Tàu thuyền neo đậu trong cảng cá Vàm Láng, tỉnh Tiền Giang (ảnh tư liệu).
Địa phương quản lý chặt đội tàu cá; tổng kiểm tra, rà soát toàn bộ số lượng tàu cá, nắm chắc số lượng đã đăng ký, đăng kiểm, cấp phép; số lượng chưa đăng ký, đăng kiểm, cấp phép hoặc hết hạn; tàu cá hoạt động trên địa bàn ngoài tỉnh; tàu cá chưa lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá (VMS)… đảm bảo theo dõi, giám sát được toàn bộ hoạt động của đội tàu, kịp thời xử lý theo quy định pháp luật đối với các trường hợp vi phạm; nhất là các tàu cá “3 không”.
Tỉnh chỉ đạo các đơn vị kiểm soát chặt chẽ tàu cá ra vào cảng, tàu cá xuất/nhập bến tại các đồn/trạm biên phòng; thực hiện đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản, cập nhật đầy đủ số liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase); ngăn chặn, xử lý nghiêm tàu cá không đủ điều kiện, đặc biệt là tàu cá không tuân thủ quy định về VMS tham gia hoạt động khai thác thủy sản.
Mặt khác, chứng nhận truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác đảm bảo tính pháp lý; tổ chức thanh tra, kiểm tra chuyên ngành các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu thủy sản khai thác để chế biến, xuất khẩu sang thị trường châu Âu.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang Phạm Văn Trọng cho biết, nhằm chủ động phòng, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), Tiền Giang kiện toàn Ban chỉ đạo IUU của tỉnh đồng thời tổ chức ký kết quy chế phối hợp giữa các tỉnh có liên quan theo dõi, kiểm soát tàu cá địa phương thường xuyên hoạt động trên địa bàn tỉnh khác; bố trí nguồn lực kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tại các cảng cá.
Mặt khác, phối hợp với UBND các huyện, thị, thành thực hiện quyết liệt, đồng bộ các biện pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Tỉnh chú trọng tuyên truyền Luật Thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành, các văn bản quy định về khai thác IUU trên địa bàn tỉnh bằng nhiều hình thức đa dạng, phù hợp thực tế từng địa phương.
Năm 2022 và 8 tháng năm 2023, Tiền Giang không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ. Trong 9 tháng năm 2023, tỉnh đã xử phạt 22 cá nhân với số tiền gần 160 triệu đồng liên quan đến các hành vi vi phạm về khai thác IUU như: thuyền trưởng, máy trưởng không có văn bằng hoặc chứng chỉ theo quy định; ghi không đầy đủ nhật ký khai thác, thu mua chuyển tải thủy sản, tháo thiết bị giám sát hành trình,...
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang Phạm Văn Trọng, phát huy thành quả trên, thời gian tới, Tiền Giang tăng cường truyền thông, tuyên truyền, phổ biến cho tất cả các đối tượng là tổ chức, cá nhân hoạt động thủy sản: chủ tàu, thuyền trưởng, thuyền viên; các chủ vựa thu mua, chế biến thủy sản nắm rõ phạm vi vùng biển Việt Nam, kể cả các vùng biển chồng lấn chưa phân định được.
Địa phương xác định cấp xã/phường/thị trấn là lực lượng nòng cốt trong quản lý, giáo dục, tuyên truyền người dân về chống khai thác IUU, phải chịu trách nhiệm chính, sâu sát, trực tiếp, nắm vững địa bàn quản lý; tuyên truyền, vận động người dân tuân thủ pháp luật, đảm bảo “Dân biết, dân hiểu, dân tin, dân theo và dân làm”. Địa phương có kế hoạch theo dõi, quản lý chặt chẽ các đối tượng, nắm chắc địa bàn để phát hiện, ngăn chặn kịp thời các tàu cá đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.
UBND tỉnh Tiền Giang giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các ngành hữu quan tập trung rà soát, thống kê đội tàu cá của địa phương, nhập dữ liệu tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia theo quy định, đáp ứng yêu cầu tra cứu thông tin, quản lý tàu cá ra vào cảng cá. Thực hiện nghiêm túc hạn ngạch Giấy phép khai thác thủy sản và chỉ đạo các đơn vị chuyên môn trực khai thác, sử dụng có hiệu quả Hệ thống giám sát tàu cá, quản lý chặt chẽ hoạt động của tàu cá địa phương trên biển và thực hiện tốt việc kiểm soát tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng.
Ngoài ra, đơn vị tiếp tục theo dõi, lập danh sách các tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU đồng thời phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương theo Quy chế phối hợp số 208/QCPH-UBND giữa các tỉnh; phối hợp với các lực lượng chức năng điều tra, xác minh, xử lý triệt để các hành vi vi phạm khai thác IUU. Cụ thể như: nhật ký khai thác không đầy đủ, ngắt kết nối thiết bị VMS, vượt ranh giới trên biển được phát hiện qua VMS, vi phạm về Giấy phép thủy sản, tàu cá không cập cảng chỉ định theo quy định, vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Hiện 100% tàu cá đang hoạt động của tỉnh được đăng ký, đăng kiểm và đánh dấu tàu cá đúng quy định; tỷ lệ đăng ký và cập nhật dữ liệu tàu cá trên VNFishbase đạt 100% và số liệu tàu cá của Tiển Giang trùng khớp với số liệu báo cáo của Cục Thủy sản qua phần mềm VNFishbase.