Chế biến cá tra xuất khẩu tại Công ty TNHH Thủy sản Biển Đông (Khu công nghiệp Trà Nóc II, thành phố Cần Thơ). Ảnh: Thanh Liêm/TTXVN
Theo kết quả khảo sát, Hiệp định EVFTA đã củng cố sức hấp dẫn của Việt Nam đối với nhà đầu tư châu Âu như khối Liên minh châu Âu (EU) đã rót 28 tỷ Euro vào 2.450 dự án, cho thấy niềm tin vào tiềm năng của Việt Nam. Đáng chú ý, các nhà đầu tư EU đã bổ sung 800 triệu Euro vào đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 9/2023 và đi ngược lại xu hướng FDI đang giảm trên toàn cầu.
Hiệp định EVFTA thúc đẩy đáng kể xuất khẩu của Việt Nam sang châu Âu, tăng vọt từ 35 tỷ Euro vào năm 2019 lên tới hơn 48 tỷ Euro vào năm 2023, với sự tăng trưởng được thể hiện rõ trong nhiều lĩnh vực, gồm: điện tử, dệt may, giày dép, nông nghiệp và hải sản... Còn mức xuất khẩu của EU sang Việt Nam tăng từ 11 tỷ Euro lên 11,4 tỷ Euro trong cùng kỳ.
Hiệp định EVFTA cũng đã mở ra cánh cửa cho cộng đồng doanh nghiệp châu Âu nhưng vẫn còn nhiều thách thức. Cụ thể, gần 2/3 số người tham gia khảo sát cho rằng họ đã nhận được lợi ích, tuy nhiên ở những mức độ khác nhau như chuỗi cung ứng hợp lý, cải thiện tính minh bạch trong kinh doanh, khuôn khổ pháp lý chặt chẽ hơn…
Kết quả khảo sát cũng cho thấy, một số trở ngại mà doanh nghiệp châu Âu phải đối mặt khi tận dụng tối đa Hiệp định EVFTA là những yêu cầu pháp lý phức tạp và việc chính quyền địa phương không công nhận một số tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài ra, việc các bên liên quan không hiểu rõ Hiệp định EVFTA, cùng vấn đề về định giá hải quan, thủ tục thông quan, rào cản kỹ thuật, nhất là trong lĩnh vực chứng nhận và thử nghiệm sản phẩm, cũng vẫn là một rào cản đáng kể làm phức tạp hóa hoạt động thương mại.
Ông Dominik Meichle, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam cho biết, khảo sát của EuroCham chỉ ra rằng mặc dù đã đạt được tiến triển, nhưng vẫn còn nhiều thách thức. Do đó, khi bước vào năm thứ 5 của Hiệp định EVFTA, điều quan trọng là phải tiếp tục nỗ lực đơn giản hóa các thủ tục, thống nhất những tiêu chuẩn và đảm bảo mọi người đều nhận biết, cũng như khai thác hiệu quả lợi ích của hiệp định này.
Về phía EuroCham cam kết hợp tác với các bên liên quan để hợp lý hóa việc tuân thủ quy định, tiêu chuẩn quốc tế được công nhận rộng rãi hơn và phát triển đa dạng chương trình giáo dục, nâng cao nhận thức toàn diện về Hiệp định EVFTA. EuroCham cũng sẽ tiếp tục thúc đẩy giải pháp cắt giảm thuế quan hơn nữa và đơn giản hóa các thủ tục hải quan.
Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đang tích cực ủng hộ phê chuẩn đầy đủ Hiệp định bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVIPA) như một bước tiến quan trọng “mở khóa” toàn bộ tiềm năng của Hiệp định EVFTA nhằm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài. Hiện tại, các tổ chức EU đã phê duyệt nhưng EVIPA vẫn yêu cầu phê chuẩn riêng lẻ từ tất cả 27 quốc gia thành viên EU, nên Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam không ngừng vân động các bên liên quan của châu Âu để khuyến khích các quốc gia còn lại cùng đồng hành.
Còn theo ông Thue Quist Thomasen, Giám đốc điều hành của Decision Lab (Đơn vị thực hiện khảo sát của EuroCham), qua những cuộc khảo sát có thể thấy Hiệp định EVFTA là một công cụ mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế, nhưng thành công của hiệp định này phụ thuộc vào những nỗ lực liên tục nhằm giải quyết những thách thức tồn tại và khoảng cách nhận thức. Chính vì vậy, một cách tiếp cận có mục tiêu để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa là thúc đẩy giải quyết những thách thức này, nhất là rào cản kỹ thuật là vấn đề quan trọng trong thời gian tới.