảnh: AFP/TTXVN
Đồng yen có thời điểm trượt giá tới 151,74 yen đổi 1 USD tại thị trường New York (Mỹ) trong ngày 31/10. Nếu vượt qua mốc 151,94 yen trong tháng 10/2022, đồng yen sẽ chạm mức thấp nhất trong 33 năm kể từ tháng 7/1990. Đồng yen cũng suy yếu so với các loại tiền tệ khác, giảm xuống mức thấp nhất so với đồng euro kể từ năm 2008.
Do chênh lệch lãi suất giữa Mỹ và Nhật Bản vẫn còn lớn, việc bán tháo đồng yen trên thị trường tiếp tục được đẩy nhanh bất chấp quyết định của BOJ duy trì nới lỏng kiểm soát đường cong lợi suất.
Các nhà đầu tư nhận thấy lãi suất ở Mỹ và châu Âu còn nhiều dư địa để tăng, trong khi lãi suất ở Nhật Bản bị hạn chế do sự yếu kém cơ bản của nền kinh tế. Lãi suất dài hạn hiện ở mức khoảng 4,9% ở Mỹ và 0,95% ở Nhật Bản. Khi đồng yen chạm mức thấp nhất vào ngày 21/10/2022, lãi suất của Mỹ và Nhật Bản lần lượt ở mức khoảng 4,2% và 0,25%. Do tăng với tốc độ gần như nhau, nên khoảng cách lãi suất không thay đổi.
Giới phân tích cho rằng những điều chỉnh đối với việc kiểm soát đường cong lợi suất của BOJ sẽ không làm được gì nhiều để thay đổi điều này. Nhà phân tích ngoại hối của JPMorgan, ông Katsuhiro Oshima, ước tính mỗi mức tăng 0,1 điểm phần trăm trong lãi suất dài hạn của Nhật Bản sẽ khiến tỷ giá của đồng tiền này so với đồng USD chỉ tăng khoảng 0,5 đến 1,30 yen.
Dữ liệu việc làm hằng tháng của Mỹ, công bố vào ngày 3/11, có thể đẩy lãi suất của Mỹ và đồng USD tăng trở lại. Số lượng việc làm mạnh mẽ của Mỹ được công bố ngày 31/10 đã góp phần khiến đồng yen sụt giảm mạnh.
Khi được hỏi liệu Nhật Bản có sẵn sàng hành động, bao gồm cả khả năng can thiệp hay không, nhà ngoại giao tiền tệ hàng đầu Masato Kanda cho biết nước này đang “ở chế độ chờ”. Đây chính là cụm từ mà ông Kanda đã sử dụng vào tháng 9/2022, trước khi Nhật Bản tiến hành can thiệp mua đồng yen lần đầu tiên sau 24 năm. Trong khi đó, ông Teppei Ino tại Ngân hàng MUFG cho biết thị trường hiện coi đây là "mức độ can thiệp bằng lời nói cao nhất". Sự sụt giảm của đồng yen đã dừng lại một thời gian sau phát biểu trên của quan chức Bộ Tài chính.
Tuy nhiên, dường như đang xảy ra sự mất kết nối giữa chính phủ với BOJ. Khoảng 5 giờ sau bình luận của ông Kanda, ngân hàng trung ương đã công bố một đợt mua trái phiếu đột xuất, có khả năng hạn chế lợi suất dài hạn tăng vọt. Ngay sau đó là sự sụt giảm mới của đồng yen.
Nếu đồng yen tiếp tục trượt giá, một số nhà phân tích kỳ vọng Tokyo sẽ thực sự can thiệp để hỗ trợ đồng tiền này. Ông Yujiro Goto, chiến lược gia trưởng về ngoại hối tại Nomura Securities, cho biết: “Tuyến phòng thủ của chính phủ đang ở gần mức thấp nhất trong tháng 10/2022”. Sự can thiệp trực tiếp có thể sẽ không làm được gì nhiều ngoài việc "câu giờ", trong bối cảnh nền kinh tế yếu kém của Nhật Bản là nguyên nhân dẫn đến chênh lệch lãi suất với Mỹ khiến đồng yen trượt giá. Theo BOJ, tốc độ tăng trưởng tiềm năng khoảng 0,6% của Nhật Bản chỉ bằng 1/3 so với Mỹ. Điều này cho thấy lãi suất cao hơn có nhiều tác động tiêu cực đến Nhật Bản. Trong khi lãi suất thực dài hạn, được điều chỉnh theo lạm phát dự kiến, ở mức khoảng 2,5% ở Mỹ thì ở Nhật Bản lại ở mức âm. Điều đó khiến các nhà giao dịch bỏ tiền vào USD nhiều hơn so với đồng yen, giữ cho đồng tiền Nhật Bản ở mức thấp.